Chaos, counterculture en Canon: achter de schermen van de limited Sex Pistols-serie van Danny Boyle

Het is bijna vijf decennia geleden dat punk als een komeet insloeg in de Britse samenleving. Zelfs nu nog galmt de invloed van punk nog steeds na in de mode-, design- en muziekindustrie, en in de creatieve producties van een generatie waarvan de met een Oscar® bekroonde Engelse regisseur Danny Boyle deel uitmaakt.

“'Ik was een punker en alle energie is bij mij gebleven, als filosofie”, zegt Boyle, tijdens een pauze in de editingruimte van Pistol. Boyle brengt de chaos en creativiteit die de beweging definieerden, naar een zesdelige limited-serie over de geboorte, het leven en de dood van de Sex Pistols, aanvankelijk verteld vanuit het perspectief van de gitarist van de band, Steve Jones, en gebaseerd op zijn memoires, Lonely Boy: Tales from a Sex Pistol.

Maar dit is meer dan alleen een muziekbiopic.

“Het is een geweldige kans om zo kleurvol mogelijk te exploderen, een geweldig tijdperk voor de Britse cultuur en ook de wereldcultuur”, legt Boyle uit.

“Punk was van iedereen”, vervolgt Boyle, die opgroeide in een katholiek gezin uit de arbeidersklasse. “Het gaat niet om techniek, het gaat om wat je te zeggen hebt. En er is niets wonderbaarlijkers dan dat te zeggen, omdat het me - zeker in mijn leven - heeft bevrijd in het geloof dat ik ondanks mijn achtergrond een bijdrage zou kunnen leveren aan de cultuur.”

Danny Boyle werd in 1956 geboren in het Engelse Lancashire. Zijn cv omvat een eclectische mix van films, tv, theater en andere memorabele projecten, van de culthit Trainspotting die zijn carrière in een stroomversnelling bracht, tot zijn National Theatre-bewerking van Mary Shelley's Frankenstein, en van zijn lucide en zintuiglijke portret van Mumbai in Slumdog Millionaire (achtvoudig Oscar-winnaar) tot de ideeën achter de openingsceremonie van de Olympische Spelen in Londen 2012. De duidelijke rode draad, zegt hij, is muziek: “Als ik absoluut, heel eerlijk ben, gaat het altijd over muziek, in het theater, op de televisie of in film.”

Naast Boyle's rusteloze enthousiasme en de onconventionele visuele benadering die hij in elk project legt, is het deze muzikaliteit die hem tot de perfecte keuze maakt om Pistol te regisseren, met Toby Wallace als Steve Jones, Anson Boon als John Lydon, Christian Lees als Glen Matlock, Louis Partridge als Sid Vicious, Jacob Slater als Paul Cook, Sydney Chandler als Chrissie Hynde, Talulah Riley als Vivienne Westwood, Maisie Williams als punkicoon Jordan, Emma Appleton als Nancy Spungen en Thomas Brodie-Sangster als Malcolm McLaren.

Boyle werkt al meer dan twintig jaar aan meerdere films samen met cinematograaf Anthony Dod Mantle, die een BAFTA en een Academy Award op zijn palmares heeft. Denk hierbij onder meer aan Slumdog Millionaire, Trance en 28 Days Later. De in Kopenhagen geboren Britse cinematograaf begon zijn carrière in de fotografie voordat hij films ging maken. Uit deze basis komt zijn originele manier van werken: “Als fotograaf kijk je buiten het frame en ik denk dat dat erg belangrijk is. De meeste filmmakers kijken met één oog alleen maar door de zoeker, en het andere oog is gesloten, of ze staren gewoon naar de monitor”, aldus Dod Mantle. “'Ik doe dat nooit. Als ik werk kijk ik altijd met beide ogen. Ik focus met de ene kant van mijn hersenen en de andere kant kijkt naar wat er buiten het frame ligt. Daarom kan ik soms heel snel schakelen als ik aan het werk ben.”

