De betoverende gemeenschappen van de 'Tiny Forests'

Als onderdeel van een project georganiseerd door Earthwatch Europe en met trots ondersteund door Canon worden in het hele Verenigd Koninkrijk kleine stukjes land omgetoverd tot zogenaamde 'kleine bossen'. Hier lees je hoe ze biodiversiteit en een beetje magie naar stedelijke gemeenschappen brengen.

Henlys Corner is een van de drukste, meest chaotische en rumoerigste plekken in Noord-Londen. Op dit kruispunt, in het hart van het stadsdeel Barnet in de Engelse hoofdstad, komen belangrijke routes zoals Finchley Road, de A1 en de North Circular Road samen op een enorme plek vol klassieke Londense verkeerschaos.

Het is een nogal vreemde plek om groen te kweken - laat staan een bos. Dit gebied, dat over het algemeen weinig rust kent, heeft slechts één relatief klein stukje groen land, dat echter geen wonderen kan doen als je je even wilt afzonderen van de hectiek eromheen.

Maar in het afgelopen jaar is daar verandering in gekomen. Een nieuw initiatief genaamd Tiny Forests is bezig geweest met het planten van een nieuw bos ter grootte van een tennisbaan, pal achter Henlys Corner, en heeft zo een nieuwe gemeenschapsruimte gerealiseerd op de meest bescheiden locatie.

Onder leiding van de milieugroep Earthwatch Europe en de lokale overheid van Barnet heeft het project lokale bewoners van alle leeftijden betrokken bij het creëren van een nieuwe, groene en vredige oase waar zowel mensen als dieren van kunnen profiteren.

Een nieuwe generatie burgerwetenschappers

Het Tiny Forest-project, dat in maart 2020 van start ging, is bedoeld om de voordelen van een bos (van beschutting voor wilde dieren tot aan meer biodiversiteit, minder koolstof en minder overstromingen) naar stedelijke gebieden brengen.

Het project, dat met trots wordt ondersteund door Canon, is specifiek ontwikkeld met het oog op duurzaamheid. "Klimaatverandering en de biodiversiteitscrises hebben grote invloed op mensen en hoe die hun leven leiden", legt Daniel Hayhow uit, die leiding geeft aan onderzoek naar de stedelijke biodiversiteit bij Earthwatch Europe.

"De afgelopen drie jaar is ons doel geweest om aan te tonen dat wetenschap iets is voor iedereen. En we willen dit doen door gemeenschappen te creëren van 'burgerwetenschappers' die niet alleen betrokken zijn bij het planten van deze miniatuurbossen, maar ook de wil hebben om hun voortgang te meten."

Maar dit is allesbehalve een eenvoudig proces. Voordat een gemeenschap erbij betrokken wordt, moet Earthwatch eerst een locatie voor het bos kiezen en het vervolgens voorbereiden op basis van het werk van de Japanse botanist Akira Miyawaki. "Over het algemeen zoeken we naar gebieden waar geen toegang tot hoogwaardige groene ruimten is", zegt Daniel. "Dat hangt niet alleen af van de locatie, maar ook van hoe gemakkelijk deze plaatsen kunnen worden bereikt."

Als dat eenmaal is besloten, start Earthwatch met het voorbereiden van de grond en test die op voedingsstoffen. "Wanneer we de bodemtest uitvoeren, gebruiken we die informatie om de bomen te kiezen. Voor elk bos maken we een specifieke lijst met soorten bomen die geschikt zijn voor de locatie", legt Daniel uit. "Want als je 600 bomen en struiken gaat planten, weet je namelijk niet of die daar ook daadwerkelijk zullen gedijen. Tegelijkertijd willen we ook graag planten wat er zou moeten groeien - inheemse soorten, die het meest geschikt zijn voor de biodiversiteit in het gebied."

Een hitteplan voor het bos van Barnet

Terwijl de basis voor een Tiny Forest wordt gelegd, is het tijd om de lokale bewoners bij het plan te betrekken.

