ARTIKEL
Tom Jenkins is een meermaals bekroonde sportfotograaf voor dagblad The Guardian. De afgelopen 30 jaar heeft hij grote sportevenementen gefotografeerd, zoals zes wereldkampioenschappen voetbal, vijf Olympische Zomerspelen, vijf Rugby World Cups, 20 Wimbledon-tenniskampioenschappen en talloze andere evenementen. Nu geeft hij hier zijn belangrijkste tips – waaronder de beste functies om je trefkans te vergroten – en onthult hij hoe hij enkele van de meest adembenemende sportmomenten heeft vastgelegd.
"Weet je, fotografie die je ophangt in een kunstgalerie, waar mensen de tijd voor moeten nemen om het binnen te laten komen... Dat is eigenlijk nooit mijn ding geweest. Ik wilde foto's maken waar mensen meteen een klik mee hadden." Als fotograaf voor The Guardian moeten zijn foto's meteen de aandacht van de lezer trekken, maar zijn winnende opnames vinden vaak bij toeval plaats.
Een goed voorbeeld daarvan is de foto waarvoor hij de eerste prijs ontving in de categorie Sports – Singles van World Press Photo 2017. Je ziet jockey Nina Carberry door de lucht tuimelen terwijl haar paard en andere paarden over een heg struikelen tijdens de Grand National steeplechase. Toen Tom dit bijzondere beeld vastlegde, was hij te druk in de weer met vijf camera's – een mix van Canon EOS-1D X- en Canon EOS 5D Mark IV-body's met verschillende objectieven – om te beseffen dat hij zojuist een winnende foto had gemaakt. In de snelle wereld van sportfotografie hanteert Tom een paar regels om ervoor te zorgen dat hij de beste opname krijgt, zelfs als toeval een rol speelt.
1. Ken je sport…
"Dat klinkt eenvoudig, maar het is uiterst belangrijk. Ik ben een echte sportfanaat. Ik herinner me nog dat ik als tiener een boek las over de regels van de sport. Dat klinkt misschien saai, maar ik vond het fascinerend. Ook nu nog doe ik soms verslag van sporten waar ik niet veel van weet, zoals Grieks-Romeins worstelen, dus doe ik onderzoek vooraf.”
"Je moet begrijpen wat mensen proberen te bereiken, wanneer ze winnen, wanneer ze verliezen. En vanuit het oogpunt van nieuws is het ook belangrijk om de karakters te kennen. Op het eerste gezicht ziet worstelen eruit alsof twee mensen elkaar een paar minuten stevig vasthouden, waarna er iemand tegen de grond wordt gesmeten. Maar er zijn kleine dingetjes die voor echt goede foto's zorgen, zoals handen die een bepaalde grip op iemands lijf willen krijgen. Als je weet wat iemand probeert te doen, kun je er klaar voor zijn."
2. Sta klaar om in actie te komen
Registreer je apparatuur voor gratis advies van experts, onderhoud van apparatuur, toegang tot inspirerende evenementen en exclusieve aanbiedingen met Canon Professional Services (CPS).
"Elke sport kent zijn eigen flitsende momenten en hotspots, ofwel de tijden en plekken waar de actie hoogtepunten oplevert. Het maken van een doelpunt of het passeren van de finishlijn zijn voor de hand liggende acties, maar er zijn nog talloze andere. En daarop anticipeer je door je kennis van die sport toe te passen. Zo is er misschien een speler die het maken van een doelpunt op geheel eigen wijze viert. Omdat sport onvoorspelbaar is, gebeuren dingen niet altijd precies zoals je verwacht, maar als je voorbereid bent, sta je op het juiste moment op de juiste plaats en loop ,je dat speciale moment niet mis," zegt Tom.
Belangrijk bij het vastleggen van beslissende momenten is het gebruik van de juiste apparatuur en instellingen en ervoor zorgen dat je klaar staat. "Het is in een flits voorbij en daarom verbreed ik mijn perspectief om de kans op een goede foto te vergroten. Daarom heb ik camera’s met afstandsbediening op twee verschillende gezichtspunten opgesteld en sta dan met een andere camera op een derde gezichtspunt, waarbij ik alle camera's via de afstandsbediening activeer...
