Kun je het wel een foto noemen als je hem niet print?

Op weg naar de St Cuthberts Mill in Somerset, Engeland, rijd je door smalle straatjes en langs glooiende groene heuvels, die netjes worden bijgehouden door grazende schapen. Wells, de kathedraalstad die het dichtst bij de papierfabriek ligt, heeft de typische charme van het pittoreske Engelse platteland. Achter de kronkelende takken van oude Engelse eiken vang je een glimp op van een paar statige gotische gebouwen in Victoriaanse stijl.

De afgelegen papierfabriek stamt uit 1736, toen het papier nog volledig met de hand werd vervaardigd (de eerste papiermachine werd pas in 1835 gebruikt). Deze plek werd gekozen vanwege de locatie, waar de papiermolen werd aangedreven door het schone, mineraalrijke water dat uit grottenstelsels van de Mendip Hills stroomde. Het water uit deze ondergrondse grotten verzamelt zich en stroomt naar ongerepte beekjes, waar forellen rondspetteren en otters zich kunnen uitleven. In de fabriek zelf doen ze er alles aan om de lokale omgeving te beschermen, en dus worden er geen gevaarlijke chemicaliën in de rivier geloosd.

Het water is de reden waarom de fabriek hier staat. Je hebt een constante aanvoer nodig om papier van goede kwaliteit te maken. Canon is speciaal afgereisd naar St Cuthberts Mill, dat samen met Canson Infinity FILA-papier maakt; een samenwerkingsverband dat bekendstaat om de productie van hoogwaardig kunstenaarspapier. De reden voor het bezoek is om te zien waar Cansons nieuwe assortiment Somerset® Enhanced-papier wordt gemaakt, een set digitale fine art-papiersoorten die worden vervaardigd met behulp van traditionele mallen voor een handgemaakte look and feel.

"Het is een soort gezegde, maar ik denk wel dat het waar is", zegt Chris Ceaser, een landschapsfotograaf met een ongelooflijke kennis van papier, die ook deelneemt aan de rondleiding.

"Kun je het wel een foto noemen als je hem niet print?"

"Hier in de St Cuthberts Mill…” zegt Chris, "maken ze deel uit van de Canson-familie. Veel tradities, veel knowhow. Zuiver katoenen papiersoorten die allemaal mat zijn. Ze maken het allerbeste fine art-papier." Daarna laat hij ons kennismaken met een traditionele molen met een cilindervormmachine.

"Het proces begint met het zorgvuldig selecteren van de katoenvezels, oftewel de katoenlinters. Dit zijn de zaadhaartjes binnenin de katoenbol", legt Catherine Frood uit, een Marketing Executive bij de St Cuthberts Mill en de gids voor vandaag.

De rondleiding begint in het hoofdgedeelte van de fabriek. Hier staan enorme vaten, vorkheftrucks en stapels strak opgerolde wollen stoffen. Een deel hangt te drogen, als wasgoed aan de lijn.

"Deze vezels zijn een bijproduct van de textielindustrie", vertelt ze. "Het water hier is heel zuiver en is afkomstig uit de Mendip Hills, waar het in kilometerslange kalksteengrotten is gefilterd, waarna de rivier de Axe stroomafwaarts van de fabriek ontspringt."

Aangezien de rest van het proces behoorlijk omvangrijk is, vind je hier een samenvatting van alle notities die tijdens de rondleiding haastig zijn neergekrabbeld.

De katoenvezels worden zorgvuldig gemengd met het water uit de rivier de Axe en calciumcarbonaat om het papier een zuurvrije coating te geven, waarna het een verfijningsproces ondergaat om de vezels eruit te filteren. De fabriek opereert in harmonie met de omgeving om te voorkomen dat er gevaarlijke chemicaliën in de rivier terechtkomen (waar een grote verscheidenheid aan wildlife leeft, waaronder reigers, ijsvogels, eenden en forellen).