Mensen uit alle delen van de gemeenschap werken vrijwillig mee in het bos, van peuters tot senioren en alle leeftijden daartussen. Vervolgens komen ze op locatie bij elkaar en helpen ze eerst om hun bos te planten en vervolgens te verzorgen - allemaal onder het toeziend oog van de 'Tree Keepers', de lokale Tiny Forest-boswachters van Earthwatch.

In het geval van de Londense deelgemeente Barnet is dat 'boswachter' Paul Salman, die als missie heeft om mensen uit hun huizen te halen en kennis te laten maken met het 'buitenleven in hun gemeenschap'.

"Mensen worden erg enthousiast over het planten", herinnert hij zich over de dag waarop het werk in Barnet begon en meer dan 100 mensen uit de buurt kwamen om te helpen. "Het was ongelooflijk modderig! Maar iedereen vond het geweldig om rond te glijden en er waren scholen, vriendengroepen, familieleden, mensen van omliggende straten en nog veel meer."

Maar de inspanningen houden niet op bij het planten. De aanwezigheid van Paul betekent dat de buurt altijd betrokken is bij het behoud van het Tiny Forest van Barnet. Dit was absoluut noodzakelijk in 2022, toen het Verenigd Koninkrijk haar heetste zomer ooit registreerde, slechts een paar maanden na de aanplant.

De hitte was intens, vertelt hij, maar de gemeenschap van Barnet ging de uitdaging aan op een ongelooflijke manier. "We hadden te kampen met de ergste droogte in dit land ooit", vervolgt hij. "Opeens werd dit een enorm aandachtspunt voor ons.

"Mensen kwamen samen om het bos te besproeien. Bij elke sessie haalden we emmers water uit de plaatselijke beek en droegen die naar de bomen. We hebben zo een behoorlijk aantal bomen kunnen redden, maar het was zeer zeker een start met hindernissen voor ons."

Een nieuw onderkomen voor lokale fauna

Met de meer dan 200 Tiny Forests die al in het Verenigd Koninkrijk zijn geplant, laat Earthwatch steeds nadrukkelijker zien hoe belangrijk het behoud ervan is en de impact die ze kunnen hebben op hun gemeenschap.

Een van de manieren waarop ze dat doen, is via het project 'Citizen Science', wat inhoudt dat lokale buurtgemeenschappen gegevens van 'hun' bosgebied verzamelen en rapporteren aan Earthwatch. Via deze gegevens kunnen ze vervolgens meer inzicht te krijgen in de bredere impact die elk bos heeft voor stedelijke gebieden.

Deze activiteiten voor het verzamelen van gegevens worden ook binnen de gemeenschap verdeeld. Paul grapt: "Het maakt niet uit of je zes jaar of tachtig bent, iedereen vindt het leuk om griezelige kruipende beestjes te zoeken en te tellen.

"We meten ook de hoogte en omtrek van een boom om te berekenen hoeveel koolstof er wordt opgevangen. Er zijn ook wat meer meditatieve activiteiten, bijvoorbeeld hoeveel vlinders je kunt tellen binnen vijf minuten."

Daniel heeft net de derde verjaardag van het eerste Tiny Forest gevierd (en de eerste van het bos van Barnet!) en zegt dat hij ernaar uitkijkt om te zien wat de gegevens van dit netwerk van "levende laboratoria" zullen onthullen. "Het volgende jaar wordt echt geweldig, omdat we dan een mooi setje bossen in ons assortiment hebben", zegt hij.

"Ze zijn drie jaar oud en groeien echt snel. In ons oudste bos zijn sommige bomen al zo'n vier meter hoog. Bij ongeveer 25 bossen gaat het bladerdak al echt sluiten en begint het ecosysteem van die bossen echt te functioneren.

"Ze worden dus niet alleen een prettige plek voor de gemeenschap, maar ook een nieuwe leefplek voor wilde dieren in de stad."

Naast onze steun aan het Tiny Forest-initiatief hebben we onlangs samen met Earthwatch onze fotowedstrijd voor stedelijk wildlife opgezet, om de stedelijke groengebieden van het Verenigd Koninkrijk en hun wilde bewoners te vieren. Doe vandaag nog mee!