Wireless flitsen

Het is natuurlijk heel handig om de geïntegreerde flitser van je camera te gebruiken of een Speedlite op de flitsschoen van je EOS-camera te zetten, maar je krijgt vaak mooiere resultaten met een externe flitser. Dan komt het wireless flitssysteem van Canon van pas. Hiermee kun je een of meer Speedlites tegelijk gebruiken, zonder dat je ze met kabels hoeft te verbinden.

Als je meerdere Speedlites gebruikt, heb je uitstekende controle over de belichting en veel creatieve mogelijkheden. Als de hoofdbelichting niet op de camera zit, kun je bijvoorbeeld je onderwerp flatteus van de zijkant belichten om de vorm ervan te benadrukken. Je kunt dan met andere eenheden schaduwgebieden lichter maken, het onderwerp van achteren, of de achtergrond belichten.

Al bijna zolang flitsers bestaan, kun je met twee of meerdere flitsers werken. Het lastige was echter altijd om de belichting precies goed te krijgen. Alleen de flits-output synchroniseren is niet afdoende – je moet elke output afzonderlijk beheren om het onderwerp de juiste mate van belichting te geven.

Met Canon's wireless flitssysteem wordt dit voor je gedaan, zodat jij je op je foto's kunt concentreren. Je hoeft alleen maar de Speedlites in te stellen en op de sluiterknop van de camera te drukken. Het systeem flitst een aantal keer voor, zodat het automatisch de vereiste output voor elke flitser kan bepalen. Vervolgens worden alle flitsers tegelijk geactiveerd voor een uitgebalanceerde, goed belichte foto.

Het wireless flitssysteem van Canon werkt met behulp van een transmittereenheid die de ontvangereenheden aanstuurt. De transmitter kan een ingebouwde flitser of een externe Speedlite flitser zijn, of een flitstransmitter die op de camera is bevestigd of ermee is verbonden. De ontvangende flitsers zijn op een afstand van de camera geplaatst en gericht op wat je wilt belichten. Je kunt één transmitter en één ontvanger gebruiken, of één transmitter en een aantal ontvangergroepen (maximaal vijf groepen, afhankelijk van welk wireless bestuursysteem je gebruikt). Elke ontvangergroep kan één of meerdere ontvangende flitsers omvatten. Dat betekent dat het systeem heel veelzijdig is en bijna oneindige bestuuropties en creativiteit biedt.

Het Canon-systeem biedt twee soorten wireless flitsbesturing. Het meest veelzijdige is het wireless radiosysteem, dat in 2012 werd geïntroduceerd met de Speedlite 600EX-RT. Het originele systeem is een optisch systeem met lichtpulsen. Dit werd toegepast in eerdere Speedlite-modellen en wordt ondersteund door alle huidige modellen (hoewel sommige macro-lichteenheden alleen als transmitter en niet als ontvanger kunnen werken met het optische systeem). Het optische systeem heeft een aantal beperkingen, zoals een kleiner wireless bereik en verminderde prestaties bij fel zonlicht, maar ook een aantal voordelen, zoals het vermogen om meer ontvangende flitsers te gebruiken dan het wireless radiosysteem ondersteunt.

Er zijn momenteel vijf Canon Speedlites die van Canon's wireless radiosysteem gebruikmaken: de Speedlite EL-1, Speedlite 600EX-RT, 600EX II-RT, 430EX III-RT en Macro Twin Lite MT-26EX-RT. 'RT' staat voor 'radiotransmissie'.

Het wireless radiosysteem maakt gebruik van de 2,4-GHz radiofrequentie om ontvangende flitsers te bedienen. Met radiotransmissie omzeil je twee van de mogelijke problemen van optische transmissie; het beperkte bereik (met name buiten) en de noodzaak van een directe zichtlijn tussen de transmitter en de ontvanger. Met het RT-systeem profiteer je van een bereik van wel 30 meter en kun je de ontvangende flitsers achter voorwerpen of het onderwerp verbergen, zonder dat je je druk hoeft te maken of ze wel flitsen. Dat is handig als je je onderwerp van achteren wilt belichten of de achtergrond wilt belichten met een Speedlite die achter het onderwerp is verborgen.

