Guerchom Ndebo: Congo in een nieuw licht

Het was geen camera die Guerchom Ndebo's interesse in fotografie als eerste wekte. Het was een spiegel. In zijn jeugd werkte Guerchoms moeder als naaister en als kind was hij altijd gefascineerd door de reacties van haar klanten bij het passen van hun nieuwe kleding en als ze kijkend naar hun spiegelbeeld zichzelf op een nieuwe manier zagen. "Ik was nieuwsgierig en wilde hun emoties delen", legt de 22-jarige Congolese fotojournalist uit. Guerchom gebruikt nu zijn fotografie om anderen te helpen zijn geboorteland op nieuwe manieren te zien en Congo als het ware een spiegel voor te houden. Het is een land dat door buitenstaanders uitgebreid in beeld is gebracht – van de foto's van Alice Seeley Harris tegen slavernij in de 19de eeuw tot de felroze landschappen waarmee Richard Mosse in 2014 de Deutsche Börse-prijs won – maar de beelden van Guerchom laten het perspectief van een insider zien.

Guerchom, die nu communicatiewetenschappen studeert aan de Bujumbura Light University, beleefde zijn eerste grote doorbraak in de fotografie met zijn Congo's Charcoal-serie over houtskool in Congo. De serie werd opgezet als onderdeel van het Congo in Conversation-project, geleid door Canon Ambassador Finbarr O'Reilly voor de 11de editie van de Carmignac Photojournalism Award.

Toen Finbarr de prijs kreeg toegekend, wilde hij in eerste instantie zelf vanuit Congo verslag doen. Maar na het uitbreken van de coronapandemie herzag hij zijn visie en verruilde zijn rol van fotograaf voor die van curator. Het resultaat was een online samenwerkingsplatform waarop in Congo gevestigde journalisten en fotografen, waaronder Guerchom, hun verslaggeving voor multimedia konden delen en waarop verhalen over het land konden worden verteld door de mensen die daar woonden.

Zijn deelname dit jaar aan het Canon Student Development Programme (CSDP) heeft Guerchom geholpen om zichzelf als fotograaf en zijn carrière te blijven ontwikkelen. "Ik heb zoveel geleerd. Dit traject is heel belangrijk voor mij geweest", zegt hij.

Een groot voordeel van het programma was de kans voor Guerchom om één-op-één begeleiding te krijgen van Francis Kohn, directeur fotografie van het AFP. Het belangrijkste onderdeel waar ze zich op hebben gericht is editen, iets waar jongere fotografen, maar ook sommige gerenommeerde fotografen, moeite mee hebben. "Je kunt heel veel fantastische foto's maken, maar vervolgens moet je de essentie van het verhaal te pakken krijgen en daarop inzoomen", legt Francis uit.

Francis voegt eraan toe dat hij onder de indruk is van Guerchoms vermogen om meteen tot de kern te komen. "In zijn beelden weet hij complexe verhalen te vertalen naar iets wat mensen gemakkelijk kunnen begrijpen. Dat is heel lastig om voor elkaar te krijgen. Ik vind dat hij in zijn werk een echte rijpheid laat zien."

Francis, die zijn loopbaan bijna veertig jaar geleden begon als AFP-correspondent in Washington, geeft toe dat het een lastige tijd is voor een beginnend fotojournalist. "Maar ik zou het nooit iemand afraden om in deze branche te gaan werken. Met talent en doorzettingsvermogen kun je echt wat bereiken", zegt hij, en voegt eraan toe dat het Canon Student Development Programme een goede springplank is.

Guerchom is het daarmee eens. "Voor degenen onder ons die geen toegang hebben tot de conventionelere manieren om je carrière in de fotografie te starten, is het mentorprogramma de beste manier om snel te leren", zegt hij. "Ik hoop dat dit initiatief verder wordt uitgebreid zodat meer fotografen in ondervertegenwoordigde gebieden zoals Congo en andere Afrikaanse landen deze kans krijgen."

Wat betreft zijn eigen toekomst, heeft Guerchom grote dromen: "Ik wil hard blijven werken zodat ik ooit zelf een Canon Ambassador word en mijn ervaringen kan delen met anderen, kan bijdragen aan belangrijke onderwerpen, grote tijdschriften mijn foto's publiceren en ik tentoonstellingen kan houden zodat iedereen mijn werk kan zien", vertelt hij. "Verhalen vertellen aan de hand van beelden is mijn passie. Elke dag word ik beter en kom ik dichter bij het realiseren van deze dromen. En wanneer ze werkelijkheid zijn geworden, is mijn grootste droom om meer verhalen te blijven vertellen."