Nog maar zeven jaar geleden besloot Jean-baptiste Liautard (Jb) zijn werk als fotograaf naar een hoger niveau te tillen. Waar anderen nog hun eigen stijl zoeken, heeft hij met zijn aangrijpende foto's zijn naam gevestigd als grensverleggende fotograaf van extreme sporten. Hoewel hij pas 25 is, is hij al Canon Ambassador en heeft hij meerdere prijzen in ontvangst mogen nemen, waaronder Pinkbike's Photo of the Year 2019, en kan hij grote merken als Red Bull tot zijn klantenkring rekenen.
Zijn opmerkelijke werk is het resultaat van een geraffineerd proces. Voor hij begint, heeft Jb het eindresultaat al in gedachten, dat hij vervolgens realiseert in drie stappen. Bij elke stap voegt hij nieuwe, complexe lagen toe, tot zijn visie is uitgewerkt. "Wanneer je net bent begonnen met fotograferen, wil je meteen heel veel foto's maken in de hoop dat je niets mist," legt hij uit. "Ik wil echter op precies het juiste moment de juiste foto maken. Door mijn manier van werken, maak ik een aantal foto's met precies de juiste belichting en compositie. Deze benadering heb ik mij al vrij vroeg in mijn carrière eigen gemaakt, simpelweg omdat ik niet steeds foto's wilde bewerken die ik niet mooi vond."
Jb paste zijn proces ook toe op zijn allereerste fotosessie met de Canon EOS R5 en het Canon RF 15-35mm F2.8L IS USM-objectief, wat resulteerde in een ongelofelijke foto (zie hierboven). Hier vertelt hij meer over zijn manier van werken en de bijbehorende technieken.
De foto opbouwen met Jean-baptiste Liautard
Stap 1: de voorbereiding en het bestuderen van je onderwerp
Jb is vaak uren voor de fotosessie al op locatie om er zeker van te zijn dat alles in orde is. "Bij deze fotosessie moesten we de afsprong en de landingsplek opnieuw opbouwen," legt hij uit. "Alles moest perfect zijn zodat het veilig was voor de biker."
Dankzij deze extra tijd heeft Jb ook meer ruimte om met zijn onderwerp te werken. "Het is belangrijk dat je de biker goed kent, want je vraagt hem alleen iets te doen wat hij al kan," zegt hij. "Het is net wanneer je iets bestelt in een restaurant. Je weet dat de biker 20 tricks kan en jij vraagt om net die ene trick die volgens jou geschikt is voor de foto. Dan kijk je of je de juiste keuze hebt gemaakt aan de hand van de eerste testfoto's. Zo krijg je een goed idee van een normale of gemiddelde foto."
Heb je Canon-apparatuur?
Hoewel Jb zijn camera regelmatig op een statief plaatst, heeft hij bij deze shoot vanuit de hand gefotografeerd. "Had ik maar twee statieven," zegt hij. "Maar ik heb er maar één, waarmee ik een spiegel kon plaatsen voor de tweede stap."
"Dankzij de interne stabilisatie van het Canon RF 15-35mm F2.8L IS USM-objectief was het live beeld op het scherm heel stabiel, waardoor ik het nauwkeurig kon kaderen. Ik gebruik IS bij elke foto die ik uit de hand maak. Dan worden bewegingen gecorrigeerd wanneer ik bijvoorbeeld moet rennen om in positie te komen.
"De omgeving was niet eens zo heel mooi," vervolgt hij, "dus probeerde ik het onderwerp te isoleren met een langere brandpuntsafstand, namelijk 27 mm. Zo kwam ik dichter bij het onderwerp en vervaagden de voorwerpen op de achtergrond. Deze foto is gemaakt met f/2.8 voor een wazige achtergrond."
Stap 2: geometrie en experimenteren
Tijdens de tweede stap van het proces begon Jb zijn composities ingewikkelder te maken, wat mogelijk was door het gebruik van een grote spiegel. "Ik wilde een geometrische foto maken," legt hij uit. "Onze hersenen zijn voorgeprogrammeerd om geometrische en symmetrische kenmerken mooi te vinden. Sommige mensen gebruiken hiervoor Adobe® Photoshop®*, maar ik pas de effecten liever toe vóór ik de foto maak. Nadat ik met veel waterplassen had geëxperimenteerd en had geklaagd over het gebrek aan een meer, besloot ik mijn eigen spiegel mee te nemen."
Jb wijzigde zijn brandpuntsafstand in 15 mm. "De spiegel zorgt voor een gespiegelde kopie van de foto. Je moet dus een brede foto maken, want je hebt alle ruimte hard nodig," legt hij uit. "Ik heb mijn positie ook een beetje veranderd. Bij de vorige foto wilde ik de biker voor de lucht hebben zodat je hem beter kon zien. Maar nu wilde ik juist dicht bij de sprong zijn om deze symmetrie te kunnen realiseren."
