Tips & tricks voor portretfotografie: het vak en de cultuur leren

Portretfotografie is een complexe mix van voorbereiding, technische en sociale vaardigheden. Het vak is meer dan alleen een artistieke bezigheid, het is een belangrijke historische service: hier worden de personen vereeuwigd die de menselijke geschiedenis vormgeven. Dit moet dus goed worden gedaan, iets waar professioneel portretfotograaf Horst Friedrichs het volmondig mee eens is.

Studenten en beginnende fotografen hoeven zich echter niet te laten afschrikken door een gebrek aan professionele studioruimte of belichtingsapparatuur. Horst trok een weekend lang op met Emma Bentley, die is afgestudeerd aan de kunstacademie, en leerde haar om de wereld om hen heen als studio te gebruiken en het publiek als hun modellen. Hier vertellen ze meer over hun workshop en geven ze tips & tricks voor professionele portretfotografie.

Horst heeft in zijn lange carrière gewerkt voor titels zoals National Geographic, The New York Times en The Independent, waarvoor hij portretfoto's maakte van vele beroemdheden, van Robbie Williams, Peter Gabriel en Tony Blair tot Bill Gates en Stephen Hawking. Hij heeft zijn reputatie vooral verworven met commerciële projecten, maar zijn echte passie ligt bij zijn boekprojecten, waarin hij over een lange periode subculturen en architectuur documenteert. Vanuit zijn standplaats in Londen werkt Horst al tientallen jaren aan het ontdekken en vastleggen van verschillende scenes en culturen en de mensen die hier deel van uitmaken, van soefi's in Pakistan tot de mods en rockers van de Britse underground.

Op de eerste dag trokken de twee fotografen naar een park in Londen en gingen ze aan de slag met landschaps-, straat- en portretfotografie. De belangrijkste les die Emma trok uit het observeren van Horst was hoe hij mensen benaderde en de humor en energie die nodig waren om hen te enthousiasmeren. Horst zag direct dat Emma oog had voor interessante hoeken en benaderingen. "Ze had dat instinct", zegt hij. "Toen ze de basis van de belichting eenmaal onder de knie had, benaderde ze de composities vol vertrouwen."

Op de tweede dag namen ze nog wat meer straatfoto's in Camden (Londen) voordat ze naar een evenementenlocatie trokken om foto's te maken van een ska-festival. Het was een werkelijk unieke fotografiebelevenis voor Emma: ze kon zich onderdompelen in een levendige subcultuur, leerde hoe een ervaren pro werkt en kreeg de kans om zelf ook wat foto's te maken.

Hier kwamen de Canon EOS R6 en Canon RF 14-35mm F4L IS USM echt tot hun recht. Dankzij de compacte en onopvallende body van de EOS R6 konden Horst en Emma zonder veel problemen fotograferen in een vrij krappe en besloten omgeving, met zeer weinig licht. "De gevoeligheid van de camera en dit objectief was echt een openbaring voor mij. We konden foto's maken in zo'n donkere omgeving. Echt indrukwekkend", zegt Horst. "Ik gebruik normaal geen zoomobjectieven, maar dit objectief was levendig en scherp. Erg prettig om mee te werken."

1. Kies de juiste benadering

"Horst doet het op een hele natuurlijke manier", zegt Emma, als ze praat over de interactie tussen Horst en zijn onderwerpen. "Zelfs de meest simpele dingen, zoals de kalme manier waarop hij naar mensen toe loopt en zichzelf voorstelt. Alle mensen die we ontmoetten, waren heel aardig en bereid om een praatje te maken. Door deze benadering stonden mensen ervoor open om zich door hem te laten fotograferen. Je moet gewoon jezelf zijn en interesse tonen in de cultuur die je probeert vast te leggen."

2. Kom heel dichtbij

Het Canon RF 14-35mm F4L IS USM-objectief biedt een prachtige zachte bokeh en blijft superscherp, zelfs met een diafragma dat volledig open is. Dankzij het grote brandpuntsafstandbereik kun je nog verder inzoomen, en Emma raadt aspirant-portretfotografen dan ook aan om dat te doen: "Zoom in! Met de juiste combinatie van camera en objectief kun je zo veel kleine details vastleggen, dus kom zo dichtbij als mogelijk", zegt ze.

3. Weet wanneer je tijd erop zit

"Het is heel belangrijk om de sfeer goed te beoordelen. Zo was er bijvoorbeeld een man die ermee instemde om zich op de dansvloer te laten fotograferen, maar op een gegeven moment werd hij een beetje wild", zegt Emma. "Ik keek toe hoe Horst probeerde de foto te maken, maar plotseling snel uit de weg ging. Hij legde uit dat je soms de beslissing moet nemen om verder te gaan, zodat je de magie niet verpest."

2. Gebruik het licht…

"Je moet goed nadenken over de belichting. Als je toegang hebt tot de locatie, kun je zelfs even een kijkje gaan nemen. Vraag bijvoorbeeld iemand om even voor je te poseren zodat je een idee krijgt van hoe het licht werkt met het onderwerp", adviseert Horst.

Horst noemt zichzelf een 'lichtjager' en zegt dat je voor de ultieme foto het onderwerp soms in of rond een lichtbron moet bewegen. "Dit kan het verschil maken tussen een nogal saaie rapportagefoto en een fantastisch portret." Soms is het de moeite waard om het onderwerp bij te sturen, maar je kunt zo ook een magisch moment onderbreken. Als je je goed in je onderwerp hebt verdiept (of de persoon tenminste lang genoeg hebt geobserveerd), vertrouw dan op je gevoel en neem een beslissing.

3. …of pas het licht aan

Vertrouwen op natuurlijk licht of een vaste lichtbron is een goede optie, omdat je de belichting in realtime kunt instellen met de EVF op een Canon EOS R6. Horst raadt portretfotografen echter ook aan om creatief te werk te gaan en spullen mee te nemen om met het licht te spelen. Denk bijvoorbeeld aan professionele lichtvormers of een zelfgemaakt equivalent.

"Je kunt wat overtrekpapier of zelfs aluminiumfolie meenemen, wat je maar nodig hebt om het licht te benadrukken of te verspreiden", zegt hij.

4. Denk op de lange termijn

Tenzij je een commerciële opdracht krijgt met een korte deadline, is het volgens Horst belangrijk om altijd met een langetermijnproject bezig te zijn. "Ik zou dit studenten en aspirant-fotografen altijd aanraden. Je moet een langetermijnproject hebben. Ik heb projecten waar ik twaalf jaar aan heb gewerkt, maar twaalf maanden is ook al goed, zolang je maar op de lange termijn denkt. Dat zijn de projecten die je in de toekomst mogelijk een prijs opleveren of leiden tot een boek.

"Losse foto's… Ik weet het niet. Op die manier krijg je misschien 120.000 volgers op Instagram, maar ik ben daar niet jaloers op. Ik denk dat het een tijdelijke trend is die op een bepaald moment zal verdwijnen. Je kunt veel beter goed naar jezelf luisteren, bedenken wat je wilt en daar een project van maken."