Redline Challenge: tips van professionals voor fotografie bij weinig licht

Fotograferen bij weinig licht is niet gemakkelijk, en dat geldt zowel voor professionele fotografen als voor amateurs. Wanneer professionals in opdracht werken, moeten zij, licht of geen licht, zorgen voor goede resultaten van hoge kwaliteit om klanten tevreden te stellen. Wanneer er geen licht meer is, is er weinig verschil tussen het vastleggen van aangrijpende fotojournalistiek voor The New York Times, het fotograferen van buitenscènes in een winters Lapland of het maken van fashionfoto's in het relatieve comfort van de studio. In alle gevallen moeten professionele fotografen in staat zijn eventuele belichtingsproblemen op te lossen.

Hoe doen ze dat? Welk advies kunnen zij de fotografen geven die meedoen aan de Redline Challenge, waarin fotografen over de hele wereld worden uitgenodigd hun creatieve en technische grenzen te verleggen door de relatie tussen licht en duisternis te ontdekken? Vier Canon Ambassadors die in verschillende fotografische genres werken, kregen vragen over fotograferen in de moeilijkste lichtomstandigheden: twee internationaal bekende documentairefotografen, Aline Deschamps uit Libanon en Tasneem Alsultan uit Saoedi-Arabië; Eliška Sky, een bekroonde artistieke en fashionfotograaf uit Londen (VK); en Valtteri Hirvonen, een fotograaf van wilde natuur uit Finland. Elke professional deelde zijn of haar tips voor 'light in the dark' om te laten zien hoe de uitdaging van fotograferen bij weinig licht kan worden aangepakt door fotografen in elk genre.

Bekijk voor nog meer tips en uitleg de video's van de Canon Ambassadors in de Redline Challenge YouTube-afspeellijst.

Het fotograferen van documentaireportretten bij weinig licht – vaak binnenshuis – kan erg moeilijk zijn, vooral wanneer het om authenticiteit gaat. Doordat er zo weinig mogelijkheden zijn, word je gedwongen op een onconventionele manier te denken en gebruik te maken van alles wat de omgeving biedt. De Frans-Thaise documentairefotografe Aline Deschamps is woonachtig in Beiroet en richt zich in haar werk op kwesties die verband houden met identiteit, gender en migratie. Ze werkt vaak bij mensen thuis onder beperkte of zeer slechte lichtomstandigheden, waardoor ze nog creatiever moet omgaan met haar omgeving om de sfeer op te roepen die ze normaal met licht creëert.

Natuur- en landschapsfotograaf Valtteri Hirvonen is gewend te fotograferen in extreem barre omstandigheden, vaak in de bergen of op de Noordpool, mijlenver van de bewoonde wereld en bij temperaturen tot wel -30 °C. Net als Aline raadt ook hij aan te spelen met de lichtbron die je ter beschikking hebt en meerdere lichtbronnen te gebruiken om verschillende effecten te creëren in situaties met weinig licht. "Ik heb wat geëxperimenteerd met het belichten van scènes met mijn mobiele telefoon", zegt hij – "welk licht, welke tint of kleur er ook in me opkomt. Je kunt altijd creatief zijn met de lichttemperatuur door filters te gebruiken. Als je alleen met leds of een traditionele halogeenlamp fotografeert, kun je die dingen afwisselen. Ik heb meestal drie of vier verschillende lichtbronnen bij me als ik eropuit ga en ik kies er dan eentje die ik wil gebruiken voor een bepaalde look.

"Ik heb meestal ook een paar Speedlites bij me, omdat die een heel ander effect geven aan andere soorten verlichting. Ik heb een afstandsbediening voor mijn Canon-flitser, dus die kan ik gewoon ergens neerzetten en daar laten staan of laten flitsen vanaf de plek waar ik me bevind. Je kunt al die verschillende technieken combineren en ze in één beeld gebruiken."

Beeldend kunstenares Eliška Sky maakt zeer gestileerde, gedurfde en dikwijls surrealistische foto's, vaak met een onderliggende boodschap. Wat het fotograferen bij weinig licht bijzonder moeilijk maakt voor Eliška als ze in de studio fotografeert, is het regelen van hoe schaduwen op haar onderwerp vallen. "Ik boots graag een situatie met weinig licht na in de studio", zegt ze. "Ik gebruik meestal een flitser, gecombineerd met een instellicht, zodat de hele scène vrij donker is en ik alleen kan zien waar het licht gaat vallen.

