De magie van de camera: gebruik weinig licht om sfeervolle foto's te maken

Foto's die bij weinig licht zijn gemaakt, hebben een uniek uiterlijk en bijzondere sfeer. Ze zijn gedempt, bevatten minder alledaagse details en hun kleuren en tinten hebben vaak een vreemde, bijna etherische kwaliteit. Schaduwgebieden kunnen de algehele sfeer verbeteren en creëren een gevoel van mystiek. Door te fotograferen bij weinig licht kan een gewoon onderwerp veranderen in iets ongewoons en aantrekkelijks.

Documentairefotograaf en Canon Ambassador Evgenia Arbugaeva is gespecialiseerd in het maken van magische sfeervolle foto's met weinig licht. Het gebruik van duisternis vormt een centraal element in haar stijl en ze heeft haar technieken op diverse plekken overal ter wereld gebruikt, van een afgelegen weerstation in het noorden van Rusland tot een halfverlaten instituut voor wetenschappelijk onderzoek in Tanzania.

Evgenia heeft vanaf het moment dat ze met fotograferen begon, met weinig licht gewerkt. Het begon aanvankelijk als een noodzaak, aangezien ze opgroeide in Tiksi, een stad in het noorden van Rusland binnen de poolcirkel. Maar later werd het een esthetische keuze.

"In het poolgebied is het een paar maanden lang nacht. In de winter is er dus geen licht", zegt ze. "Er zijn heel veel verschillende schaduwen en tinten die onzichtbaar zijn voor onze ogen maar die voor een camera wel waarneembaar zijn. Hierdoor werd de camera voor mij een middel om deze tinten vast te leggen. Toen ik meer met weinig licht en donkerte had gewerkt, realiseerde ik me dat dit mijn werk vorm gaf. Op een vreemde manier heeft dit richting gegeven aan mijn stijl en heeft het me geholpen mijn eigen fotografische taal te vinden."

Hier praat Evgenia over haar ervaring met het werken in deze omstandigheden en geeft ze tips voor het maken van mooie foto's met weinig licht.

Bij het werken met weinig licht is voor fotografie een weloverwogen aanpak nodig. "Ik ben hierdoor langzamer gaan werken, omdat je meestal een statief nodig hebt en omdat de lange belichting tijd kost", zegt Evgenia. "Ik moet heel voorzichtig en selectief zijn bij wat ik wil fotograferen, maar tegelijkertijd betekent het langzamere tempo dat ik meer aandacht aan details besteed."

Evgenia gebruikt haar ervaring met het fotograferen bij weinig licht om foto's te maken met handmatige belichting. Ze zegt dat situaties waarin ze kunstmatig licht combineert met natuurlijk licht heel moeilijk goed te krijgen zijn. "De balans van de lichtintensiteit is altijd een uitdaging bij fotograferen met weinig licht. Kunstmatig licht is altijd helderder dan natuurlijk licht in deze omstandigheden, waardoor er een zeer wankel evenwicht ontstaat."

Evgenia gebruikt diverse lichtbronnen om haar foto's sfeer te geven. Soms gebruikt ze kunstlicht of in de hand gehouden lampen, maar ze geeft de voorkeur aan natuurlijke bronnen. "Ik hou meer van natuurlijk licht dan kunstmatig licht, omdat het fotograferen dan een ervaring wordt in plaats van dat ik het zelf construeer", legt ze uit.

Evgenia gebruikte voor eerdere projecten voornamelijk de Canon EOS 5D Mark III (nu opgevolgd door de EOS 5D Mark IV) en de Canon EOS 5DS R. Ze is echter onlangs de systeemcamera Canon EOS R5 gaan gebruiken. Hierdoor kan ze meer variëren bij foto's met weinig licht.

"Met de EOS R5 wordt alles anders, tenminste wat betreft situaties met weinig licht", zegt ze. "Deze camera beschikt over indrukwekkende beeldstabilisatie en bijzonder goede ISO-prestaties. In sommige situaties heb je daarom zelfs geen statief nodig. Hierdoor heb je echt veel vrijheid doordat er meer mogelijkheden zijn om spontaan foto's te maken in plaats van dat ik altijd eerst mijn camera moet instellen. Ik ben echt heel enthousiast over mijn nieuwe manier van fotograferen bij weinig licht."

Evgenia combineert de EOS R5 gewoonlijk met een Canon RF 24-70mm F2.8L IS USM-lens, maar ook met de RF 70-200mm F2.8L IS USM. Het grote diafragma van deze objectieven, samen met de 5-stops beeldstabilisatie, zijn een belangrijk voordeel bij het werken met weinig licht.

Voor Evgenia is vooral scherpte belangrijk, omdat ze haar foto's op groot formaat print voor exposities. "Toen ik eerder vanuit de hand werkte en langzamer dan 1/125 sec fotografeerde, was ik altijd bang voor cameratrillingen", zegt ze. "Maar nu kan ik met de EOS R5 langzamer werken en zijn mijn foto's nog steeds scherp. Omdat ik op groot formaat print, gebruik ik meestal geen instelling hoger dan ISO4000. Hiermee zit ik aan de veilige kant. Bij redactioneel werk of kleinere prints kan ik met de EOS R5 probleemloos hogere ISO-waarden gebruiken."

Wanneer je fotografeert terwijl het bijna donker is, kan er een groot verschil zijn tussen wat je ogen zien en wat de sensor van de camera waarneemt. Voor Evgenia maakt de onvoorspelbaarheid van de resultaten deel uit van de magie van fotograferen met weinig licht.

"Het is altijd zo moeilijk te zeggen wat echt goed zal werken", zegt ze. "Soms zie je met het blote oog iets waarvan je denkt dat het prachtige foto wordt, maar blijkt het niet te werken wanneer je de opname maakt. En een andere keer is het aardedonker en fotografeer je bijna blind in de ruimte, hopend dat het iets oplevert. En dan ziet de foto er nog prachtig uit ook."

"Ik ben telkens verbaasd wanneer ik fotografeer met een lange sluitertijd en de camera iets vastlegt wat ik niet heb gezien. Echt heel wonderlijk. Het is alsof de camera een soort magisch middel is waarmee ik dingen kan vastleggen die ik zelf niet zie."

"Vaak kan ik aan de hand van de oorspronkelijke, door de camera vastgelegde kleuren, ook al komen ze niet volledig overeen met wat ik heb gezien, bepalen hoe ik de tinten in andere foto's moet samenstellen. Tijdens nabewerking probeer ik deze kleuren beter te laten uitkomen in plaats van dat ik ze verander."

Fotograferen bij weinig licht en het maken van goed belichte en esthetisch aantrekkelijke foto's is een vaardigheid die tijd kost om te ontwikkelen. "Mijn belangrijkste advies voor fotografen die bij weinig licht werken, is geduld te hebben, niet gefrustreerd te raken door technische zaken en gewoon te blijven proberen", zegt Evgenia. "Als de omstandigheden zwaar zijn en het koud en donker is, is de verleiding groot om op te geven. Maar als je bij weinig licht wilt fotograferen, moet je nu eenmaal experimenteren en er de tijd voor nemen.

"Ook adviseer ik je open te staan voor al het onzichtbare dat zichtbaar wordt voor jou. De camera kan hele subtiele dingen waarnemen die iets toevoegen aan de sfeer van de foto's. Als je je foto's vervolgens op het beeldscherm van een computer of op grote prints bekijkt, weet je niet wat je ziet."

*Adobe en Photoshop zijn gedeponeerde handelsmerken of handelsmerken van Adobe in de Verenigde Staten en/of andere landen.