Actiesporten komen samen met architectuurfotografie
Hoewel Jb spiegels vaak horizontaal plaatst als een soort meer of waterplas, moest hij bij deze fotosessie wat experimenteren. "Dit was de eerste keer dat ik de spiegel verticaal gebruikte," legt hij uit. "Ik zag de schans voor me als een vulkaan in het midden, terwijl de biker aan beide kanten zijn armen spreidt.
"De spiegel stond op mijn statief, die tegen een boom leunde. Mijn assistent hielp me hem in de juiste hoek te houden. Ik kon de positie zelf aanpassen en zodra hij goed stond, hield mijn assistent hem vast tijdens het fotograferen. Het is natuurlijk wel makkelijker om de spiegel horizontaal te plaatsen. De volgende keer ga ik op zoek naar een manier om hem goed neer te kunnen zetten.
"Fotograferen met een spiegel klinkt eenvoudig," vervolgt Jb, "maar vergeet niet dat een spiegel uit meerdere lagen glas bestaat. Hoe langer het objectief, hoe meer vertekening en ghost-effecten je krijgt. Ik adviseer om tussen de 15 mm en 35 mm te blijven voor een goede beeldkwaliteit en scherpte in de weerspiegeling."
Stap 3: lichten, camera, actie!
Bij de laatste foto werden vier Canon Speedlite 600EX II-RT's gebruikt die werden geactiveerd met radiotransmitters en een sluitertijd hadden van 1/200 sec. "De flitsers bevroren de actie, niet de sluitertijd," onthult Jb. "Hoewel ik soms graag omgevingslicht gebruik door de sluitertijd te verlengen, gebruikte ik hier een diafragma van f/4 voor een scherpere foto en een goede scherptediepte. De ISO was 1250.
"Het is een vrij ingewikkelde opstelling," bekent hij over de belichting. "We wilden ook rook gebruiken, maar er waren te veel bomen en het zag er niet zo mooi uit. Het is lastig om rook te gebruiken in combinatie met een groothoekobjectief, vooral wanneer je een groot gebied beslaat. Daarnaast werd de sprong omgeven door allerlei obstakels. Hierdoor kon ik mijn flitsers en de vuren voor de rook niet zomaar her en der plaatsen.
"Uiteindelijk maakte ik gebruik van Speedlites en gels om de juiste sfeer te realiseren," vervolgt JB. "Ik had er op de achtergrond twee met blauwe gel op de grond gezet die naar boven schenen. Ze stonden zo'n vijf meter achter de biker, maar werden verborgen door de sprong, waardoor het licht niet doorsijpelde naar de voorgrond. De zoomflitsers stonden ingesteld op 24 mm zodat ze alle bomen zouden verlichten, hoewel ze vrij dichtbij stonden. Ik gebruikte er twee voor nog meer effect."
De belichting op de voorgrond was toegevoegd vanwege de veiligheid. "Omdat we 's nachts fotografeerden, gebruikte ik twee sets met continue belichting in de voorgrond zodat de biker kon zien waar hij moest landen. De belichting van de sprong zelf zag er cool uit, vooral zonder rook op de achtergrond, dus hebben we het zo gelaten."
De biker zelf moest ook belicht worden. "Ik had aan de linkerkant een flitser opgesteld, van de onderkant van de schans rechtstreeks naar de biker. Er stond er nog een aan de andere kant, maar die werd verborgen door de spiegel. Je ziet nog net het contrast aan de rechterkant van de boom. Aan beide kanten van de sprong stond dus een Speedlite zonder gel."
Nu alles op zijn plek stond, was Jb's creatieve visie compleet. Verrassend genoeg is het een visie met kleine oneffenheden. "Wanneer je fotografeert met een spiegel, loopt die bijvoorbeeld niet helemaal door tot de boom," legt hij uit. "Als je naar de boom kijkt, zie je dus een stuk dat niet helemaal symmetrisch is. Zo gaat dat nu eenmaal."
*Adobe en Photoshop zijn gedeponeerde handelsmerken of handelsmerken van Adobe in de Verenigde Staten en/of andere landen.
Gerelateerde artikelen
Het verhaal achter Frits van Eldiks bijzondere F1-foto
Toen het daglicht langzaam verdween, zag de sportfotograaf een kans voor een unieke, atmosferische motorsportfoto bij weinig licht.
Zo breek je door in sportfotografie
Reuters-fotografe Molly Darlington deelt zes onmisbare tips en tricks voor jonge fotografen die door willen breken in sportfotografie.
Filmen in 8K en oversampled 4K met de Canon EOS R5
Bij de eerste video-opnamen met de Canon EOS R5 ontdekten Martin Bissig en Ivan D'Antonio hoe de 8K-mogelijkheden de opnametijd verkorten en de creatieve opties uitbreiden.
Aan de slag als sportfotograaf: professionele tips
Van de beste uitrusting tot de kenmerken van een geweldige foto, drie professionele sportfotografen delen hun 15 beste tips om van je hobby je beroep te maken.