Papier maken met een cilindervorm is heel speciaal en ongebruikelijk, omdat het papier een grotere oppervlaktestabiliteit krijgt door de willekeurige plaatsing van vezels in het vel (zoals bij handgeschept papier). De cilinder draait heel langzaam rond in het vat met pulp en verzamelt de vezels terwijl hij ronddraait. Daarna worden de vezels op een lopende band getransporteerd, klaar om geperst te worden tussen natuurlijke wollen vilten om het papier zijn willekeurige oppervlakte-afwerking te geven. Het papier wordt vervolgens gedroogd door het in een reeks grote, verwarmde cilinders rond te draaien alvorens het aan het einde van de papiermachine wordt opgerold. Het papier wordt tijdens het hele proces voortdurend getest door de papiermakers (zo worden er meer dan 50 tests per rol uitgevoerd).

Dit is in grote lijnen het proces, al kunnen er verschillen zijn afhankelijk van het soort papier dat wordt gemaakt. Zo wordt Saunders Waterford-papier, een favoriet onder aquarelkunstenaars, ook nog eens door een bad met gelatine gehaald om het oppervlak te versterken. Desalniettemin wordt er evenveel aandacht besteed aan elke papiersoort die wordt vervaardigd, elk met zijn eigen specifieke kwaliteiten.

De rondleiding gaat verder, en na veel aandringen bij de medewerkers mogen de deelnemers op een van de grote rode knoppen van de machines drukken. Tijdens één demonstratie, die deel uitmaakt van het kwaliteitscontroleproces, worden grote plakken was gebruikt om de stevigheid van verschillende papiersoorten te testen.

Aan het einde van de rondleiding volgt een ontmoeting met een aantal mensen die zich bezighouden met de laatste stappen van het papierproductieproces. Of, om precies te zijn, de laatste stappen van twee papiersoorten: Saunders Waterford en een nieuwe serie genaamd Somerset® Enhanced.

Terwijl de deelnemers van de rondleiding het papier bewonderen, breekt de laatste fase van het Saunders Waterford-papierproces aan, waarbij behendige handen gereedschappen hanteren die eruitzien als enorme houten briefopeners. Ook de deelnemers mogen proberen het papier met de hand te snijden, wat moeilijker is dan het lijkt. De truc is om het mes er heel precies doorheen te laten glijden. Zo niet, dan scheurt het papier en gaat het op de stapel met afgekeurde vellen, die opnieuw moeten worden natgemaakt zodat een nieuw vel kan worden opgehangen.

De inspanningen van de deelnemers worden beloond met een paar koekjes, een oppepper na het fiasco met het papier snijden die enigszins troost biedt.

De nieuwste serie, Somerset® Enhanced, is een traditioneel drukpapier dat door kunstenaars wordt gebruikt voor een reeks aloude technieken zoals diepdruk, ets, steendruk, zeefdruk, hoogdruk en boekdruk. Hetzelfde traditionele fine art-papier is nu beschikbaar voor fotografen, drukkers en kunstenaars in de vorm van Somerset® Enhanced, een digitale fine art-papiersoort, waarmee ze hun originele kunstwerken digitaal kunnen reproduceren als een beperkte oplage.

De Somerset® Enhanced-serie wordt geproduceerd door ambachtelijke papiermakers met behulp van een traditioneel papierproductieproces met mallen zoals aan bod is gekomen tijdens de rondleiding, en dat elk papier een handgemaakte look and feel geeft. Het papier is gemaakt van 100% katoenen lompen en heeft een neutrale witte basis, zonder optische witmakers (OBA’s). De gepatenteerde inkjetcoating transformeert het papier in een digitaal fine art-papier, waardoor het compatibel is met Inkjet Printers en superieure beeldkwaliteit, kleurdiepte en details biedt.

Dit nieuwe papier is verkrijgbaar in drie varianten: Satin (225 g/m²), Velvet (225 g/m² en 330 g/m²) en Watercolour (240 g/m²), allemaal verkrijgbaar in de formaten A4 tot A2. Enhanced Satin accentueert de fijne details in de uiteindelijke print omdat er geen afleiding is door korreligheid, terwijl Enhanced Velvet een fijne, zachte korrel heeft die diepte en beweging geeft aan de uiteindelijke print. Tot slot biedt Somerset de traditionele aquarelstructuur die geliefd is bij kunstenaars, drukkers en fotografen en die de uiteindelijke print een bijna schilderachtige uitstraling geeft.

