DOCUMENTAIRE

Financiering van documentairefilms: filmmakers geven hun beste advies

Eerdere ontvangers van de Canon Video Grant – Short Film Documentary, Michaël Zumstein, Camille Millerand en Irene Baqué, delen hun ervaringen.
Vier oudere vrouwen met gezichtsbedekkende schoonheidsmaskers zitten in een rij voor een geelrode muur in deze still uit een korte documentaire van filmmaker Irene Baqué.

Irene Baqué's korte film, die gemaakt is met hulp van de Canon Video Grant, volgt 14 gepensioneerde sekswerkers die in Casa Xochiquetzal in Mexico-Stad wonen. In deze scène dragen sommige vrouwen schoonheidsmaskers terwijl ze een schoonheidsbehandeling ondergaan. "Wanneer ze samen waren, voerden ze onderling gesprekken en was de filmstijl meer observerend", zegt Irene. © Irene Baqué

Maar heel weinig mensen leggen zich toe op het maken van documentaires om er rijk of beroemd mee te worden. Een documentairemaker is gedreven om verhalen aan het licht te brengen die ertoe doen en deze te delen met de wereld. Er is een groeiend publiek voor documentaires, waaronder non-fictieseries die hun weg vinden naar streamingplatforms waar ze probleemloos kunnen concurreren met de belangrijkste blockbusters om de beste kijkcijfers. Maar niemand bereikt dat punt zomaar.

De Canon Video Grant – Short Film Documentary die in 2020 werd geïntroduceerd, geeft opkomende internationale fotojournalisten en videografen een goede start in de vorm van een beurs die bestaat uit een geldbedrag en een lening van Canon-uitrusting voor het maken van een korte film over een sociaal, economisch, politiek of cultureel onderwerp. Hier praten Michaël Zumstein, Camille Millerand en Irene Baqué, drie eerdere ontvangers van de beurs, over hun ervaringen met het financieren en realiseren van hun projecten.

Op een schaduwrijke binnenplaats staat een geheel in zwart geklede man met een prijs in zijn hand naast twee mannen en een vrouw die allemaal lachend in de camera kijken. De mensen zijn Jean-François Leroy, Claire-Anne Devillard, Michaël Zumstein en Lucas Menget.

Als eerste winnaar van de Canon Video Grant zag Michaël Zumstein (hier afgebeeld in een zwart shirt met de prijs in zijn hand) de première van zijn documentairefilm op het Visa pour l'Image festival in september 2022. Op deze foto is hij te zien met (L-R) Jean-François Leroy, algemeen directeur van Visa pour l'Image, Claire-Anne Devillard van Canon France, en Lucas Menget, een lid van de Video Grant-jury en adjunct-hoofdredacteur van Franceinfo. © Sébastien Riotto

Wat is jullie ervaring met het maken van documentaires en hoe hebben jullie dat werk gefinancierd?

Irene: "Ik heb zes jaar in loondienst van The Guardian als documentairemaker gewerkt voordat ik in 2019 freelancer werd. Wanneer je voor een krant werkt, zijn er bepaalde verhalen die ze onder de aandacht willen brengen en ik wilde mijn eigen stijl ontdekken, werk maken over een langere periode waarin ik meer tijd met mijn onderwerpen kon doorbrengen."

Camille: "Ik regisseerde samen met Leila Beratto een andere documentaire, Derwisha. De film gaat over een dakloos huis van twee verdiepingen dat zich 30 km van Algiers bevindt en waar ongeveer 30 mensen, vooral Kameroeners en Ivorianen, woonden die op weg waren naar Europa. We financierden het project drie jaar lang zelf voordat we in zee gingen met Lumento Films, een Frans productiehuis, voor de montage, kleurnabewerking en postproductie. Het lukt mij vaak om de scouting te financieren met foto-opdrachten van de pers. Daarmee kan ik een intentiebrief schrijven en vervolgens probeer ik een ontmoeting te regelen met producenten. Ook dankzij beurzen die ik voor fotografie in de wacht sleep, kan ik me richten op een documentaireproject."

