Financiering van documentairefilms: filmmakers geven hun beste advies

Maar heel weinig mensen leggen zich toe op het maken van documentaires om er rijk of beroemd mee te worden. Een documentairemaker is gedreven om verhalen aan het licht te brengen die ertoe doen en deze te delen met de wereld. Er is een groeiend publiek voor documentaires, waaronder non-fictieseries die hun weg vinden naar streamingplatforms waar ze probleemloos kunnen concurreren met de belangrijkste blockbusters om de beste kijkcijfers. Maar niemand bereikt dat punt zomaar.

De Canon Video Grant – Short Film Documentary die in 2020 werd geïntroduceerd, geeft opkomende internationale fotojournalisten en videografen een goede start in de vorm van een beurs die bestaat uit een geldbedrag en een lening van Canon-uitrusting voor het maken van een korte film over een sociaal, economisch, politiek of cultureel onderwerp. Hier praten Michaël Zumstein, Camille Millerand en Irene Baqué, drie eerdere ontvangers van de beurs, over hun ervaringen met het financieren en realiseren van hun projecten.

Irene: "Ik heb zes jaar in loondienst van The Guardian als documentairemaker gewerkt voordat ik in 2019 freelancer werd. Wanneer je voor een krant werkt, zijn er bepaalde verhalen die ze onder de aandacht willen brengen en ik wilde mijn eigen stijl ontdekken, werk maken over een langere periode waarin ik meer tijd met mijn onderwerpen kon doorbrengen."

Camille: "Ik regisseerde samen met Leila Beratto een andere documentaire, Derwisha. De film gaat over een dakloos huis van twee verdiepingen dat zich 30 km van Algiers bevindt en waar ongeveer 30 mensen, vooral Kameroeners en Ivorianen, woonden die op weg waren naar Europa. We financierden het project drie jaar lang zelf voordat we in zee gingen met Lumento Films, een Frans productiehuis, voor de montage, kleurnabewerking en postproductie. Het lukt mij vaak om de scouting te financieren met foto-opdrachten van de pers. Daarmee kan ik een intentiebrief schrijven en vervolgens probeer ik een ontmoeting te regelen met producenten. Ook dankzij beurzen die ik voor fotografie in de wacht sleep, kan ik me richten op een documentaireproject."

Michaël: "Ik maak meestal documentaires voor TV-zenders zoals France Télévisions en ARTE. Ik werk altijd met een producer die de financiering en het budget regelt en verantwoordelijk is voor het vinden van een TV-zender die het project financiert. De producer plant normaal gesproken alles van te voren voordat je begint met filmen, denk aan onkosten, reiskosten, salarissen. Als onafhankelijk videomaker ben je geen organisatie zoals een bedrijf, dus kun je geen salarissen uitbetalen of belasting betalen. TV-budgetten zijn hoger dan in de fotojournalistiek en daarom staat er meer op het spel. Een zender wil het risico niet nemen met een onafhankelijke filmmaker. Als er iets fout loopt in het proces van filmmaken wat je misschien geld gaat kosten, dan lost de producer dat op. Ik heb altijd met dezelfde producent gewerkt, die toevallig ook mijn vrouw is, en haar collega's. Wanneer je met een producent samenwerkt, gaat het niet alleen om het geld, maar ook om het vertrouwen in elkaar."

Irene: "Vluchten en accommodatie, en ook het huren van de geluidstechnicus en fixer. Ik ga mijn huidige project zelf monteren, maar ik ga iets meer uitgeven aan color grading en sounddesign."

Irene (winnaar van 2022): "Ik ontdekte pas in 2021 dat er documentairebeurzen bestonden waar je je voor kon inschrijven. De Canon Video Grant is in vergelijking met sommige andere beurzen best wel open wat betreft de onderwerpen die je kunt pitchen en ik besloot me aan te melden met een verhaal dat ik in Mexico wilde filmen. Het was fantastisch om te winnen. Ik heb sinds die tijd nogal wat beurzen kunnen vinden om mijn documentaires mee te financieren. Het gaat nooit om veel geld, dus ik investeer meestal de hele beurs in het samenstellen van een goed team en vul mijn inkomen aan met het regisseren van reclamespotjes. Ik raad jongere filmmakers aan om altijd wat bijbanen te hebben zodat je genoeg inkomsten hebt, en om online naar beurzen te zoeken."

