Een veilige haven aan boord van de veerboot Isabelle

Een passagiersveerboot is een ongebruikelijke plek voor een klaslokaal. Maar voor veel Oekraïense vluchtelingen en hun kinderen is de Isabelle niet alleen een tijdelijke accommodatie: het is een plek om te groeien, te leren en te inspireren tot verandering.

"Op dit moment zijn we in Tallinn en zijn we veilig. En belangrijker nog: we kunnen hulp bieden. En zorgen dat de kinderen in Zaporizja even niet denken aan de oorlog, al is het maar een paar uur per week.”

Vera Pirogova is een Estse fotografe, filmmaker en student in Tallinn. Samen met Canon Ambassador Katya Mukhina brengt Vera elke minuut van haar vrije tijd door aan boord van het vluchtelingenschip de Isabelle, waar ze met Oekraïense kinderen speelt en hen de basis van fotografie bijbrengt.

De Isabelle, een veerboot van 35.000 ton die sinds het begin van de oorlog in Tallin is aangemeerd, is omgetoverd tot een tijdelijke opvang voor veel van de 65.000 Oekraïners die de afgelopen twee jaar naar Estland vluchtten.

En hoewel de meeste van hen inmiddels een huis bewonen en banen hebben in hun nieuwe land, is de reis naar een veilige haven voor sommigen nog lang niet ten einde. De Isabelle is die veilige haven voor meer dan duizend mensen tegelijk. De helft daarvan zijn kinderen.

Een drijvend dorp voor Oekraïense kinderen

Berichten in de media over het aantal variëren. Sommigen zeggen 2000 mensen, anderen zeggen 1400. Wat wel vaststaat, is dat de Isabelle sinds april 2022 ligt aangemeerd in de haven van Tallinn.

Voor de pandemie vervoerde het schip mensen en goederen tussen de Letse haven Riga en Stockholm. Maar toen Rusland Oekraïne binnenviel en duizenden vluchtelingen naar Estland trokken, werd het niet meer ingezet als veerdienst.

In plaats daarvan zette het koers naar Tallinn, waar men moeite had om het enorme aantal vluchtelingen te herbergen in een relatief kleine stad. In die tijd was het een enorme uitdaging om voor zoveel mensen woonruimte en werk te vinden en dat betekende dat dit ongewone drijvende dorp voor sommigen maandenlang een 'thuis' werd voor hen en hun kinderen.

Het resultaat was dat wat ooit een lounge, een cafetaria, een restaurant, casino of disco was, werd leeggehaald en een nieuwe bestemming kreeg, met de behoeften van de nieuwe bewoners als uitgangspunt.

Een kleine vergaderruimte is nu een klaslokaal, waar Vera en Katya een paar keer per week samenkomen met meer dan een dozijn kinderen en jongeren, voor een paar uur vermaak en afleiding. Dit alles met de ondersteuning van vrijwilligersorganisaties zoals KINOcourse en OGOGO.

"Als ze niet op school zijn, spelen kinderen de hele tijd op en rond de boot", legt Vera uit. "Ik denk dat ze echt gemotiveerd zijn en zin hebben om iets nieuws te proberen."

"Het voelde als een belangrijke stap om deze jonge vluchtelingen persoonlijk te ondersteunen op een moment waarop hun leven zo onherkenbaar is veranderd."

Meer dan alleen lessen

Gedurende hun tijd op de Isabelle studeren kinderen en jongeren via online lessen vanuit Oekraïne of bezoeken ze verschillende scholen in Tallinn. Dus in hun vrije tijd is het doen van ‘iets nieuws’ dè kans om een Canon-camera in handen te krijgen, te leren gebruiken en mee te nemen om hun omgeving te verkennen.

"Het idee is om hen aan te moedigen een beeld te vinden van iets dat hen erg bekend voorkomt, maar dat eigenlijk onbekend is," zegt Vera, benadrukkend hoe belangrijk het is dat de drang om iets te onderzoeken wordt aangemoedigd en hun leerlingen worden uitgedaagd om hun omstandigheden bij elke les op nieuwe manieren te bekijken.

"We hebben heel eenvoudige opdrachten: bijvoorbeeld om een reflectie op beeld vast te leggen", herinnert ze zich. "We beseften hoeveel reflecties er op het schip zijn, hoeveel interessante locaties het schip heeft.

"De kinderen begrepen hoe verschillend elk beeld was en werden enthousiast - 'Oh, kijk, dit zag ik!' Dan zijn ze heel blij omdat ze iets hebben gevonden dat niemand anders heeft. Dit is echt het doel van ons initiatief."

Dat heeft de leraren de ogen geopend voor de echte, bredere waarde van hun werk.

"Hoewel ons eerste educatieve doel was om technische, compositie- en bewerkingsvaardigheden te leren, beseften we al snel dat er een veel bredere rol te spelen is", zegt ze.

“We zijn er niet alleen om te leren hoe ze een camera moeten gebruiken. We zijn er om een beetje vreugde te bieden aan jonge mensen die moeten leven met een onrust die de meesten van ons nooit zullen hoeven te ervaren."

Een nieuwe taal om zichzelf te uiten

Elke les wordt bezocht door kinderen van uiteenlopende leeftijden, veelal oudere tieners met in hun kielzog hun jongere broers en zussen van tien of elf jaar oud.

Voor de docenten is dat een kans om verschillende manieren te verkennen om de leerlingen en hun families te ondersteunen.

"Ik ben er trots op dat ons programma op die manier is ontwikkeld. Bij de jongere kan ik vragen: 'Wat zie je? Wat voel je daarbij? Hoe kijk je naar deze man? Is hij boos of blij?', legt Valentina Korabelnikova uit, een andere vrijwillige docent.

"Oudere studenten stellen de we complexere vragen: 'Hoe wordt deze foto gemaakt?'. Hoe dan ook, het team stimuleert nieuwe manieren om te kijken, om over zichzelf te praten en met mensen te praten in beeldtaal."

En hoewel we misschien nooit de volledige impact van de oorlog op deze kinderen weten, voelen de leraren zich gerustgesteld door de wetenschap dat het werk dat ze doen zeker helpt: ze geven mensen een nieuwe taal om over hun wereld te praten en afleiding van een oorlog die hun leven heeft overgenomen.

Lees meer over hoe Canon een wereld van verandering inspireert door jonge mensen te ondersteunen en te stimuleren.