Michaël: "Ik maak meestal documentaires voor TV-zenders zoals France Télévisions en ARTE. Ik werk altijd met een producer die de financiering en het budget regelt en verantwoordelijk is voor het vinden van een TV-zender die het project financiert. De producer plant normaal gesproken alles van te voren voordat je begint met filmen, denk aan onkosten, reiskosten, salarissen. Als onafhankelijk videomaker ben je geen organisatie zoals een bedrijf, dus kun je geen salarissen uitbetalen of belasting betalen. TV-budgetten zijn hoger dan in de fotojournalistiek en daarom staat er meer op het spel. Een zender wil het risico niet nemen met een onafhankelijke filmmaker. Als er iets fout loopt in het proces van filmmaken wat je misschien geld gaat kosten, dan lost de producer dat op. Ik heb altijd met dezelfde producent gewerkt, die toevallig ook mijn vrouw is, en haar collega's. Wanneer je met een producent samenwerkt, gaat het niet alleen om het geld, maar ook om het vertrouwen in elkaar."

Waar geven filmmakers hun budgetten aan uit?

Irene: "Vluchten en accommodatie, en ook het huren van de geluidstechnicus en fixer. Ik ga mijn huidige project zelf monteren, maar ik ga iets meer uitgeven aan color grading en sounddesign."

Michaël: "Bij mijn laatste project ging mijn budget op aan reiskosten en accommodatie voor twee trips. De eerste duurde zes dagen en de tweede tweeënhalve week. Sommige dingen kunnen veel tijd kosten wanneer je in Afrika werkt, omdat je een hoop administratie moet doen. Daarnaast moest ik van het geld mijn fixer en een editor betalen."

Camille: "Tijd die ik kwijt was aan scouting, het huren van microfoons, het schrijven van sessies met een scenarioschrijver van documentaires, en voor mezelf het schrijven van een sequentie voor een 52 minuten durende versie van de film. De tijd nemen om te schrijven was echt een luxe. Maar het opende ook deuren en gaf ons toegang tot het productiebedrijf 416 Production en dat van de TV-zender ARTE."

Twee mensen bestuderen de achterkant van een Canon-camera.

Volg je een opleiding in fotografie of videografie?

Canon's Future Focus brengt fotografie- en filmstudenten in contact met professionals.
In een kleine kamer staat een jonge man met een zwart shirt die een blauwe kast openmaakt. Deze still komt uit Camille Millerands korte documentaire, The Invisibles, die is gemaakt met hulp van de Canon Video Grant.

Camille Millerands The Invisibles belicht het leven van illegale arbeiders die ondanks hun officiële status toch een belangrijke rol spelen in de Franse economie. Makan (afgebeeld) werkt in de keuken van een chique brasserie op de Champs-Elysées in Parijs. "In dit shot staat Makan aan het einde van zijn dienst in de kleedkamer van het restaurant waar hij werkt", zegt Camille. "Het is 3 uur 's nachts." © Camille Millerand

Twee vrouwen, waarvan de een een camera en de ander een microfoon vasthoudt, filmen een man in een kleine slaapkamer terwijl hij kleren uit een kledingkast op een laag bed legt.

Canon Video Grant-winnares Irene Baqué regisseert en filmt zelf een scène voor haar documentaire met geluidstechnicus Karina Villaseñor. Als camera koos ze voor de Canon EOS C70, die ze roemt vanwege het compacte frame en de output van bioscoopkwaliteit. © Paula Vilella

Waarom schreef je je in voor de Canon Video Grant? En wat ging er door je heen toen je won?

Irene (winnaar van 2022): "Ik ontdekte pas in 2021 dat er documentairebeurzen bestonden waar je je voor kon inschrijven. De Canon Video Grant is in vergelijking met sommige andere beurzen best wel open wat betreft de onderwerpen die je kunt pitchen en ik besloot me aan te melden met een verhaal dat ik in Mexico wilde filmen. Het was fantastisch om te winnen. Ik heb sinds die tijd nogal wat beurzen kunnen vinden om mijn documentaires mee te financieren. Het gaat nooit om veel geld, dus ik investeer meestal de hele beurs in het samenstellen van een goed team en vul mijn inkomen aan met het regisseren van reclamespotjes. Ik raad jongere filmmakers aan om altijd wat bijbanen te hebben zodat je genoeg inkomsten hebt, en om online naar beurzen te zoeken."

