Unseen Europe opent de deur naar nieuwe mogelijkheden

4 min
•
Van achteren gefotografeerd. het hoofd en de schouders van een vrouw terwijl ze haar handen legt op een tastbare print van een groep mensen die legercamouflage dragen. Een derde hand reikt van links om de print aan te raken.

De waarheid is, en dit is wat ongemakkelijk om te zeggen, dat van de vele reacties op onze World Unseen-tentoonstelling, de meest voorkomende reactie pure, vaak emotionele, waardering was. De blinde en slechtziende bezoekers vertelden dat ze, nog voordat ze reliëfprints hadden gevoeld, naar de audiobeschrijvingen hadden geluisterd of met hun vingertoppen de brailleteksten hadden gelezen en ze al heel blij waren met het feit dat er rekening was gehouden met hun behoeften. En nadat ze de beelden hadden ervaren, gaven ze aan dat ze hoopten dat dit soort zorg en aandacht steeds gebruikelijker zouden worden.

"Ze voelden zich gezien", zegt Filip Vandenbempt, Senior Manager Corporate Communications and Marketing Services in de Benelux, die toezicht hield op de organisatie van de Belgische editie van World Unseen. En in Mechelen, vlak bij Antwerpen, was Canon Ambassador en Belgische beroemdheid Lieve Blancquaert ook blij dat haar tentoonstelling Wij zijn Europa deel zou uitmaken van de reis van World Unseen door Europa, het Midden-Oosten en Afrika.

De tentoonstelling vond plaats in Cultuurcentrum Mechelen, een gerespecteerd centrum van kunst en cultuur, als onderdeel van een stadsbreed festival genaamd Construct Europe, dat het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie vierde. Zoals je misschien al verwachtte, zorgde de combinatie van zo veel factoren voor een enorm succes met een groot aantal bezoekers tijdens het twaalfdaagse evenement.

Twee loodrechte galeriewanden met vier hangende foto's. Voor de muren staan tastbare reliëfprints van de foto's. Deze worden op een hellende standaard weergegeven.

Wij zijn Europa/World Unseen was twaalf dagen lang te bezoeken in Kunsthal Mechelen, in de buurt van Antwerpen, en bestond uit foto's die in de Europese Unie zijn gemaakt.

Een van die bezoekers was Kenny Demulder, die zijn zicht verloor toen hij acht jaar was. Voor hem was het een zeldzame kans om een beeld op zijn eigen manier te interpreteren. Hij legt uit: "Normaal gesproken ben ik afhankelijk van de beschrijvingen van vrijwilligers van Be My Eyes of AI, maar dan heb ik een bestaande interpretatie van de werkelijkheid. Hier kan ik de foto's voelen en is het aan mij om een beeld te vormen. Het is een soort vrijheid."

De Brailleliga en Licht en Liefde, een organisatie die de levenskwaliteit van blinden en slechtzienden verbetert, hebben geholpen om de Europese verhalen van Lieve tot leven te brengen. Beide ondersteunen al een eeuw lang blinden en slechtzienden in België en waren bereid om advies en hulp te bieden bij de uitvoering, curatie en installatie van de tentoonstelling. De technologie van Licht en Liefde werd gebruikt om toegang te krijgen tot de audiobeschrijvingen van de tentoonstellingen en de Brailleliga organiseerde groepsbezoeken met gids voor bezoekers die een socialere ervaring wilden.

Canon Ambassador Lieve Blancquaert links en een gast leunen voorover en raken een reliëfprint van Lieves werk aan.

Kenny Demulder links en Lieve Blancquaert rechts glimlachen terwijl Kenny een reliëfprint aanraakt.

Kunsthal Mechelen was een perfect canvas voor het werk van Lieve, maar ook een minimalistische hal die maximale ruimte bood voor groepsbezoeken, blindengeleide- en hulphonden, rolstoelen en andere mobiliteitshulpmiddelen. Er waren zitplaatsen beschikbaar voor bezoekers die het nodig hadden, zodat ze zich volledig konden laten meeslepen door elke foto en van elke lijn van de print konden genieten. Zo konden ze alle details ervaren die normaal gesproken niet beschikbaar waren voor hen. "Er was een foto van een zwangere vrouw tentoongesteld en de reacties waren ongelooflijk", herinnert Filip zich. "Er klonk: 'Wauw, je kunt haar buik echt voelen! Het is niet alleen het reliëf, nee, je kunt voelen hoe de buik uitsteekt.'"

Voor Filip, die de tentoonstelling elke dag bijwoonde en tijd doorbracht met elke blinde of slechtziende bezoeker, was dit slechts een van de vele speciale momenten tijdens de twaalf dagen van de tentoonstelling. "Ik denk dat het resultaat van het op verschillende manieren toegankelijk maken van foto's met reliëfprints, audiobeschrijvingen, braille en soundscapes was dat alle bezoekers het op hun eigen manier hebben ervaren", zegt hij. "De meeste blinde of slechtziende bezoekers bleven twee tot drie uur op de tentoonstelling. Elk detail neemt tijd in beslag en bouwt de foto op. Een persoon die bijvoorbeeld in een rustige ruimte zat, zei tegen me: "Maak je geen zorgen, ik geniet echt van de tentoonstelling. Maar nadat ik de foto heb aangeraakt, moet ik gaan zitten en naar het verhaal luisteren, dan kan ik de twee in mijn gedachten met elkaar verbinden."

Dit is precies de manier waarop Lieve wil dat haar project wordt ervaren. Elk verhaal uit Europa dat ze vertelt, bestaat uit verschillende delen: de beelden die ze vastlegt, maar ook de prachtige woorden in haar boek en audioboek. En natuurlijk de tv-serie en de documentaire van een uur, die ook op de tentoonstelling werd getoond. Elk element beweegt mee met het leven en het presenteren van de beelden via reliëfprints voegt nieuwe diepte en details toe aan deze zeer persoonlijke verhalen over levens, liefde, angsten en verwachtingen. Het voelen van de structuur en vorm van elk onderdeel met je vingertoppen is een nieuw element voor Wij zijn Europa en zorgt misschien wel voor een nog groter gevoel van verbondenheid.

Maar nog belangrijker: door de tentoonstelling te combineren met World Unseen wordt er een nieuw verhaal over Europa toegevoegd. Een verhaal over hoe technologie op veel verschillende en nuttige manieren kan worden ingezet en over hoe de mogelijkheden van vandaag de dag elke dag opnieuw verandering kunnen brengen voor mensen met een handicap. Lieve toont ons onze collectieve hoop. En World Unseen opent de deur naar nieuwe mogelijkheden.

Kom meer te weten over Wij zijn Europa van Lieve Blancquaert en haar zoektocht naar eenheid in alle landen van de EU, en zie hoe foto's zoals deze kunnen worden ervaren door mensen met zichtverlies op onze online World Unseen-tentoonstelling.

Gerelateerd