De 7 beste tips voor fotograferen bij weinig licht

Zonsopgang en scherming leveren betoverende momenten op. Zodra het donker wordt, komen festivals tot leven, ontstaat er in steden een andere sfeer en kunnen fotografen zich helemaal uitleven. Bij weinig licht details vastleggen, is echter geen gemakkelijke taak, helemaal niet als je de camera op je smartphone gebruikt.

Bij weinig licht krijg je met de creatieve modi van een spiegelreflexcamera, een systeemcamera of een geavanceerde compactcamera alsnog de scherpe, gedetailleerde beelden die je anders was misgelopen.

Als je een camera met handmatige instellingen hebt, kun je het diafragma bepalen met de modus Diafragmavoorkeuze (Av). De diafragma-instelling geeft aan hoeveel licht je camera binnenlaat. Bij weinig licht moet je zoveel mogelijk licht binnenlaten om een goede belichting te krijgen en de details in de scène vast te leggen. Gebruik hiervoor een groot diafragma (laag f-getal). Als je opname nog steeds onderbelicht (te donker) is, kun je ook meer licht binnenlaten door met een langere sluitertijd de belichting te verlengen, maar er is dan wel kans op vervaging. Zie het gedeelte hieronder over het scherp houden van je foto's.

De diafragma-instelling is echter niet alleen van invloed op de belichting. Een groot diafragma zorgt ook voor een geringe scherptediepte, dat wil zeggen dat bij een laag f-getal slechts een smal segment van de scène scherp wordt vastgelegd. Dit kan ideaal zijn als je vóór zonsopgang portretten maakt en een mooi vervaagde achtergrond wilt, maar als je bijvoorbeeld de speciale nuances van een stadsgezicht in de schemering wilt vastleggen, levert een kleiner diafragma (hoger f-getal) een grotere scherptediepte op, zodat er meer van de scène scherp is. Voor een goede belichting moet je dan proberen een langere sluitertijd te gebruiken.

Sommige lenzen hebben natuurlijk een groter of 'lichtsterker' diafragma dan andere lenzen. Tot de uitstekende compacte opties voor full-frame systeemcamera's uit het EOS R-systeem, zoals de Canon EOS R6 en de EOS RP, behoort de Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM, een fantastische keuze voor groothoekfoto's van nachtelijke stadsgezichten en andere scènes met weinig licht. De Canon RF 50mm F1.8 STM biedt een perspectief dat meer overeenkomt met een standaardperspectief (vergelijkbaar met het menselijk oog) en is daarom ideaal voor spontane straatfotografie in de avond, terwijl het langere bereik van de Canon RF 85mm F2 MACRO IS STM-telelens uitstekend is voor portretfotografie bij weinig licht.

Als je een spiegelreflexcamera gebruikt, biedt een lens zoals de Canon EF 35mm f/2 IS USM een natuurlijk perspectief en het voordeel van beeldstabilisatie (IS) voor opnamen vanuit de hand. De Canon EF 35mm f/1.4L II USM heeft een nog groter maximaal diafragma en is daardoor uitermate geschikt om bij weinig licht mee te fotograferen. Als je een spiegelreflexcamera hebt met een APS-C-sensor, zoals de Canon EOS 850D, dan is een EF-S-lens zoals de Canon EF-S 35mm f/2.8 Macro IS STM een goede optie voor een natuurlijk perspectief. Als je op zoek bent naar een vergelijkbaar groothoek- en natuurlijk perspectief voor een EOS M-systeemcamera zoals de EOS M50 Mark II, die ook een APS-C-sensor heeft, dan zijn de ultracompacte, platte Canon EF-M 22mm f/2 STM-lens en de uiterst lichtsterke Canon EF-M 32 mm f/1.4 STM precies wat je nodig hebt.

Heb je een groot diafragma gebruikt en ben je niet echt tevreden met de helderheid van je foto's, probeer dan eens een hogere ISO-waarde. Dit verhoogt de gevoeligheid van de sensor voor licht en is handig als je 's nachts opnamen maakt zonder flitser. Hoe hoger het ISO-getal, hoe hoger de gevoeligheid. Spiegelreflexcamera's, systeemcamera's en geavanceerde compactcamera's van Canon zijn voorzien van grote sensoren, waardoor ze bij een hoge ISO-waarde betere foto's opleveren dan camera's met kleine sensoren, zoals smartphonecamera's.

De full-frame CMOS-sensoren in Canon-systeemcamera's zoals de Canon EOS RP en EOS R6 zorgen voor een uitzonderlijk hoge ISO-kwaliteit met weinig of geen waarneembare beeldruis of korreligheid. De sensoren in de nieuwste APS-C-camera's van Canon zijn iets kleiner, maar leveren nog steeds een gedetailleerde beeldkwaliteit met weinig ruis, zelfs bij zeer hoge ISO-instellingen, waardoor de camera's ideaal zijn voor opnamen vanuit de hand in het donker.

Als je bij weinig licht vanuit de hand opnamen maakt, kunnen de resultaten onscherp zijn. Dit gebeurt meestal als je een langere sluitertijd hebt gebruikt om meer licht binnen te laten. Dit is een ander voordeel van een groter diafragma: hoe meer licht de lens binnenkomt, hoe korter de sluitertijd die je kunt gebruiken. Dit is belangrijk omdat kortere sluitertijden beweging bevriezen - en hoe sneller de beweging die je wilt vastleggen, hoe korter de sluitertijd moet zijn om bewegingsonscherpte te voorkomen. Bij goed licht kunnen onderwerpen die niet veel bewegen over het algemeen worden vastgelegd met een sluitertijd van ongeveer 1/50 sec. Voor bewegende onderwerpen moet deze iets korter zijn, ongeveer 1/250 sec, en bij snellere actie kun je een sluitertijd van 1/1000 sec of hoger gebruiken. Bij weinig licht zijn langere sluitertijden nodig.