"Bovendien heb ik met de nieuwe autofocustechnologie een veel grotere trefkans", weet Tom te melden. Hij fotografeert meestal met de Canon EOS-1D X Mark II en de Canon EOS 5D Mark IV met zowel 61 selecteerbare autofocuspunten als het geavanceerde EOS iTR-volgsysteem, waardoor het gemakkelijker is bewegende onderwerpen te volgen en een scherpe en precieze autofocus te krijgen. "Als er een raceauto met 300 kilometer per uur voorbijraast, krijg ik alles scherp in beeld, iets wat me voorheen niet lukte. Het is nu vaak zo dat als een beeld onscherp is, ik bij mezelf denk 'Verdorie, hoe is dat nou mogelijk. Wat is er gebeurd?'"
“Mensen geloven dat sportfotografen alleen maar grote objectieven gebruiken. Er zijn heel veel sportevenementen waarvoor je geen perskaart nodig hebt, zoals marathons en wielerwedstrijden. Je kunt met je camera boven op de actie staan, zodat je geen lang objectief nodig hebt. Ik moet lange objectieven gebruiken omdat ik vaak een plek in een persvak krijg of een positie in het stadion krijg toegewezen die ver weg is van de onderwerpen die ik moet fotograferen, zoals de trainers aan de overzijde van het veld. Maar als je daartoe de vrijheid hebt, ga dan dichterbij staan. Bij een wielerwedstrijd kun je de renners praktisch aanraken, dus kun je daarvoor een groothoeklens gebruiken."
"Fotografie-uitrustingen zijn tegenwoordig fantastisch en je kunt er zoveel mee doen... Maar laat je apparatuur niet de baas over jou spelen: jij bent de baas over de apparatuur. Mijn belangrijkste actiecamera is een Canon EOS-1D X Mark II. De autofocus is fantastisch: het toestel kan scherpstellen met 14 frames per seconde. Ik heb altijd de modus AI Servo ingesteld zodat de focus met het onderwerp meebeweegt. Daardoor worden mijn trefkansen enorm verbeterd. En doordat de sensor zo lichtgevoelig is, kan ik ook in donkere omstandigheden werken en toch perfecte beelden maken."
Voor nog indrukwekkendere autofocustechnologie heeft de Canon EOS-1D X Mark III, de opvolger van deCanon EOS-1D X Mark II, een gloednieuwe AF-sensor met een resolutie die 28 keer hoger is dan die van zijn voorganger. Hij maakt daarbij gebruik van geavanceerde AF-algoritmen met diepgaande leertechnologie voor ongeëvenaarde scherpstelling in elke situatie.
5. Experimenteer met sluitertijden
“Het is een misvatting dat sportfotografen hun camera altijd op een heel snelle sluitertijd instellen. Tijdens een voetbalwedstrijd ga ik niet lager dan 1/1600 sec, maar het komt wel eens voor dat ik wat beweging of een wazig effect in de opname wil hebben. Denk aan het beeld dat je wilt vastleggen. Als het daarbij gaat om het ogenblikkelijk vastleggen van het hoogtepunt van de actie, zoals twee spelers die vechten om de bal, dan kun je inderdaad het beste een snelle sluitertijd gebruiken. Sportfotografie is echter niet alleen maar het vastleggen van actie, maar ook het illustreren daarvan. Experimenteer. Moderne camera’s hebben een scherm aan de achterzijde zodat je het beeld meteen kunt zien. Als het je bevalt, prima. Zo niet, dan verwijder je het gewoon en is er niks verloren."