Met het RT-systeem kun je bovendien tot vijf groepen ontvangende Speedlites gebruiken (met het optische systeem is drie het maximum) met maximaal drie flitsers in elke groep, voor een totaal van 15 flitsers.

In de radiomodus kunnen de Speedlite EL-1, 600EX II-RT en 430EX III-RT als radiotransmitter of als radio-ontvanger worden gebruikt. De Macro Twin Lite MT-26EX-RT, die je op het objectief bevestigt, kun je alleen als transmitter gebruiken. Als de Speedlite EL-1, 600EX II-RT of 430EX III-RT als ontvanger is ingesteld, kan deze door elke RT-transmitter, waaronder de radioflitstransmitter Speedlite Transmitter ST-E3-RT, worden bestuurd.

De Speedlite Transmitter ST-E3-RT kan op de flitsschoen van een camera worden bevestigd en heeft dezelfde radiotransmissiefunctie als de Speedlite 600EX II-RT. Hij heeft echter geen flitskop en kan dus zelf geen licht produceren. Deze transmitter is ideaal als je geen frontale flits van een eenheid op de camera wilt. Hij is kleiner dan een flitser, waardoor je camera compacter en lichter blijft.

Wanneer je de instellingen voor wireless radiotransmissie gebruikt, wordt op de display aan de achterkant van de transmitter een symbool weergegeven dat aangeeft dat de externe flitsers klaar zijn voor gebruik.

De transmitter en ontvangers moeten op hetzelfde kanaal en dezelfde ID zijn ingesteld, zodat ze met elkaar kunnen communiceren.

Met het wireless radiosysteem heb je 15 kanalen tot je beschikking. Je kunt ofwel een specifiek getal tussen 1 en 15 instellen, of de automatische optie gebruiken om te scannen naar het kanaal met het beste signaal en dat gebruiken. De ID is een viercijferig getal tussen 0000 en 9999 dat je op alle eenheden gelijk instelt. Zodra de transmitter en ontvangers met elkaar zijn verbonden, gaat het koppelingslampje groen branden.

Als je een specifiek transmissiekanaal en specifieke wireless ID gebruikt, voorkom je storingen met de apparatuur van andere fotografen die ook het radiosysteem gebruiken.

Je kunt een ontvangergroep zien als een Speedlite die over meerdere flitsers is verdeeld (maximaal drie per groep met het wireless radiosysteem van Canon). Alle ontvangers in de groep flitsen op dezelfde sterkte voor een gecombineerde output. Als je bijvoorbeeld twee Speedlites hebt ingesteld op groep A, flitsen beide vooraf wanneer ze een signaal van de transmitter ontvangen. De twee voorflitsen worden naar de camera teruggekaatst, waar ze worden gemeten en bewaard. De camera berekent vervolgens de totale output die nodig is van groep A. Bij het belichten biedt elke van de twee eenheden in groep A de helft van de totale vereiste output. Als groep A uit drie eenheden bestaat, biedt elke eenheid een derde van de totale output. Hiermee kun je een grotere output realiseren dan met één flitser, of alleen een snellere hersteltijd, als er geen volledig vermogen is vereist.

Als je een Speedlite-flitser als transmitter gebruikt, flitst deze normaal gesproken zelf in groep A. Je kunt er echter voor kiezen om deze niet te laten flitsen, zodat je de flitser net als de Speedlite Transmitter ST-E3-RT kunt gebruiken, en deze het onderwerp niet belicht.

Een groep met meerdere Speedlites kan handig zijn als je close-ups maakt met een zeer klein diafragma. Eén Speedlite biedt mogelijk niet genoeg belichting bij een klein diafragma. Een groep werkt in feite als een veel krachtigere flitser.