Camille (winnaar van 2021): "Ik kon mijn oren niet geloven. Ik was zo verbaasd dat ik had gewonnen. "Voordat ik me aanmeldde voor de beurs, hebben we op eigen kosten naar geschikte locaties gezocht. Met het winnen van de beurs is dat veranderd."

Michaël (winnaar van 2020): "Het voelde geweldig. Het hele inschrijfproces ging als vanzelf. Heel anders dan wanneer een televisiezender jouw documentaire moet goedkeuren, wat heel lang kan duren. Dit was de eerste beurs die ik tegenkwam voor documentaires. In mijn 20 jaar als fotojournalist heb ik met Canon gefotografeerd en ik wilde graag de video-uitrusting van Canon uitproberen."

Camille: "Mijn film vertelt het verhaal van Makan Baradji, een Malinese arbeider in Parijs die twee banen heeft als afwashulp in een restaurant en als bezorger. We volgden hem een jaar lang waarin hij zijn officiële verblijfsvergunning krijgt en zijn gezin terugvindt die hij al vier jaar niet heeft gezien."

Irene: "Ik filmde de bewoners van Casa Xochiquetzal [een rusthuis voor sekswerkers] in Mexico-Stad. Ik kreeg de kans om daar te filmen via een fixer voordat ik de beurs won, maar ik had op dat moment nog geen van de vrouwen ontmoet. Ik filmde eerst altijd alles zelf. Toen ik freelancer werd, ging ik samenwerken met DoP's met grotere camera's. Maar dit was een intieme film en mijn relatie met de vrouwen is onderdeel van het verhaal, dus ging ik terug om alleen te filmen, maar wel met hulp van een geluidstechnicus en een fixer. Ik deed interviews met de oudere vrouwen in hun kamers en nam observerende scènes op."

Michaël: "Ik vond het interessant te onderzoeken hoe Chinese bedrijven te werk gaan in West-Afrika. Ik wilde verslag doen over jonge mensen in Senegal, een voormalige Franse kolonie, die zich niet verbonden voelen met Frankrijk, maar nu naar China kijken om werk te vinden. Mijn idee van een krachtige manier om dit te laten zien, was het volgen van Senegalese studenten die Chinees leren aan het Confucius Instituut in Dakar. Ik huurde een fixer, Abdullai, die werkte als mijn assistent, tolk en chauffeur. Er was een dag waarop ik flink ziek was en op de vloer lag terwijl hij alles deed zoals ik hem vroeg. Hij was echt onmisbaar!"

Irene: "Ik was heel tevreden over de Canon EOS C70-camera, want deze is compact maar toch een cinemacamera, met een Canon CN-E24mm T1.5 L F-objectief. Voor mij was het belangrijk om te laten zien hoe de vrouwen leefden en hun kamers hadden ingericht. Dit vaste groothoekobjectief was dan ook perfect om in een kleine ruimte te kunnen bewegen."

Camille: "Wij filmden met de Canon EOS C70 en twee objectieven: een Canon RF 24-70mm F2.8L IS USM en een RF 70-200mm F2.8L IS USM. Onze voorkeur ging uit naar de EOS C70 vanwege de mini-aansluiting voor stereogeluid en we kozen de 24-70mm- en 70-200mm-objectieven omdat ze elkaar goed aanvullen. Het eerste objectief gebruikten we voor wijde shots en medium shots, het tweede om in te zoomen op gebaren in de keuken en gezichtsuitdrukkingen van Makan."

Irene: "Simpele dingen die je kunt doen is bijvoorbeeld gebruikmaken van het beschikbare licht. Denk na over waar je mensen in de kamer neerzet. Je kunt ze bij het raam laten zitten, de gordijnen en deuren openen of sluiten, een bedlampje aandoen of iets dergelijks. Door daarnaast nog wat color grading (kleurnabewerking) toe te voegen, kun je je documentaire een filmische beleving geven."


Lees ons artikel Canon Video Grant voor meer informatie over de Canon Video Grant – Short Film Documentary.