6. Gebruik een zo groot mogelijk diafragma
"Ik fotografeer vaak met een groot diafragma: f/2.8 of f/4. Daarmee wordt de achtergrond volledig onscherp, zodat het beeld zich concentreert op wat ik wil laten zien: de actie. Veel stadions hebben tegenwoordig overal rondom heldere, schelle reclames. Ik ben er niet om de reclame te fotograferen, maar om sportmomenten vast te leggen. Een groot diafragma met weinig scherptediepte geeft me meer bereik om een heel snelle sluitertijd te gebruiken. Mijn camera kan tot 1/8000 sec en dat is bijzonder handig wanneer je op een zonnige dag de juiste belichting wilt hebben."
7. Varieer je gezichtshoek
Getty-fotograaf Hannah Peters vertelt over haar carrière als sportfotograaf, en over haar ervaringen als vrouw langs de lijn.
"Fotografeer niet altijd op ooghoogte. Wanneer mensen omhoog springen, zoals wanneer twee voetballers een kopbal proberen te maken, versterkt een beeld vanuit een laag standpunt de hoogte van hun sprong. Of spelers die tijdens een basketbalwedstrijd omhoog kijken naar de basket. Als je boven in een ring staat, kun je ze recht in je lens laten kijken, met het basketbalveld mooi in beeld. En de actie hoeft niet per se recht voor je neus plaats te vinden.
"Vraag jezelf af wat het punt is dat je met de foto van die wedstrijd, race of evenement wilt maken en hoe je dat voor elkaar kunt krijgen. Er bestaat niet één bepaalde definitie van een goede sportfoto, maar zorg voor een open houding. Ik deed verslag van de Wereldkampioenschappen atletiek toen Usain Bolt tijdens zijn laatste race geblesseerd raakte – dat is groot nieuws. Maar op andere momenten wil ik gewoon een fijne foto die snelheid, behendigheid of schoonheid laat zien."
8. Leen van andere genres
Om de concurrentie voor te blijven en in het oog springende opnames te maken, blijft Tom zichzelf voortdurend opnieuw uitvinden om een ongebruikelijk perspectief op bekende sportevenementen neer te zetten. Tijdens Wimbledon 2017 kreeg hij het idee om de beroemde grasbanen in infrarood te fotograferen. "Ik had gezien hoe landschapsfotografen infraroodbeelden hadden gebruikt om kleuren compleet anders weer te geven", legt hij uit. "Wimbledon is groen, waar je ook kijkt. Het gras is groen, de achtergronden zijn groen en de voorzijde van het clubhuis is bedekt met klimop. Ik dacht dat het wel eens heel interessant kon zijn om te kijken hoe alles zou reageren op infrarood en hoe het eruit zou zien op andere tijden van de dag, met camera's die warmte vastleggen."
Tom nam contact op met Canon en leende een infraroodcamera. Hij had het geluk twee bijzonder warme dagen te treffen, waarvan de beelden duidelijk verschilden van die van de koelere dagen. De hele serie zag er surrealistisch en betoverend uit en werd online door honderden lezers bekeken. "Iedereen weet hoe Wimbledon eruitziet, dus kun je met die bekendheid spelen en de kijkers plotseling iets voorzetten dat volledig anders is. Dat soort dingen probeer ik telkens weer uit en wellicht houdt me dat alert tijdens evenementen die ik vaak bezoek.”
"Soms worden de beste foto's gemaakt onder de slechtste omstandigheden. Een rugbywedstrijd in de stromende regen en met de spelers onder de modder is geweldig. Je krijgt de fraaiste beelden van een speler die een tackle maakt in een modderpoel. Maar dat moet je wel plannen en je moet zeker weten dat je je camera, en jezelf, beschermt. Ik heb Gore-Tex-hoezen voor mijn camera. Maar omdat die nogal duur zijn, neem ik ook een flink aantal zeemlappen en doeken mee die je bij garagebedrijven kunt kopen. Je kunt ze gebruiken om te vegen en te drogen of om ze over de camera te leggen zodat ze de nattigheid absorberen. Daarnaast heb ik een jas, broek en schoenen die waterdicht zijn en heb ik verschillende soorten handschoenen. Je wilt niet iets mislopen omdat je je niet kunt concentreren vanwege natte voeten."
