Objectiefcorrecties in de camera

Digitale technologie biedt de mogelijkheid om foto's na het vastleggen aan te passen op de camera of op de computer. Dit komt onder andere van pas bij de correctie van fouten en afwijkingen in de optische prestaties.

Bij het ontwerpen van objectieven hangen de mogelijkheden af van de optische mogelijkheden, evenals van de prijs van het objectief en de complexiteit van de productie. Hoe dan ook, het is in principe onmogelijk om een perfect objectief te maken. Elk objectief zal dus, afhankelijk van het ontwerp, in meer of mindere mate optische afwijkingen vertonen. Een kenmerkend voorbeeld hiervan is vignettering, waarbij de hoeken van een afbeelding iets donkerder zijn dan het midden als gevolg van het wegvallen van licht. Ook kan er sprake zijn van chromatische aberratie of kleurafwijkingen langs contrastrijke randen, waarbij het objectief er niet in is geslaagd om de verschillende kleuren of golflengten van het licht op precies hetzelfde punt scherp te stellen.

Elk objectiefontwerp heeft echter zijn eigen kenmerkende afwijkingen en onvolkomenheden. Het is mogelijk om in kaart te brengen hoe afzonderlijke camera's en objectieven presteren bij uiteenlopende brandpuntsafstanden, scherpstelafstanden en diafragma's. Met deze gegevens kunnen afwijkingen worden gecorrigeerd en kunnen de prestaties van het objectief zo veel mogelijk worden geperfectioneerd.

Deze correcties waren aanvankelijk alleen beschikbaar in Canon's Digital Photo Professional-software (DPP), maar dankzij de grotere verwerkingscapaciteit van camera's is het nu mogelijk tijdens het fotograferen correcties toe te passen als je opnamen maakt in JPEG of tijdens de RAW-verwerking in de camera als je opnamen maakt in RAW. Je hoeft elke correctie alleen maar in te schakelen in het menu voor afwijkingscorrectie van het objectief.

In 2008 werd correctie van de helderheid van randen geïntroduceerd in de EOS 5D Mark II en de EOS 50D. Hiermee worden afbeeldingen tijdens het fotograferen aangepast op de camera om vignettering of schaduw in de hoeken te corrigeren, zodat de helderheid van de gehele scène gelijkmatiger wordt.
Deze correctie is ontworpen voor gebruik met Canon-objectieven. Als je een niet-Canon-objectief gebruikt, kan dit leiden tot ongewenste artefacten. Je kunt dan het beste de correctie van de helderheid van randen uitschakelen.

In 2012 werd correctie van chromatische aberratie geïntroduceerd in de EOS-1D X en de EOS 5D Mark III. Hiermee worden kleurafwijkingen en halo's verwijderd rond randen met een hoog contrast. Dit leidt tot verbetering van de algehele beeldkwaliteit en optimalisatie van de prestaties van Canon-objectieven.

Diffractie ontstaat door afbuiging van de lichtbaan als er licht door het objectief valt. Dit probleem komt voor bij kleine diafragma's omdat een groter gedeelte van het licht wordt afgebogen (in vergelijking met opnamen met grote diafragma's). Hierdoor wordt de afbeelding minder scherp. Dit is frustrerend, want meestal kies je een klein diafragma om de scherptediepte te vergroten en om de gehele afbeelding zo scherp mogelijk te krijgen, terwijl diffractie juist leidt tot minder scherpte. Landschapsfotografen moeten vaak een compromis vinden tussen deze twee tegenstrijdige optische fenomenen.

In 2016 werd de diffractiecorrectie geïntroduceerd in de EOS-1D X Mark II. Hiermee wordt het verlies aan scherpte bij kleine diafragma's gecompenseerd. Deze functie corrigeert ook de geringe afname in resolutie die kan ontstaan door de aanwezigheid van een low-passfilter in de sensor. De low-passfilter is belangrijk voor het voorkomen van moiré-interferentie in afbeeldingen met verfijnde opeenvolgende patronen.

Aanvankelijk werden voor sommige objectieven gegevens over de vervormingscorrectie opgeslagen op de camera. Als je andere objectieven wilde gebruiken, moesten de correctiegegevens voor die objectieven worden gedownload via de EOS Utility-software en vervolgens op de camera worden opgeslagen. Sinds de introductie van de EOS 5DS en het EF 11-24mm f/4L USM-objectief in 2015 worden deze gegevens echter in het objectief zelf opgeslagen. Dit betekent dat de camera toegang heeft tot de gegevens van het objectief en deze kan toepassen tijdens het verwerken van JPEG's in de camera. Als je echter opnamen maakt in RAW, moet je nog wel het juiste objectiefprofiel op je computer downloaden.

Canon introduceerde Digital Lens Optimizer (DLO) eerst als functie in Digital Photo Professional (DPP). Hiermee kunnen allerlei aberraties worden gecorrigeerd, waaronder coma, astigmatisme, sagittale halo, veldkromming en sferische kromming. Normaal gesproken konden deze niet worden gecorrigeerd.

De EOS-1D X Mark II beschikte over de functie Digital Lens Optimizer, waarmee opnamen op de camera konden worden nabewerkt. Maar in 2016 werd DLO geïntroduceerd als opnamefunctie toen de EOS 5D Mark IV werd uitgebracht.

Als in-camerafunctie kan DLO worden gebruikt om correcties uit te voeren in JPEG-bestanden. Als DLO is geactiveerd, zijn de functies Chromatische aberratie en Diffractiecorrectie niet te selecteren in het hoofdmenu, maar maken ze deel uit van de DLO-correcties. Je kunt ook de correctie van de helderheid van randen uitschakelen als je bijvoorbeeld het kadreringseffect van vignettering wilt in een portret.

Alle EOS R System-camera's gebruiken correctiegegevens voor het objectief (en andere gegevens) die in het objectief zijn opgeslagen. Dankzij de uitzonderlijke communicatiesnelheid van de RF-vatting, met name bij het gebruik van RF-objectieven, vermindert de maximale continue opnamesnelheid niet tijdens het maken van opnamen met ingeschakelde DLO. Dit was wel het geval bij eerdere camera's, zoals de EOS 5D Mark IV.