Camille (winnaar van 2021): "Ik kon mijn oren niet geloven. Ik was zo verbaasd dat ik had gewonnen. "Voordat ik me aanmeldde voor de beurs, hebben we op eigen kosten naar geschikte locaties gezocht. Met het winnen van de beurs is dat veranderd."

Michaël (winnaar van 2020): "Het voelde geweldig. Het hele inschrijfproces ging als vanzelf. Heel anders dan wanneer een televisiezender jouw documentaire moet goedkeuren, wat heel lang kan duren. Dit was de eerste beurs die ik tegenkwam voor documentaires. In mijn 20 jaar als fotojournalist heb ik met Canon gefotografeerd en ik wilde graag de video-uitrusting van Canon uitproberen."

Vertel eens over je Canon Video Grant-films en hoe je die hebt gefilmd.

Camille: "Mijn film vertelt het verhaal van Makan Baradji, een Malinese arbeider in Parijs die twee banen heeft als afwashulp in een restaurant en als bezorger. We volgden hem een jaar lang waarin hij zijn officiële verblijfsvergunning krijgt en zijn gezin terugvindt die hij al vier jaar niet heeft gezien."

Irene: "Ik filmde de bewoners van Casa Xochiquetzal [een rusthuis voor sekswerkers] in Mexico-Stad. Ik kreeg de kans om daar te filmen via een fixer voordat ik de beurs won, maar ik had op dat moment nog geen van de vrouwen ontmoet. Ik filmde eerst altijd alles zelf. Toen ik freelancer werd, ging ik samenwerken met DoP's met grotere camera's. Maar dit was een intieme film en mijn relatie met de vrouwen is onderdeel van het verhaal, dus ging ik terug om alleen te filmen, maar wel met hulp van een geluidstechnicus en een fixer. Ik deed interviews met de oudere vrouwen in hun kamers en nam observerende scènes op."

Michaël: "Ik vond het interessant te onderzoeken hoe Chinese bedrijven te werk gaan in West-Afrika. Ik wilde verslag doen over jonge mensen in Senegal, een voormalige Franse kolonie, die zich niet verbonden voelen met Frankrijk, maar nu naar China kijken om werk te vinden. Mijn idee van een krachtige manier om dit te laten zien, was het volgen van Senegalese studenten die Chinees leren aan het Confucius Instituut in Dakar. Ik huurde een fixer, Abdullai, die werkte als mijn assistent, tolk en chauffeur. Er was een dag waarop ik flink ziek was en op de vloer lag terwijl hij alles deed zoals ik hem vroeg. Hij was echt onmisbaar!"

Een oudere vrouw met een blauwe top en sjaal houdt een stukje stof omhoog aan de zijkant van het shot in deze still uit een korte documentaire van filmmaker Irene Baqué.

"De vrouwen die in Casa Xochiquetzal wonen, hebben 20 jaar lang gestreden voor een plek waar ze met pensioen kunnen gaan wanneer ze niet langer kunnen werken", zegt Irene, die aan het project begon met een vastomlijnd idee over hoe ze de film zou opnemen, maar uiteindelijk besloot om gewoon met de flow mee te gaan. De definitieve film kreeg zelfs een komische kant die Irene niet had verwacht. "Ik dacht dat het dramatischer zou worden. Maar veel van deze vrouwen zijn trots op hun leven. Als ze trauma's hebben gehad, hebben ze die volgens mij verwerkt met humor. Ze zijn altijd aan het grappen met elkaar." © Irene Baqué

Iemand kijkt voetbal op zijn telefoon in deze still van Camille Millerands korte documentaire, The Invisibles.

