Chris Fallows over de voldoening – en risico's – van het fotograferen van haaien

Er zijn niet veel fotografen die hun uitrusting zo op de proef stellen als Canon Ambassador Chris Fallows. "Geschopt door olifanten, gebeten door witte haaien en bijna dagelijks bedekt met een zoutnevel, van -50 °C in arctisch gebied tot 50 °C in de Zambezivallei, van sneeuwstormen in Zuid-Georgia tot stofstormen in Ethosha in Namibië. Als de apparatuur mijn omstandigheden overleeft, is die geschikt voor bijna iedereen," zegt hij.

Het is duidelijk dat Chris allerlei dieren in verschillende veeleisende situaties fotografeert, maar hij is vooral bekend om zijn foto's van witte haaien. De Zuid-Afrikaanse haaienexpert werkt op de grens tussen kunst en wetenschap, en maakt visueel verbluffende zwart-witfoto's van wildlife. Tegelijk doet hij nieuwe ontdekkingen over het gedrag van roofdieren. En dat allemaal met een Canon-uitrusting.
Hier vertelt Chris over de baanbrekende ontdekking die zijn carrière als fotograaf lanceerde, zijn beroemde Air Jaws-foto, en waarom hij tegenwoordig het liefst met de Canon EOS R5-camera fotografeert.

Hoor meer van het gesprek in deze aflevering van de Shutter Stories-podcast van Canon:

Toen je haaien fotografeerde, heb je vast in buitengewone situaties verkeerd. Wat heb je als het moeilijkst ervaren?

"Een van de grootste uitdagingen was om te proberen vanuit een lage invalshoek een extreme close-upfoto met groothoekperspectief te maken van een witte haai die uit het water springt. Er moest een speciaal ontworpen vlot worden gebouwd, zodat ik mijn camera op nog geen 30 cm boven het wateroppervlak kon plaatsen, waarbij de voorkant van het objectief volledig aan de elementen werd blootgesteld. Daarna werd de camera gesleept naar een plek op minder dan drie meter van het punt waar we hoopten dat de haai zou springen.

"Elke dag was bloedstollend, want het was een enorm risico om die peperdure apparatuur op het water te hebben, in de buurt van een haai van een ton die in zijn sprong misschien wel honderden liters water over de camera zou uitstorten. Ik hield een afstandsbediening in mijn hand waarmee ik een signaal naar een andere ontvanger moest sturen. Dat signaal werd vervolgens doorgegeven aan de camera om de sluiter te openen en te sluiten, dus ik had heel snelle reflexen nodig, want een sprong duurt minder dan een seconde. Twee weken lang hield ik die afstandsbediening vast, gespannen als een snaar, wachtend op die fractie van een seconde. We wilden een dag met wolken om de foto extra spectaculair te maken en een lichte wind, wat betekende dat we veel op het strand zaten te wachten op die omstandigheden, want ik wilde mijn apparatuur alleen riskeren als de succeskans groot was.

"We hadden nog maar één dag toen alles samenkwam. Plotseling brak een drie meter lange haai door het water en sprong ongelooflijk hoog, waarbij hij zich op het hoogtepunt omdraaide zodat we hem en profil zagen. Het was de allerbeste foto die ik me had kunnen wensen, een foto die recht doet aan de atletische vermogens van deze verbluffende roofdieren. Groot risico, grote voldoening."

Je fotografeerde Air Jaws met de Canon EOS-1V. Welke camera gebruik je tegenwoordig?

"Ik werk heel graag met de Canon EOS R5. Dankzij de nieuwe selectie van scherpstelpunten op volledig scherm kan ik de compositie van mijn foto doeltreffender en creatiever maken. In combinatie met de geweldige automatische scherpstelling en ongelooflijke beeldsnelheid is deze camera perfect voor high-speed acties zoals vliegende haaien. Als fine art-fotograaf die grote prints met beperkte oplage maakt, houd ik van de grote bestandsformaten waardoor ik mijn werk kan reproduceren op media met een breedte van twee meter of meer.

"Wanneer ik mijn camera in een behuizing op het droge gebruik, fotografeer ik met een afstandsbediening. Dus de mogelijkheid om een dier of beter nog, het oog van een dier, te detecteren, helpt me om meer geslaagde foto's te maken.

"Een ander groot voordeel van de Canon EOS R5 is dat die zo stil is. Wanneer ik buiten de auto ben, vlak bij leeuwen of olifanten, en mijn ervaring mijn enige bescherming vormt, is een stille sluiter cruciaal om de dieren niet te laten schrikken."

Je zwart-witfoto's worden geprezen om de atmosfeer, het drama en de emotie die ze overbrengen. Hoe bepaal je de compositie van deze epische scènes?

"Ik kies mijn onderwerpen, de weersomstandigheden en de achtergrond heel zorgvuldig. Het is geen toeval dat de leeuwen die ik fotografeer zwarte manen hebben of prachtige exemplaren zijn, of dat de olifanten enorme slagtanden hebben. Ik ben op zoek naar de mooiste exemplaren van elke diersoort.

"En het is ook geen toeval dat op veel van mijn foto's wolken staan, of dat de achtergrond leeg is, zonder bomen of andere ruis. Ik zoek naar een combinatie met esthetiek die mijn onderwerp aanvult in plaats van de aandacht ervan afleidt. Ik kies lege, open, aardse landschappen met ruige elementen, zoals gebarsten grond of stof, onder de koepel van een sfeervolle lucht om extra sfeer te creëren.

"Ik blijf bewust ver van het fotograferen van aanvallende, grommende of rennende dieren. Ik wil dat mijn onderwerpen er natuurlijk uitzien, alsof ik er niet bij ben."

Welk advies zou je willen geven aan jonge wildlifefotografen die een dergelijk 'episch' gevoel willen oproepen?

"Leer je onderwerpen kennen, breng tijd met ze door, kom erachter hoe ze in jouw gezelschap op hun gemak raken. Respecteer ze. Door een dier te observeren, begrijp je wat het drijft en onder welke omstandigheden het geneigd is bepaalde dingen te doen. Wanneer ik bijvoorbeeld een jagend roofdier wil fotograferen, dan kijk ik naar de prooi en richt ik me op de plek waar ik denk dat het roofdier eropaf zal rennen of zwemmen. Als je dit niet doet, loop je altijd achter de actie aan in plaats van aan de finishlijn te staan. En vaak verstoor je ook de mogelijke uitkomst.

"Daarna bekijk je de omgeving. Wil je verzadigde beelden? Zo ja, fotografeer dan tijdens het groene seizoen bij ochtendlicht, wanneer alles levendig is. Zo ben ik ook begonnen en je zult veel mooie foto's maken. Nu wil ik de ruigste omstandigheden om een sfeer te creëren die weergeeft hoe moeilijk het is om op die plekken te overleven. Leer de seizoenen kennen, bepaal wat je hoopt te bereiken en reis in de periode waarin die weersomstandigheden zich voordoen.

"Mijn vrouw en ik kiezen ervoor om dunbevolkte gebieden te bezoeken. Het gevolg is dat we in ruige omstandigheden leven, kamperen en met minimale middelen overleven. Het voordeel is dat we veel tijd kunnen doorbrengen met onze onderwerpen zodat die aan me kunnen wennen, vaak van heel dichtbij. Dieren houden van constante omstandigheden. Wanneer er iets verandert, verplaats je de grenzen en moet je opnieuw beginnen. Dus hoe minder variabelen, hoe beter. Neem de tijd om te observeren. Kijk niet alleen door de zoeker."