Bovendien kan het gebruik van meerdere Speedlites in een groep ertoe leiden dat de output van elke flitser korter is, waardoor het flitsen sneller gaat. Dit is heel handig als je close-ups van een snel bewegend onderwerp maakt, zoals een druppel melk die een oppervlak raakt.

Als zowel de transmitter als ontvangers zijn ingesteld op E-TTL (of E-TTL II), werken ze in de volledig automatische wireless flitsmodus. Je kunt echter zelf de flitsbelichtingscompensatie, flitsbelichtingsbracketing, flitsbelichtingsvergrendeling en high-speed sync van de ontvangers regelen. Verder kun je ook handmatig flitsen of stroboscopisch flitsen kiezen via de transmitter.

Als de transmitter en ontvangers zijn ingesteld en je op de sluiterknop van je camera drukt, meet de camera het omgevingslicht en slaat deze de meting op in het geheugen. Vervolgens verzendt de transmitter een signaal naar ontvanger A (of alle ontvangers die op groep A zijn ingesteld, als er meerdere ontvangers zijn). Dit signaal zorgt ervoor dat de ontvanger (of ontvangers in die groep) voorflitsen. Deze flits wordt gemeten en de meting wordt in het geheugen opgeslagen. Deze procedure wordt herhaald voor de eenheid of eenheden in groep B en vervolgens die in groep C, indien aanwezig.

Het geheugen bevat nu metingen van het omgevingslicht en van de voorflitsen van alle groepen. Met deze informatie kan de camera de benodigde output voor elk van de flitsergroepen berekenen om voor een evenwichtige belichting te zorgen. Deze informatie wordt naar de eenheden verzonden en ze flitsen vervolgens allemaal tegelijk met het openen van de sluiter van de camera.

Je kunt de transmitter gebruiken om vooraf verschillende flits-outputs voor twee ontvangergroepen (A en B) in te stellen. De flitsratio tussen A en B kan worden ingesteld van 8:1 tot 1:8 (wat overeenkomt met een bereik van 3:1 tot 1:3 wanneer je het omzet naar het aantal stops voor belichting) in stappen van 0,5 stop (13 instellingen in totaal). Bij 1:1 geven beide groepen een gelijke output. Je kunt de stappen aanpassen naar 0,3 stop. Als je nog een derde ontvangergroep gebruikt, kun je de flitsratio tussen A en B instellen en groep C apart bedienen met flitsbelichtingscompensatie. Het RT-systeem ondersteunt maximaal vijf groepen, en hetzelfde principe geldt voor een eventuele groep D of E.

Als je twee ontvangergroepen gebruikt, wordt de totale flits-output van de groepen A en B ingesteld om de juiste belichting te bieden. Zoals eerder vermeld, produceren de ontvangergroepen na elkaar een voorflits. De metingen worden gebruikt om de flits-output van elke ontvangergroep op de flitsratio af te stemmen. Als de ratio tussen A en B bijvoorbeeld is ingesteld op 2:1, is de flits-output van ontvangergroep B één stop lager dan die van ontvangergroep A, maar zorgen ze samen voor een goed belichte foto. Je hoeft nu niet, zoals bij een studioflitser wel zou moeten, bepaalde flitsers verder van het onderwerp af te plaatsen om bepaalde creatieve effecten te realiseren. Het wireless flitssysteem van Canon kan de flits-output voor je regelen.

Als je drie flitsgroepen hebt, produceert elke groep na elkaar een voorflits. Je kunt de ontvangergroepen A en B op een bepaalde flitsratio instellen, zoals hierboven werd uitgelegd. Ontvangergroep C wordt ingesteld om los van groepen A en B de juiste belichting te bieden. Dat betekent dat je de Speedlite (of Speedlites) in groep C met zorg moet gebruiken. Als groep C op de achtergrond is gericht of achter het onderwerp wordt gebruikt om rand- of accentverlichting te geven, kan de belichting goed zijn. Als de eenheden in groep C echter op het onderwerp zijn gericht, leidt het extra licht tot overbelichting. Dit kun je voorkomen door negatieve flitsbelichtingscompensatie voor ontvangergroep C in te stellen. Mogelijk moet je ook flitsbelichtingscompensatie toepassen als de achtergrond- of accentverlichting zachter moet zijn.