Deze manier van werken creëert de typerende vloeiende bewegingen die een visuele eigenschap vormen van alle producties van Dod Mantle. Dit is ook wat hem en Boyle bij elkaar heeft gebracht. “Dat is iets waar Danny al heel vroeg verliefd op werd. Hij was vooral geïnteresseerd in waar ik de camera naartoe had verplaatst, en waarom”, zegt Dod Mantle. “Licht is natuurlijk belangrijk, techniek is belangrijk, de tools die je gebruikt zijn belangrijk, maar een van de belangrijkste dingen is altijd nog beweging.”

Het was de ziel van punk, de verbondenheid, energie en chaos van het tijdperk, die Boyle met Pistol wilde vastleggen. “Er bestaat geen creativiteit zonder deze kern van absolute chaos, en we wilden de essentie daarvan op film vastleggen, als dat mogelijk was”, zegt hij.

Het proces begon met een paar zeer experimentele maanden, toen Boyle en Dod research deden naar het tijdperk van de punk en hun ideeën aan het uittesten waren. “Er waren natuurlijk de voor de hand liggende zaken waarnaar je kijkt, zoals archiefbeelden, textuur en kleuren, en de manier waarop details vanaf eind jaren zeventig werden weergegeven”, legt Dod Mantle uit. “Maar het vinden van de juiste tools, het doek en de 'kwasten en penselen' zoals ik mijn camera's noem, was een lang en ingewikkeld proces.”

Misschien met de unieke persoonlijkheden die hij aan het filmen was in gedachten, werd Dod Mantle aangetrokken door minder conventionele filmtechnieken en camera-opstellingen. “Danny en ik spraken over hoe je de intensiteit [van het tijdperk] kon vangen en uitstralen: de energie, de bombastische persoonlijkheden, de muziek. Ik wist dat we iets anders nodig hadden, andere ideeën, en dat is waar Canon om de hoek kwam kijken”, zegt hij. “Ik denk vaak dat wij als filmmaker te voorzichtig zijn. Mensen zien zoveel beelden. Het is erg belangrijk om de traditie te begrijpen, waar alles vandaan komt, maar het is vrij zinloos om deze te herhalen.”

“Camera's zijn voor mij erg belangrijk”, vindt ook Boyle. "Ik ben erg visueel ingesteld, dus ik heb altijd met een geweldige visuele cameraman als Anthony willen werken. Deze filosofische ideeën over wat je doet, deze scriptideeën, zijn allemaal heel goed, maar hoe manifesteren ze zich voor een kijkend publiek?"

Pistol is gefilmd met een combinatie van meer dan zes beeldopnamesystemen, waaronder de ARRI ALEXA Mini LF, diverse vintage objectieven, 18 Canon EOS R5'en, een Canon EOS-1D X Mark III, een Canon XL H1-camcorder uit 2005 en een Canon EOS C70.

"Het was een soort rebelsheid", zegt Dod Mantle, over zijn keuze van zijn kits. "Het gaat over een losse houding, over vrijheid en spontaniteit. Als je meer camera's tot je beschikking hebt en iets ingewikkelds als een barcam direct naast iets eenvoudigs kunt plaatsen als een handcamera, zou dat perfect beschrijven hoe ik deze film voor mij zag."

Boyle was ook betrokken bij het selectieproces voor camera's. Hij had eerder een deel van het mystery-drama Trance opgenomen met de 4K Canon EOS C500 (nu opgevolgd door de Canon EOS C500 Mark II), en camera's uit de Canon EOS-1D-serie in de burst-modus gebruikt voor zowel Slumdog Millionaire als de biografische overlevingsthriller, 127 Hours.

“Sommige kostuums die [punks] droegen waren niet van deze wereld, en we wilden een hele reeks cameratechnieken gebruiken om dat vast te leggen”, zegt Boyle. "Normaal gesproken gebruik je camera's en wil je niet dat mensen zich hiervan bewust zijn: je moet ze volledig kunnen negeren terwijl je het verhaal volgt. Maar wij wilden juist dat mensen zich bewust waren van de camera's. Het voelde als straatfotografie, maar met een ongelooflijke resolutie die alleen mogelijk is in het huidige tijdperk.”

