De grote racefoto: met een Canon EOS 5DS R de Grand Prix van Monaco fotograferen op 2 km afstand

Frits van Eldik heeft alle belangrijke motorsportevenementen ter wereld vastgelegd, maar één ambitie is nog niet vervuld. Tijdens het maken van actiefoto's vanaf de zijlijn droomde de Canon-ambassadeur van het fotograferen van de Monaco Grand Prix vanaf de bergen buiten de stad, in opnamen die de race binnen de bredere context van de spectaculaire locatie zouden plaatsen.

De Grand Prix van Monaco is een van 's werelds meest glamoureuze en spannende race-evenementen, dat zich afspeelt op een uitdagend circuit dat door de doolhofachtige straten van Monaco slingert, dicht bij de weelderige, met jachten gevulde haven aan de Middellandse Zee.

"Monaco is een zeer speciaal evenement, omdat de hele wereld kijkt," aldus Nederlandse motorsportfotograaf Frits. "Zelfs mensen die niets weten over Formule 1 hebben gehoord van de Grand Prix van Monaco. Voor fotografen is het altijd lastig om toestemming te krijgen van de lokale beveiliging en vaak moet je heftige discussies voeren voordat je aan de slag kunt. Maar als je langs de zijlijn aan het werk bent, is het een geweldige plek om foto's te maken."

Actiefotografie op afstand

Toch hunkerde Frits, bij dit afwisselende werk ernaar een bepaald project te voltooien dat hij bedacht tijdens een ritje door de stad. "Monaco is altijd zo hectisch tijdens de Grand Prix," zegt Frits. "Ik rijd graag zo hoog mogelijk rond Monaco. Er is een berg met een prachtig uitzicht over de stad waar ik graag ontspan met een pizza en een drankje.

"Als je vanaf dat punt naar beneden kijkt, kun je een deel van het racecircuit zien en mijn droom was altijd om vanaf dat punt de Grand Prix te fotograferen. Ik wilde de boten in de haven en de tribunes vol mensen laten zien. Het probleem is dat de afstand ongeveer 2,3 km is en dat de auto's er dan heel klein uit zouden zien. Dus moest ik het bij de start fotograferen, dan zijn de auto's allemaal dicht bij elkaar."

Frits wist dat als hij eenmaal boven op de berg zat, hij niet kon terugkeren om iets van de race zelf voor zijn klanten te schieten. Dus in de loop der jaren legde hij de races vanaf de zijlijn vast, terwijl hij zich voorstelde hoe de opnames van bovenaf eruit zouden zien.

Maar Frits wilde niet opgeven. "Als je echt iets wilt bereiken, steek je al je energie erin om het te laten werken," zegt hij. Dus op de zondagochtend dat de race zou plaatsvinden, reed hij de berg op en beoordeelde hij de situatie. Hoewel de stad zichtbaar was, was er een zeer sterke wind die de camera's op statiefbevestiging zo sterk bewoog dat hij moest overwegen om de shoot af te breken. In plaats daarvan besloot hij zijn plannen aan te passen aan de omstandigheden.

Objectieven en brandpuntsafstanden kiezen

In plaats van opnamen te maken met acht objectieven besloot Frits slechts vier objectieven te gebruiken: de Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM, de Canon EF 70-200mm f/2.8L IS III USM, de Canon EF 200-400mm f/4L IS USM en de Canon EF 600mm f/4L IS III USM. Door ze in te stellen op een brandpuntsafstand van respectievelijk 70 mm, 135 mm, 200 mm en 600 mm, wist hij dat hij twee sets opnamen zou hebben bij elk van deze brandpuntsafstanden. Hij hoopte dat, ondanks de wind, ten minste één van deze sets scherp zou zijn.

Elk objectief werd getest om te bepalen bij welk diafragma de meest optimale resultaten worden verkregen voor de omgeving en omstandigheden. Vervolgens werd elke camera ingesteld op een sluitertijd van niet minder dan 1/2000 sec om ervoor te zorgen dat de beweging van de auto's bevroren werd. Door slechte belichting moest Frits de ISO-waarde van de camera verhogen om een sluitertijd van 1/2000 sec mogelijk te maken bij het diafragma dat hij wilde gebruiken.

Frits zette de camera's op een hoge framerate en verwijderde de objectiefkappen, zodat ze minder snel zouden omwaaien. Met spanning keek hij met zijn verrekijker naar de aanloop van de race en uiteindelijk kwam het moment om te beginnen met fotograferen. Toen de race begon, gebruikte hij afstandsbedieningen om de acht Canon EOS 5DS R-camera's tegelijkertijd te activeren. Daarna, ook toen het grote moment voorbij was, legde hij nog een paar ronden vast, maar stopte met fotograferen toen er grote afstanden kwamen tussen de auto's en ze nauwelijks zichtbaar waren in de foto's.

Het grote plaatje printen

Toen deze klus geklaard was, pakten Frits en zijn team alle apparatuur in, sprongen in zijn auto en begonnen aan hun reis terug naar Nederland, terwijl de race nog aan de gang was.

"Ik had alle geheugenkaarten, maar in het begin had ik niet de moed om naar de foto's te kijken," geeft hij toe. "Uiteindelijk bekeek ik ze op mijn laptop en ik dacht, ‘Het is gelukt!’. Ik had een unieke foto gemaakt van de Grand Prix.

"Maar hoewel ik al 20 jaar naar dit moment had uitgekeken, was ik niet erg enthousiast toen ik de beelden op het scherm zag." Het gevoel dat hij iets had bereikt kwam later, toen Frits de beelden zag als grote prints, gemaakt op een Canon imagePROGRAF PRO-4000 printer. "Toen werd ik pas echt enthousiast", zegt hij. "Als je een print hebt van meer dan twee meter breed, besef je dat de kwaliteit van het camerabestand alleen kan worden aangetoond door een grote print te maken. Alleen dan kun je zien hoe ongelooflijk gedetailleerd het is."

Frits maakte twee prints van de Grand Prix: een die werd gefotografeerd met de Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM op 70mm en een met de Canon EF 600mm f/4L IS III USM. Beide werden op hetzelfde moment genomen, direct aan het begin van de race.

"Wanneer een print van dat formaat aan de muur wordt bevestigd, stappen mensen er normaal gesproken van af om een goede weergave van de afbeelding te krijgen. Maar in dit geval stap je naar voren om alles te zien, omdat het zo ontzettend gedetailleerd is. Je ziet dat mensen met hun telefoon over balkons hangen om het moment vast te leggen, en je ziet dat anderen lunchen en niet eens naar de race kijken. Je ziet vonken van de auto's afspatten, je ziet het drukbezochte veld, maar je ziet ook heel Monaco. Als je deze twee prints samen ziet en je realiseert dat ze op bijna 2,5 km afstand zijn gemaakt, is dat zeer indrukwekkend."

Dus hoe voelt Frits zich na de jaren dromen over de shoot, de last-minute verandering van zijn plan en de uiteindelijke prints? "Uiteindelijk heeft het heel goed gewerkt," zegt hij. "De beelden zijn naar mijn mening fantastisch. Oké, het zou misschien wat beter zijn geweest op een zonnige dag, maar als het 30 graden zou zijn geweest, had ik op dat moment van de dag mogelijk hittenevel en een wolk gehad. De sterke wind en de koelere omstandigheden hebben me dus geholpen.

"Ik had deze foto al heel lang op mijn verlanglijst staan. Nu heb ik hem gemaakt en ik ben er erg blij mee."