Als de transmitter en ontvangers op handmatig zijn ingesteld in plaats van op E-TTL, kun je een andere flits-output voor elke ontvangergroep instellen voor meer creatieve mogelijkheden. Nadat je elke ontvanger aan een flitsgroep hebt toegewezen, moet je de output van elke groep instellen via de transmittereenheid.

Het op de transmittereenheid kunnen instellen van de output van een ontvanger is met name handig wanneer je moeilijk bij de Speedlites kunt.

Bij het wireless radiosysteem kun je de Gr-modus (groepsflitsen) gebruiken om voor elke groep een andere flitsmodus in te stellen, maximaal voor vijf groepen (A, B, C, D en E). De beschikbare modi zijn automatisch flitsen met E-TTL II/E-TTL (met of zonder flitsbelichtingscompensatie), handmatig, en automatische externe flitsmeting. Dit kan nuttig zijn als je bijvoorbeeld de E-TTL II-flitsmodus voor het gezicht van een persoon wilt gebruiken (bijvoorbeeld groep A en B) maar de belichting van het haar (groep C) en de achtergrond (groep D) handmatig wilt bedienen.

Bij Canon's optische wireless systeem worden flitsinstellingen en activatiesignalen via lichtpulsen (doorgaans infraroodlicht) verstuurd van de transmitter naar de ontvangers. Dit maakt een werkbereik van ongeveer 15 meter mogelijk, maar dat is afhankelijk van een zichtlijn tussen de transmitter en ontvangers.

Er zijn verschillende Canon-flitsers en één Speedlite Transmitter die als transmitters in het optische wireless flitssysteem van Canon kunnen worden gebruikt. Dat zijn de 600EX II-RT, Speedlite EL-1, Speedlite EL-100, Macro Ring Lite MR-14EX II, Macro Twin Lite MT-26EX-RT en Speedlite Transmitter ST-E2 (daar lees je hieronder meer over). Verschillende EOS-camera's met een ingebouwde flitser zijn ook uitgerust met een geïntegreerde Speedlite Transmitter, waaronder de EOS 90D, EOS 7D Mark II, EOS 77D, EOS 800D en EOS 850D. Hierdoor kunnen ze infraroodsignalen verzenden om externe Speedlites te besturen, vergelijkbaar met de Speedlite Transmitter ST-E2, zonder dat je een extra transmitter nodig hebt.

Net als bij het wireless radiosysteem moeten de transmitter en ontvangers op hetzelfde kanaal worden ingesteld om met elkaar te kunnen communiceren. Voor het optische systeem zijn vier kanalen beschikbaar. Dit houdt in dat er tot vier fotografen op dezelfde locatie kunnen werken zonder dat hun flitsers elkaar verstoren, mits iedereen een ander kanaal gebruikt. Ook is het mogelijk voor een fotograaf om vier verschillende opstellingen te gebruiken die afzonderlijk kunnen worden bestuurd.

Met de Speedlite EL-1, 600EX II-RT, EL-100, Macro Ring Lite MR-14EX II en Macro Twin Lite MT-26EX-RT kun je maximaal drie groepen ontvangers besturen via het optische wireless systeem. Hetzelfde geldt voor camera's met een geïntegreerde Speedlite Transmitter. Met de Speedlite Transmitter ST-E2 kun je tot twee groepen besturen. Elke groep kan meerdere ontvangers bevatten.

Net als bij het wireless radiosysteem kun je de transmitter met zijn eigen flits uitgeschakeld gebruiken. Op die manier kun je de ontvangergroepen besturen zonder dat de transmitter ook flitst. De Speedlite Transmitter ST-E2 heeft geen flitser en kan dus alleen op deze manier worden gebruikt.