Na de rondleiding gaat Canon in gesprek met Chris Ceaser om te ontdekken hoe zijn keuzes voor papier (en printen) de manier waarop hij zijn foto's samenstelt, beïnvloeden.

Chris heeft een aanstekelijk enthousiasme en een no-nonsense stijl. De eerste vraag luidt: waarom zou je überhaupt foto's printen en waarom is het papier zo belangrijk?

"Goed papier geeft ons opties", legt Chris uit. "Printen is een onlosmakelijk onderdeel van fotografie. Als je naar je foto kijkt op een beeldscherm of op je telefoon en iemand anders bekijkt de foto op een ander scherm, dan zien we allemaal net iets andere kleuren.

"De echte foto is er dan niet", voegt hij eraan toe.

Maar Chris, die nooit een detail over het hoofd ziet, gaat nog een stapje verder. Hij verdeelt zijn argumenten voor het printen van foto's in vier punten, die gemakkelijk te begrijpen zijn voor leken en die hieronder zijn samengevat.

De essentie van een foto ligt in het vermogen om de emoties en details over te brengen die door de fotograaf zijn vastgelegd. Als je een foto print op papier van lage kwaliteit, kunnen kleurnuances en details verloren gaan of vervormd raken.

Papier van hoge kwaliteit dat speciaal is ontworpen voor fotoprints zorgt ervoor dat de kleuren trouw blijven aan het originele beeld. De nuances van licht en schaduw blijven behouden, waardoor de kijker de foto kan ervaren zoals de fotograaf hem bedoeld heeft.

"Ik heb een Canon Pro 300-printer die ik overal mee naartoe neem", vertelt Chris.

"Zo kan ik al mijn ideeën moeiteloos uitvoeren. Het is een printer met pigmentinkt, wat essentieel is om foto's lang mee te laten gaan. Stel, je hebt een Canon imagePROGRAF PRO-300 en je wilt Platine Fibre Rag-papier gebruiken, met dezelfde instellingen als voor semi-glanzend papier. Prachtig. Het ICC-profiel voor dat soort papier is ingebouwd in de Canon-printer."

Foto's die worden geprint op papier van hoge kwaliteit hebben vaak een diepte en textuur die ontbreken bij prints op standaardpapier. De structuur van het papier in combinatie met de inkt creëert een tactiele ervaring en geeft het beeld een extra dimensie.

"Deze diepte trekt de kijker in de foto, waardoor deze boeiender en meeslepender wordt", zegt Chris.

Volgens Chris heeft printen op hoogwaardig papier ook als voordeel dat de print lang meegaat.

"Papier van lagere kwaliteit beschadigt vaak na verloop van tijd, wat resulteert in vervaging, vergeling en verslechtering van het beeld", legt Chris uit. "Fotopapier van hoge kwaliteit is daarentegen speciaal ontworpen om vervaging en beschadiging tegen te gaan, zodat je prints hun levendige kleuren en scherpe details behouden. En dat is precies wat je wilt."

Daarnaast is een goede printer essentieel voor Chris. Daarom neemt hij als onderweg is voor zijn werk twee printers mee, de Canon imagePROGRAF PRO-1000 en de Canon imagePROGRAF PRO-300. In combinatie met papier en inkt van hoge kwaliteit produceert de juiste printer foto's die niet alleen visueel aantrekkelijker zijn, maar ook langer meegaan.

"Prints gemaakt met een goede printer zijn bestand tegen vervaging, vocht en omgevingsinvloeden, waardoor ze hun kwaliteit en levendigheid behouden."

Bij gebruik van Canon-inkten, zoals LUCIA PRO- of ChromaLife100+-inkten, kunnen prints tot wel 200 jaar lang van optimale kwaliteit blijven.

"Papier van lagere kwaliteit beschadigt vaak na verloop van tijd, wat resulteert in vervaging, vergeling en verslechtering van het beeld. Fotopapier van hoge kwaliteit is daarentegen speciaal ontworpen om vervaging en beschadiging tegen te gaan, zodat je prints hun levendige kleuren en scherpe details behouden."

Of je nu een professionele fotograaf bent of een enthousiaste beginnende fotograaf, de kwaliteit van je prints spreekt boekdelen over je toewijding aan je vak. Papier van hoge kwaliteit geeft je foto's een professionele uitstraling en verheft ze tot kunstwerken.