Naast de beweging van het onderwerp moet je rekening houden met camerabewegingen. Hoe langer de brandpuntsafstand, hoe moeilijker het is om beweging van de camera te voorkomen wanneer je vanuit de hand fotografeert. Een algemene vuistregel is om te beginnen met een diafragma-instelling die omgekeerd evenredig is aan de brandpuntsafstand. Gebruik dus bij een 50mm-lens minimaal 1/50 sec; gebruik bij een 600mm-lens 1/600 sec, enzovoort. Met een lens met optische beeldstabilisatie (IS) kun je langere sluitertijden gebruiken en toch dezelfde scherpte bereiken.

De Canon EOS R6 is voorzien van in-body beeldstabilisatie (IBIS). In combinatie met IS-lenzen bereik je daarmee bij lange sluitertijden vanuit de hand nog steeds superscherpe opnamen. Je kunt ook je omgeving gebruiken om camerabewegingen te verminderen: leun tegen een muur of zet je camera op een stevige ondergrond. Gebruik een statief, als je er een hebt. Dit geeft je maximale flexibiliteit.

De automatische witbalansinstelling van Canon-camera's levert consistent correcte resultaten op bij fotograferen bij daglicht en blijft ook bij weinig licht goed presteren. Je kunt echter ook juist flair aan je foto's toevoegen door andere, vooraf ingestelde witbalansinstellingen te gebruiken om voor een specifieke sfeer te zorgen.

Voor opnamen bij stadslicht in de schemering bijvoorbeeld, zorgt de witbalansinstelling Kunstlicht ervoor dat kunstmatig verlichte gebieden een neutralere kleurtemperatuur krijgen, en wordt het diepe blauw van de lucht versterkt. Als je de warmte van kunstlicht wilt benadrukken, kun je ook overschakelen naar de witbalansinstelling Daglicht.

Met veel Canon-camera's, waaronder compactcamera's zoals de Canon PowerShot G5 X Mark II, kun je foto's maken in de RAW-bestandsindeling. Als je deze indeling selecteert, kun je de witbalansinstelling wijzigen of verfijnen wanneer je je foto's nabewerkt met de RAW-verwerkingssoftware van je voorkeur, zoals het krachtige, gratis Digital Photo Professional van Canon.

Je kunt nachtopnamen extra dynamiek geven door lichtsporen te maken, bijvoorbeeld van de achterlichten van rijdende voertuigen of kermisattracties met neonverlichting. Je hebt een lange sluitertijd nodig als je de beweging van het licht door je foto wilt krijgen. Dit betekent sluitertijden van een paar seconden of langer met de camera op een statief of een stevige ondergrond. Experimenteer met verschillende sluitertijden. Gebruik de zelfontspanner van de camera of de functie voor opnamen op afstand, zodat je de camera niet beweegt wanneer je de ontspanknop indrukt. Veel Canon-camera's zijn voorzien van Wi-Fi, zodat je instellingen kunt wijzigen en de sluiter kunt activeren vanaf je smartphone met de Canon Camera Connect-app.

Met de Burst-modus maak je als het ware een reeks van foto's. Binnen een fractie van een seconde heb je meerdere foto's gemaakt. Dat is heel handig als je een bewegend onderwerp of een heel kortstondig actiemoment wilt vastleggen. Als jouw camera van deze modus is voorzien, moet je 'm echt eens uitproberen. Je maakt dan waarschijnlijk sneller die haast ongrijpbare, prachtige opname bij weinig licht!

Canon EOS R6 - Een perfecte full-frame systeemcamera voor fotograferen bij weinig licht

• Zeer effectieve in-body beeldstabilisatie
• Toonaangevend autofocussysteem dat werkt in bijna volledige duisternis
• Indrukwekkende beeldkwaliteit bij hoge ISO-instellingen

Canon EOS RP - De ultieme budgetvriendelijke systeemcamera voor nachtfotografie

• Full-frame beeldsensor voor verbluffende kwaliteit bij weinig licht
• Geavanceerde automatische scherpstelling bij weinig licht
• Scherp geprijsd voor een full-frame systeemcamera

Canon EOS M50 Mark II - De ideale upgrade van fotograferen met een smartphone

• De voordelen van een systeemcamera in een slanke, lichte behuizing met een APS-C-beeldsensor
• AF-prestaties bij zeer weinig licht tot -4EV en opnamen tot ISO 25600
• Speciale reeks verwisselbare, compacte EF-M-lenzen

Canon EOS 850D - De volgende stap in creatieve controle: een lichte spiegelreflexcamera

• Lichte body van 515 g - ideaal voor straatfotografie in het donker
• 24,1 Megapixel APS-C-sensor voor uitstekende beeldkwaliteit
• Klassieke spiegelreflexcamera-ergonomie en optische zoeker voor een directe verbinding met de scène

Canon PowerShot G5 X Mark II - Klein, slank en toch zeer geavanceerd

• Krachtig ingebouwd 5x zoombereik, gelijk aan 24-120 mm
• Kleine, maar hoogwaardige 1.0-type beeldsensor
• Tal van modi voor nachtfotografie, zoals Portret bij sterrenlicht, Sterrenhemel, Sterrensporen, Time-Lapse films van sterren en Handmatige nachtscène

Lees meer tips voor fotografie bij weinig licht* van Redline Challenge-mentor Lorenz Holder.

Geschreven door Matthew Richards

^{*Beschikbaar in een aantal talen.}