Camille, woonachtig in Frankrijk, maakte naam als fotojournalist voor kranten als Le Monde. Zijn werk in foto's en films bracht hem naar Algerije, Ivoorkust en Kameroen. In dit shot kijkt Makan – de persoon om wie het draait in Camilles korte documentaire – naar een voetbalwedstrijd op zijn telefoon tijdens een werkpauze. © Camille Millerand

In hoeverre was de keuze van de uitrusting belangrijk voor de resultaten die jullie wilden bereiken?

Irene: "Ik was heel tevreden over de Canon EOS C70-camera, want deze is compact maar toch een cinemacamera, met een Canon CN-E24mm T1.5 L F-objectief. Voor mij was het belangrijk om te laten zien hoe de vrouwen leefden en hun kamers hadden ingericht. Dit vaste groothoekobjectief was dan ook perfect om in een kleine ruimte te kunnen bewegen."

Camille: "Wij filmden met de Canon EOS C70 en twee objectieven: een Canon RF 24-70mm F2.8L IS USM en een RF 70-200mm F2.8L IS USM. Onze voorkeur ging uit naar de EOS C70 vanwege de mini-aansluiting voor stereogeluid en we kozen de 24-70mm- en 70-200mm-objectieven omdat ze elkaar goed aanvullen. Het eerste objectief gebruikten we voor wijde shots en medium shots, het tweede om in te zoomen op gebaren in de keuken en gezichtsuitdrukkingen van Makan."

Wat is jullie advies wat betreft budgettering voor documentairefilms?

Camille: "Voor het vaststellen van een budget en het managen van alle aspecten van de film is het handig om samen te werken met een productiebedrijf. Je kunt niet alles zelf doen. Je moet je kunnen focussen op het verhaal dat je vertelt."

Michaël: "Wanneer je een korte documentaire maakt zoals deze, heb je niet veel tijd. Dus moet je ervoor zorgen dat alles goed georganiseerd is. Doe eerst een grondige research om je personages te vinden. Zorg dat je alles in je budget hebt meegenomen. En ken je uitrusting. Je moet kunnen vertrouwen op je camera, op je microfoon, want je kunt het je niet veroorloven om ook maar één dag te verliezen als ze niet werken."

Een man staat op een heuvel, met naast hem een Canon-camera op een statief. Een uitgestrekte stad verdwijnt in de verte achter hem.

Vereisten voor deelname aan filmfestivals: wat is er nodig om te worden toegelaten?

Filmmaker Marcel Mettelsiefen deelt wat hij heeft geleerd in zijn onderzoek naar het festivalcircuit met Watani: My Homeland, zijn voor een Oscar genomineerde korte documentaire.
Auto's rijden 's nachts over de Champs-Élysées in deze still uit Camille Millerands korte documentaire, The Invisibles.

Makans werk is vlak bij de Arc de Triomple in Parijs. Een 52 minuten durende versie van de documentaire zal in de zomer van 2023 worden uitgezonden op ARTE, een Frans-Duitse TV-zender. "Ik weet niet wat hierna komt, maar zeker is dat ik verhalen uit de dagelijkse werkelijkheid wil blijven vertellen door films te maken", besluit Camille. © Camille Millerand

Zijn er nog tips op cinematografisch vlak voor filmmakers die gebonden zijn aan een budget?

Irene: "Simpele dingen die je kunt doen is bijvoorbeeld gebruikmaken van het beschikbare licht. Denk na over waar je mensen in de kamer neerzet. Je kunt ze bij het raam laten zitten, de gordijnen en deuren openen of sluiten, een bedlampje aandoen of iets dergelijks. Door daarnaast nog wat color grading (kleurnabewerking) toe te voegen, kun je je documentaire een filmische beleving geven."


Lees ons artikel Canon Video Grant voor meer informatie over de Canon Video Grant – Short Film Documentary.

Rachel Segal Hamilton

Gerelateerde artikelen

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Klik hier voor inspirerende verhalen en het laatste nieuws van Canon Europe Pro