Professionele prints van zwart-witfoto's maken

"De wereld ziet er heel anders uit in zwart en wit", zegt wildlifefotograaf en Canon Ambassador Chris Fallows. "Je wordt op nieuwe manieren aangetrokken tot tinten, texturen en licht. Als je kleur weghaalt uit een foto, wordt de nadruk op een natuurlijke manier verlegd naar de belangrijkste elementen en de compositie. Vanuit een creatief standpunt is dat enorm belangrijk voor mij. Zo komt de betekenis en emotie van een foto beter naar voren, waardoor deze een dieper perspectief krijgt."

Chris omarmt net als vele andere fotografen de kunstzinnigheid van zwart-witfotografie en verlangt daarom perfecte prints. Het printen van zwart-witfoto's is echter niet zo eenvoudig als je zou denken. Dus hoe heeft Canon de technologie ontworpen om te voldoen aan de eisen van professionele fotografen en prints van zwart-witfoto's te maken die qua kwaliteit niet onderdoen voor traditionele prints op celluloid-fotopapier?

In het begin zeiden sommige fotografen dat het niet mogelijk was. Zelfs toen inkjetprints geleidelijk de traditionele fotochemische prints vervingen, waren zwarte inkjet-inkten destijds niet in staat om de subtiliteit en nuance van celluloid-fotopapier na te bootsen, waar tinten warmer of koeler, harder of zachter konden lijken. De algemene vraag naar prints op celluloid-fotopapier nam snel af en fotografen hadden het gevoel dat ze de buitengewoon nauwkeurige controle over kleuren en tinten die ze als essentieel beschouwden, aan het verliezen waren. Als de situatie niet zou veranderen, had dit het einde van de zwart-witfotografie als kunstvorm kunnen betekenen.

Canon wilde dat niet laten gebeuren. Vanwege de grote toewijding aan de fotografiecultuur, was het bedrijf vastbesloten technologieën voor inkjetprinters te ontwikkelen die professionele prints van kunstkwaliteit zouden kunnen produceren voor zwart-witfotografie in het digitale tijdperk.

Canon verzamelde allereerst zo'n dertig van de populairste papiersoorten voor zwart-witfoto's die beschikbaar waren en deed grondig onderzoek naar de kenmerken.

De ontwikkelaars van Canon bleven met dit probleem worstelen. Met behulp van de nieuwste lichtsimulatietechnologieën deden ze uitgebreid onderzoek naar de manier waarop licht van muren, vloeren en plafonds weerkaatst. Uiteindelijk bereikten ze een doorbraak. Ze ontdekten dat deze variaties het gevolg waren van lichtdiffractie en interferentie in de ruimtes tussen de geprinte inktdruppels.

Met deze kennis ontwikkelde Canon de unieke Chroma Optimiser-technologie, die de ruimte tussen de inktdruppels opvult met een speciale transparante inkt. Chroma Optimiser verwijdert inconsistenties en zorgt ervoor dat de reflectiviteit in de hele print hetzelfde is. Zo zien geprinte foto's er scherper uit en wordt de ware diepte van zwarte tinten zichtbaar. Ook leidt dit tot minder reflectieproblemen, zoals bronzing, waarbij de middentonen een iriserende, metaalachtige gloed krijgen.

Ondanks de behaalde successen waren er nog wel andere problemen die de ontwikkelaars van Canon het hoofd moesten bieden. Problemen die niet werden veroorzaakt door het zwart van de inkten, maar door het wit van het papier. Zowel glanzend als mat papier voor inkjetprinters bevatte standaard fluorescerende bleekmiddelen, waardoor prints in zonlicht een glanzende blauwwitte tint kregen en gebieden zonder inkt met een ietwat blauwe gloed werden bedekt. Dit maakte het een flinke uitdaging om prints te produceren waarin de warmte precies goed was.

Om dit probleem op te lossen, besloot Canon zelf papier voor fotoprints te ontwikkelen. Het nieuwe papier bevat veel minder optische-glansmiddelen en biedt een betere kleurgetrouwheid dan voorheen.