De Speedlite Transmitter ST-E2 kan op de flitsschoen van de camera worden bevestigd en biedt uitgebreide besturing voor één of meerdere Speedlites. Je kunt er ook groepen en flitsratio's mee regelen. Met deze transmitter kun je twee aparte ontvangergroepen of flitsers besturen.

Binnenshuis kun je met de ST-E2, flitsers tot op 15 meter afstand besturen. Buiten is dit ongeveer 10 meter vanwege het omgevingslicht. Omdat de transmitter op infraroodlicht werkt, is het het beste als deze een directe zichtlijn met de flitsers heeft. Binnenshuis is het infraroodlicht dat van het plafond en de muren wordt teruggekaatst, soms voldoende om ook zonder een precieze zichtlijn flitsers te activeren.

De ST-E2 heeft dezelfde E-TTL-capaciteit met E-TTL-camera's. Als je camera een FEL-knop heeft, kun je zelfs high-speed sync-flits en flitsbelichtingsvergrendeling gebruiken.

Als je de transmitter gebruikt om meerdere flitsers te activeren, kun je deze als twee afzonderlijk ontvangergroepen, A en B, instellen en de ratio tussen deze groepen aanpassen (zoals hierboven werd uitgelegd). Maar als je uit bent op eenvoudige externe belichting, hoef je alleen maar de ST-E2 op de flitsschoen van je camera te plaatsen, je flitser(s) in de ontvangstmodus te zetten en op de sluiterknop te drukken. Je hoeft dan niet eens de stroomuitvoer in te stellen. Dit gaat automatisch wanneer je de flitsers in de ontvangstmodus zet.

Alle huidige Speedlite-producten kunnen als optische wireless ontvangers worden gebruikt. Uitzonderingen hierop zijn de Macro Ring Lite MR-14EX II en Macro Twin Lite MT-26EX-RT, die met het optische wireless systeem alleen als transmitters kunnen worden gebruikt.

Nadat je de ontvanger hebt geselecteerd, moet je nog twee andere instellingen kiezen. Zoals eerder vermeld moet het kanaalnummer (1 t/m 4) overeenkomen met dat van de transmitter; anders reageert de ontvanger niet. Verder moet je de ID van de ontvangergroep (A, B of C) instellen. Dit geldt ook als je een 'groep' met daarin maar één ontvanger hebt. Het is bij het optische wireless systeem echter alleen belangrijk de groeps-ID in te stellen als de flitsratioregeling op de transmitter is ingeschakeld. Als de flitsratioregeling is uitgeschakeld, genereren alle Speedlites dezelfde flits-output, los van hun groepsinstelling. Elke Speedlite levert een gelijk deel van de totale vereiste flits-output die de camera heeft berekend.

Easy Wireless werd geïntroduceerd met de EOS 600D en zit nu op verschillende modellen, waaronder de EOS 7D Mark II en EOS 850D. Deze functie maakt het nieuwe gebruikers gemakkelijk om met het wireless flitssysteem van Canon aan de slag te gaan. Zo kun je goede resultaten boeken met wireless flitsen, ook als je er weinig van weet.

Bij Easy Wireless wordt de geïntegreerde flitser van de camera als transmitter gebruikt. Het enige wat je hoeft te doen, is ervoor zorgen dat je externe Speedlite als ontvanger is ingesteld op hetzelfde kanaal als de camera en de Easy Wireless-functie selecteren in het cameramenu.

De Easy Wireless-modus werkt via Canon's optische wireless systeem, zodat je maximaal drie groepen externe flitsers kunt gebruiken. In de Easy Wireless-modus kun je niet de ratio tussen groepen instellen. In plaats daarvan worden de flitsergroepen als één grote groep behandeld, wat overeenkomt met de groepsmodus voor A+B+C in de aangepaste wireless-instellingen.