“Ik heb een lange geschiedenis met Canon die teruggaat tot 28 Days Later, toen ik met de Canon XL H1 werkte”, voegt Dod Mantle toe. “We hebben samen een paar buitengewone dingen laten zien.”

Met de Canon EOS-1D X Mark III filmt Dod Mantle spontaan, snel en uit de hand. Hij gebruikt de camera voor burst-opnamen met 20 fps, een werkmethode die hij zelf beschrijft als 'bevrijdend en stimulerend'. Maar met deze techniek had hij nog niet de middelen om de tijd stil te zetten. Daarvoor besloten Dod Mantle en Boyle te experimenteren met een proces waar ze niet veel ervaring mee hadden, maar wat Boyle 'het laatste deel van de legpuzzel' noemt: Bullet-time.

Ook bekend als 'Time-slice' fotografie kun je met bullet-time sequenties een moment bevriezen door een reeks beelden samen te voegen die met verschillende camera's in een boog rondom de scène zijn gemaakt. Dit creëert een pan-effect waarbij hetzelfde moment vanuit meerdere hoeken wordt getoond, zoals in de Matrix-films.

“De Matrix bood een ongelooflijk geavanceerde ervaring van bullet-time. We wilden een 'punk'-versie toepassen, waarin geweld, intensiteit en beweging werd vastgelegd, de hele dynamiek van het tijdperk”, legt Boyle uit.

Deze configuratie was nog nooit eerder toegepast in films. Ook werd het continue opnamesysteem van de EOS R5 gebruikt om 24 fps 4K-video te maken, met Dual Pixel CMOS AF-focuskalibratie. Dit werd vervolgens bijgesneden tot 2K 4:3. “We hebben verschillende belichtingsopties geprobeerd, en geëxperimenteerd met zowel mechanische als elektronische sluiters. We wisten pas dat we op de goede weg waren toen we de beelden samen bekeken en zagen hoe levendig ze waren”, zegt Dod Mantle.

Uiteindelijk kwamen Boyle en Mantle tot een systeem dat betrouwbaar en snel was. Samen met ARRI Rental en met de steun van de Britse productiestudio The Flash Pack bouwden ze aan een robuuste opstelling die aan kranen kon worden bevestigd, op de grond kon worden gezet en eenvoudig in naar de scène toe of van de scène af kon worden geschoven. “Zo kwamen op het punt dat we conventionele cinema konden gaan filmen, en de opnamedagen waren dan ook veeleisend. In plaats van hele middagen te besteden aan time-lapse, want zoveel tijd zou het hebben gekost, konden we snel en makkelijk deze camera-installaties toepassen.”

Zelfs iemand die niet bekend is met de Sex Pistols kan inspiratie vinden in de tv-serie van Boyle en Dod Mantle. “Hopelijk is er een allegorie die misschien ook is versterkt door de manier waarop we deze film hebben gemaakt, en kunnen kunstenaars en jongeren nu makkelijker geloven dat het essentieel is om te zeggen wat je denkt en te doen wat je voelt”, zegt Dod Mantle. “De punkperiode was expliciet duidelijk over de essentie: vrijheid van meningsuiting, je duidelijk laten horen, chaos.”

Boyle is het ermee eens dat de combinatie van 'ongelooflijk resonerende en rijke beelden, net als technicolor' van de Canon EOS-1D X Mark III en de vintage esthetiek van de Canon XL H1-camera, naast de archiefbeelden uit de jaren 70, precies het gewenste effect creëerde: onconventioneel, emotioneel en meeslepend.

Het resultaat zijn krachtige beelden die kijkers terugbrengen in de tijd, op een manier zoals alleen Danny Boyle dat kan. Hij streeft naar 'deze ongelooflijke mix van verschillende texturen en kleuren die je kunt gebruiken om mensen van nu terug te voeren naar 1975, maar ze niet 'vast te zetten' in een grijze, muffe periode, en ze juist het gevoel geven dat alles nu gebeurt."


Pistol gaat op 31 mei exclusief in première op Hulu in de Verenigde Staten en op Disney+ in het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en Singapore.