"Je bent aanwezig bij een rugbywedstrijd op een dag met stevig winterweer en het veld wordt niet verlicht en je denkt dat je niks kunt fotograferen. Maar je kunt het altijd proberen. Moderne camera’s hebben ongelooflijke sensoren. Ze kunnen beter waarnemen dan wat jij kunt zien, dus laat je niet weerhouden door donkere omstandigheden. Je camera kennen en weten wat deze wel en niet kan, is zo belangrijk", aldus Tom. De full-frame Canon EOS 5D Mark IV heeft een ISO-bereik van 100 tot 32000 en nauwkeurige AF ook bij weinig licht, terwijl de Canon EOS-1D X Mark II een ISO-bereik heeft van maar liefst 100 tot 51200.
De opvolger van de Canon EOS-1D X Mark II, de Canon EOS-1D X Mark III, is ontworpen om uit te blinken op elk gebied. De accuduur is drastisch verbeterd met de LP-E19-accu, de camera bevat nieuwe, oplichtende knoppen en een splinternieuwe AF-puntsselectiebediening als aanvulling op de multicontroller bij de AF-ON-knop. En dat alles in een weerbestendige body van magnesiumlegering.
"Bij sportevenementen wil ik niet nadenken over mijn camera, ik wil me concentreren op de actie. Als je moet nadenken over sluitertijden of waar al die verschillende knoppen voor zijn, ben je niet bij de wedstrijd of het evenement Ik verander wel instellingen tijdens een wedstrijd, maar dat gaat heel snel, het gebeurt gewoon instinctief. Neem je camera overal mee naartoe en maak de hele tijd opnames. Alleen dan kom je erachter wat hij allemaal kan."
Geschreven door
De essentiële uitrusting voor professionele sportfotografie
Zeer gevoelige 20,2 Megapixel full-frame CMOS-sensor, uitgebreid 61-punts Dual Pixel AF-systeem en 4K-video-opnamen. Tom: "Doordat de sensor zo lichtgevoelig is, kan ik ook in donkere omstandigheden werken en toch perfecte beelden maken."
Deze full-frame 30,4 Megapixel DSLR legt ongelooflijk scherpe details vast, zelfs bij extreem contrast. Door de continue 7fps-opnamen leg je het perfecte moment gegarandeerd vast, terwijl de 4K-video ultrascherp beeldmateriaal oplevert. “Met de nieuwe autofocustechnologie heb ik een veel grotere trefkans", zegt Tom.
Een krachtige telezoomlens met een duurzaam ontwerp, een 4-stops beeldstabilisator die ideaal is voor handheld fotograferen bij weinig licht, en UD-objectiefelementen (Ultra-low Dispersion) voor een hoog contrast en natuurlijke kleuren.
Dit objectief uit de L-serie staat bij professionele fotografen bekend als de standaard onder zoomobjectieven, dankzij de optische scherpte en het feit dat het objectief in bijna elke omgeving te gebruiken is.
Ultrahoogwaardig supertelelens uit de L-serie met 4-stops Image Stabilizer met 3 modi. De EF 400mm f/2.8L IS II USM levert een uitstekende beeldkwaliteit in een robuust ontwerp dat ideaal is voor sportfotografie.
ARTIKEL
Getty-fotografe Maja Hitij praat over de wereldwijde verhalen die haar fascineren en over de uitdagingen waarmee ze kampt bij het fotograferen van grote sportevenementen.
ARTIKEL
Fotograaf Marc Aspland van de Sunday Times vertelt hoe hij fascinerende beelden vastlegt.
ARTIKEL
Toen het daglicht langzaam verdween, zag de sportfotograaf een kans voor een unieke, atmosferische motorsportfoto bij weinig licht.
ARTIKEL
Vier atleten, vier technieken, twee camera's, acht opnamen: de verhalen achter de krachtige portretten van Samo Vidic.
Klik hier voor inspirerende verhalen en het laatste nieuws van Canon Europe Pro
Canon