Met de nieuwe inkt en het nieuwe papier was Canon eindelijk in staat om met een inkjetprinter zwart-witfoto's te printen van een vergelijkbare kwaliteit als de beste prints op celluloid-fotopapier. Maar de ontwikkelaars wilden nog een stap verder gaan. Voor het printen op celluloid is papier met een specifieke set kenmerken nodig. Zo moet het zijn gecoat in een emulsie van gelatine met licht-reactieve chemicaliën en moet het poreus, maar krachtig genoeg zijn om niet op te lossen en uit elkaar te vallen bij onderdompeling in de chemicaliën (ontwikkelaar, stopbad en fixeer) die voor het ontwikkelproces worden gebruikt. Inkjettechnologie kan worden gebruikt op veel meer soorten materiaal en de ontwikkelaars van Canon realiseerden zich dat het de potentie had om nog meer ruimte te bieden voor creatieve expressie.

Tegelijkertijd ontwikkelde Canon ook software die de juiste inkten, materialen en printertechnologieën kan combineren voor optimale resultaten. Daarnaast kunnen gebruikers met de software ook prints aanpassen aan hun creatieve ideeën, persoonlijke voorkeuren, de tentoonstellingsomgeving en andere factoren.

Naast de ingebouwde driversoftware van elke printer is de PPL-software (Professional Print and Layout) van Canon ontwikkeld voor gebruik met de professionele Canon imagePROGRAF PRO-fotoprinters. De software werkt als een zelfstandige applicatie of als een plug-in voor je favoriete beeldbewerkingsprogramma en biedt talloze opties voor het personaliseren van je prints. Met de krachtige functies voor soft-proofing en hard-proofing hoeft printen bovendien geen nattevingerwerk te zijn en komt je fotoprint overeen met wat je op het scherm ziet. Voor creatieve beslissingen is vooral de functie Pattern Print erg handig. Hiermee wordt een set miniatuurafbeeldingen van de foto geprint op een vel van het gewenste materiaal. Elke miniatuur heeft net iets andere instellingen voor helderheid, contrast en tinten. Je hoeft alleen maar de beste versie te kiezen, de bijbehorende code in te voeren in PPL en de software gebruikt dan deze instellingen om de uiteindelijke print te maken, precies zoals jij het wilt. Zo hoef je geen tijdrovende en papierverslindende proefdrukken te maken.

PPL heeft intuïtieve lay-outtools voor het maken van prints zonder witrand en traditionele prints met witrand. In combinatie met de uiterst nauwkeurige papierverwerkingssystemen van de professionele Canon imagePROGRAF PRO-300- en imagePROGRAF PRO-1000-fotoprinters kun je printen van rand tot rand op matte en fine art-media, maar ook op glanzend fotopapier.

Canon heeft papier, inkt en printtechnologie geïntegreerd, zodat je vol vertrouwen hoogwaardige zwart-witprints kunt maken. Voor de meest veeleisende toepassingen heeft de Canon imagePROGRAF PRO-1000 een duurzaam systeem met twaalf inktcartridges, waaronder Chroma Optimiser en een speciale zwart-wit-inktset met matzwart, fotozwart, grijs en fotogrijs. Je kunt er van alles mee printen, van prints van 10x15 cm tot A2-formaat en zelfs banners. De LUCIA PRO gepigmenteerde inkten zijn geoptimaliseerd voor een groot tintbereik met uiterst vloeiende overgangen in zwart-witprints, zonder dat je andere kleuren nodig hebt om de gaten op te vullen.

"Het voorkomt ongewenste kleurverschillen bij alle grijstinten, van diepe zwarte tinten tot helder wit", zegt Canon-printexpert Suhaib Hussain. "De matzwarte inkt voor de nieuwe imagePROGRAF PRO-300 A3+ is opnieuw ontworpen en biedt nu nog diepere zwarttinten. Het overtreft alle verwachtingen op het gebied van creatieve expressie bij zwart-wit printen."

Je hoeft niet eens per se Canon-papier te gebruiken. Canon heeft nauw samengewerkt met gespecialiseerde papierproducenten zoals Hahnemühle en Canson, die uitzonderlijk goede fine art-media maken die voldoen aan de hoogste normen. "Canon heeft ICC-profielen ontwikkeld om hoge nauwkeurigheid en kleurgetrouwheid bij het printen op verschillende soorten materialen te garanderen", legt Suhaib uit. "Met de partnersoftware voor Canon imagePROGRAF PRO-printers kun je heel eenvoudig het relevante ICC-profiel voor elke materiaalsoort kiezen en gebruiken. Zo krijgen fotografen de best mogelijke resultaten."

Er werd gezegd dat het onmogelijk was, maar toch is het Canon gelukt om een complete oplossing te ontwikkelen die niet alleen voldoet aan de eisen van professionele fotografen, maar nog een stap verder gaat door ze met printtechnologie meer mogelijkheden te geven om hun foto's voor zich te laten spreken.