"Als ik met een flitser werk in combinatie met een lange sluitertijd en met lasers of licht teken, werk ik meestal in volledige duisternis. In die intense momenten wil ik niet dat het natuurlijke omgevingslicht de lange sluitertijd hindert."

In deze situaties is de grootste uitdaging voor Eliška, behalve het vooraf visualiseren van de schaduwen, het nauwkeurig scherpstellen. "Natuurlijk moet ik eerst scherpstellen, dus het is verstandig om een assistent of een vriend mee te nemen, met een zaklamp of mobiele telefoon", zegt ze.

"Ik gebruik bijna altijd de handmatige instelling, vooral in de studio, en omdat ik in het donker fotografeer, is meestal een belichting van twee en een halve of drie seconden genoeg voor wat ik wil doen wat betreft het tekenen met licht."

Tasneem Alsultan werkt graag bij weinig licht, of ze dat nu doet voor haar documentairewerk over gender- en sociale kwesties in het Midden-Oosten of voor de huwelijksfotografie die ze tussen haar opdrachten door doet. "Het houdt me scherp, en creatief", zegt ze. "Ik zoek altijd naar verschillende manieren voor het kader en de belichting, terwijl ik er tegelijkertijd voor zorg dat een bruid niet het gevoel krijgt dat ze op dezelfde of een gelijksoortige plaats wordt gefotografeerd. Ik moet creatief zijn in het documenteren van verschillende momenten om de aandacht van de kijker vast te houden."

Tasneem adviseert om de manier waarop je naar duisternis kijkt te veranderen, door het te gebruiken als een technisch voordeel om volledige creatieve en technische controle over de foto's te krijgen. "Bij weinig licht moet je echt uitpakken met extern flitslicht, waardoor het dramatischer is dan natuurlijk licht. Maar de voordelen zijn dat je de blik van de kijker kunt trekken naar iets waarvan je wilt dat ze ernaar kijken door het te verlichten. Zo kun je ook de aandacht afleiden van iets wat je niet wilt dat ze zien, door het donker te houden, door het te verbergen met schaduwen. Op die manier maak je gebruik van de duisternis en combineer je die met flitslicht om theater, drama en schoonheid te creëren."

"Als ik een documentaireserie maak, waarin ik waargebeurde verhalen vertel, gebruik ik geen flits", zegt Tasneem. "Als ik fotografeer voor National Geographic of The New York Times wil ik helemaal niets aan de foto's doen – niets mag in scène gezet zijn, alles moet echt zijn. Maar ik kan nog steeds creatief zijn met de duisternis, net zoals ik dat zou zijn als ik flitslicht zou gebruiken. Ik maak gebruik van weinig licht op straat, in mijn wijk, zelfs binnenshuis. Met mijn Canon EOS 5D Mark IV of EOS 5DS R,ga ik niet lager dan 1/80 sec, en gebruik ik een grote diafragmawaarde van ongeveer f/1.2 of f/1.4 wanneer ik mensen fotografeer. Zo komt er genoeg licht in de camera om mijn onderwerp te belichten, maar kan ik ze ook tegen een donkere achtergrond afzetten. Als ik meer dan één persoon fotografeer, gebruik ik f/3.5, omdat ik vertrouw op de prestaties van de EOS 5D Mark IV bij weinig licht en het vermogen om dergelijke opnamen er heel natuurlijk uit te laten zien.

"Ik adviseer om prime-objectieven te gebruiken, omdat die vaak de grootste maximale diafragma's hebben. Ik gebruik de Canon EF 24mm f/1.4L II USM en de EF 35mm f/1.4L II USM, omdat ik met de extreem grote diafragma's kan fotograferen bij het mooie en natuurlijke, maar weinige licht hier in Saoedi-Arabië. Ik heb ook een Canon EF 85mm f/1.2L II USM voor portretten – zelfs het EF 50mm f/1.2L USM-objectief is geweldig, maar dat is mijn geheim voor weinig licht."