"Als je net begint als professional is het natuurlijk een leuke dimensie om aan je werken toe te voegen. Hoe beter de print, hoe beter dat is voor jou, commercieel gezien", zegt Chris.

"Maar het draait ook om je manier van fotograferen", voegt hij er snel aan toe. "Om het verwezenlijken van je visie."

Chris hecht veel waarde aan papier omdat dit het medium is voor zijn kunst: fotografie.

"Laten we zeggen dat we een woelig meer op een winderige ochtend hebben gefotografeerd. Het resultaat is verschrikkelijk. Daarom voegen we een grijsfilter toe", zegt Chris. "Dit vervaagt de lucht en maakt het woelige water vlak. Daarna converteren we het naar monochroom. En plotseling hebben we iets dat echt ongrijpbaar en artistiek is."

Terwijl Chris de sluiterknop indrukt, denkt hij al na over het juiste soort papier.

"Ik zou kunnen zeggen: kijk, ik wil dat dit artistiek en een beetje ongrijpbaar oogt, dus ik ga mat papier gebruiken. Wil ik dat het beeld vloeiend is? Als ik glad papier gebruik, dan zal de lucht er vloeiend uitzien. Net als het water. Of zal ik papier met structuur gebruiken? Op die manier krijgt het beeld een extra dimensie als mensen ernaar kijken."

"De textuur lijkt iets toe te voegen", legt hij uit. "Hierdoor wordt het beeld bijna 3D."

Hieronder staan een paar papiersoorten waaruit je kunt kiezen om je fotografie tot leven te brengen, afhankelijk van de compositie.

Mat fotopapier heeft een niet-reflecterend oppervlak, waardoor het er subtieler en eleganter uitziet dan glanzend papier. Het zorgt voor zachte, fluweelachtige prints met minimale schittering, waardoor het geschikt is voor het tentoonstellen van fine art-fotografie, zwart-witportretten en foto's met subtiele kleurvariaties.

Semi-glanzend fotopapier biedt een balans tussen de levendige kleuren van glanzend papier en de subtiele afwerking van mat papier. Het semi-glanzende oppervlak verbetert zowel de kleurverzadiging als het contrast en vermindert schitteringen, wat resulteert in prints die visueel aantrekkelijk en veelzijdig zijn. Deze papiersoort wordt vaak gekozen voor familieportretten, trouwfotografie en professionele portfolio's.

Fine art-papier, vooral dat van 100% katoen, is geliefd vanwege de uitzonderlijke kwaliteit en zuurvrije eigenschappen.

"Katoenvezelpapier heeft een luxueuze structuur en is vrij zwaar, waardoor prints een tactiele dimensie krijgen.

Fine art-papier, wanneer het gemaakt is van 100% katoen zoals het papier in de fabriek, is altijd zuurvrij en ligninevrij, waardoor het lang meegaat en niet vergeelt of vervaagt na verloop van tijd. Fine art-papier is de beste keuze voor prints van museumkwaliteit, reproducties in beperkte oplage en fine art-fotografie waarbij elk detail en elke nuance behouden moeten blijven.

Wanneer je foto’s van Chris op grootformaat ziet – van plaatsen zoals Praag, het Engelse Lake District of Venetië – is het moeilijk om niet onder de indruk te raken van de prachtige compositie en bijna schilderachtige fijnzinnigheid. Je merkt ook dat Chris de wereld vanuit een artistiek oogpunt bekijkt. Zijn fotografie stelt je in staat om zijn perspectief te ervaren; dit zijn de beelden die het waard zijn om te printen en aan je muur te hangen.

In fotografie telt elk detail. Van de compositie van de foto tot de keuze van het printpapier, elk element draagt bij aan de algehele impact van het beeld. Papier van hoge kwaliteit verbetert de visuele aantrekkingskracht en diepte van een foto en zorgt ervoor dat deze de tand des tijds kan doorstaan.

Of je nu dierbare familieportretten, adembenemende landschappen of artistieke creaties print, investeren in papier van hoge kwaliteit is een beslissing die loont, met prachtige prints die langer meegaan.