8 tips om het beschikbare licht optimaal te gebruiken

Wanneer de lichtomstandigheden in harmonie zijn met de scène of het onderwerp vóór je, kunnen de resultaten sensationeel zijn. Leren hoe je de beste beschikbare lichtbron kunt herkennen, of het nu gaat om natuurlijk of kunstlicht, kan enorme voordelen opleveren. En het mooiste is dat je geen dure verlichtingsset nodig hebt om er alles uit te halen. Het enige wat je nodig hebt, is een oog voor goed licht. Zodra je ernaar gaat zoeken, zie je dat het overal aanwezig is.

Hier zijn acht tips voor fotograferen bij het beschikbare licht.

De aarde draait voortdurend rond, dus de hoek en kwaliteit van het natuurlijke licht veranderen steeds. 's Middags, bij een felle zon in een heldere hemel, valt het licht van boven naar beneden en is het hard, en dat levert foto's met een sterk contrast op. Fotografen vinden dit soort licht vaak niet fijn, maar het kan wel werken als het doel is om het zonlicht onderdeel van de scène te maken.

Wanneer de zon lager staat, moet het licht door een groter deel van de atmosfeer van de aarde gaan. Lagere golflengten in het kleurenspectrum, zoals blauw en violet, worden verstrooid door deeltjes in de atmosfeer, waardoor kleuren zachter en warmer worden. Daarom zijn in het avondlicht en bij zonsondergang levendige rode en gele tinten te zien, en staat de periode net nadat de zon is opgekomen en vlak voor de zonsondergang bekend als het gouden uur.

De weersomstandigheden hebben een grote invloed op de kwaliteit van het natuurlijke licht. Op een bewolkte dag verspreiden wolken het zonlicht en worden schaduwen minder sterk. Op dezelfde manier kunnen nevel en regen het licht nog zachter en koeler maken.

De tijd van het jaar speelt ook een rol. Het hangt af van waar je je in de wereld bevindt, maar in het algemeen geldt in de winter dat de kanteling van de aarde betekent dat de zon verder weg is, waardoor de hoek van het licht scherper wordt. Dus hoewel de dagen korter zijn, hebben we effectief meer gericht licht om mee te werken. Aan de andere kant staat de zon in de zomer veel hoger in de lucht, zodat het licht in de periode rond het middaguur meer van boven naar beneden valt en minder fotovriendelijk is.

"Je instellingenkeuze kan in de winter wat ingewikkelder zijn als je foto's van sneeuw of bewolking maakt", aldus Canon Ambassador Sebastien Devaud. "Het is beter om je sluitertijd wat te verlengen ten opzichte van de automatische sluitertijdinstelling, zodat de sneeuw of lucht meer wit lijkt dan grijs. Fotograferen in zwart-wit is een goede manier om de dramatische kant van dit seizoen te versterken. Nevel, mist, lage wolken en water kunnen ook een bepaalde sfeer toevoegen aan winterfoto's."

In de meeste binnenomgevingen is er waarschijnlijk veel mooi natuurlijk licht dat je kunt vastleggen. Een raam is een bron van zachte verlichting, net als een softbox in een studio. Als je dus binnen foto's van mensen maakt, vraag je ze om dichter bij een raam te gaan staan en schakel je eventueel kunstlicht uit.

Je kunt ook een reflector gebruiken om het licht van buiten naar je onderwerp te laten terugkaatsen. Een reflector kan iets eenvoudigs zijn zoals een groot stuk wit karton of aluminiumfolie. De reflector geeft zacht en natuurlijk licht, dat je net zo kunt richten als een flitser.

De kwaliteit van het licht maakt een groot verschil voor je portretten buiten. Fel zonlicht kan nogal onflatteus zijn voor gezichten, omdat het scherpe schaduwen veroorzaakt en ervoor zorgt dat mensen hun ogen dichtknijpen. Bewolkte omstandigheden zijn perfect omdat het zachte licht schaduwen vermindert.

Als de zon schijnt en je niet kunt wachten op bewolking, kun je proberen portretten te maken in de schaduw van een boom of gebouw, omdat het licht daar zachter en vriendelijker is voor gezichten. Je kunt ook proberen het licht te regelen met een reflector, door het onderwerp in de schaduw te zetten, licht naar de schaduwen te weerkaatsen of door een diffusiepaneel te gebruiken. Een efficiënte en betaalbare 5-in-1-reflector is ideaal. Houd ook rekening met de huidtint van je model wanneer je een reflectorkleur kiest.

Als de zon onder de horizon valt, krijgt het resterende natuurlijke licht de koele blauwe kleuren van de schemering. Dit kan een perfecte tijd zijn om met je camera eropuit te gaan. Maar omdat de hoeveelheid licht dan zo klein is, heb je een camera nodig met goede prestaties bij weinig licht. Camera's met grotere sensoren kunnen meer van het afnemende natuurlijke licht verzamelen, vooral wanneer je ze gebruikt in combinatie met een lens met een groot maximaal diafragma.

In de schemering moet je mogelijk de sluitertijd verlagen om meer licht door te laten naar de sensor van je camera. Canon's EOS R System-systeemcamera's bieden baanbrekende IBIS, zodat je de camera met de hand kunt vasthouden voor sluitertijden van een seconde of meer zonder dat je je zorgen hoeft te maken over cameratrilling die de foto bederft.

Als je het diafragma en de sluitertijd gemakkelijk kunt instellen, is een van de beste belichtingsmodi voor opnamen bij daglicht de handmatige modus (M) met Auto ISO. Op deze manier berekent de camera de beste ISO voor het beschikbare licht. Een goede algemene belichtingsinstelling bij daglicht is sluitertijd 1/200 sec, diafragma f/8 en ISO Auto. Wanneer de lichtniveaus 's avonds lager zijn, open je het diafragma naar f/2.8 (of wat het grootst is) om de ISO-niveaus laag te houden voor scherpere opnamen met minder ruis. Dit is waar een lens met een snel maximaal diafragma, zoals de Canon RF 50mm F1.8 STM, van onschatbare waarde is.

Bij weinig licht moet je vaak fotograferen met een hoge ISO-waarde, wat kan leiden tot meer beeldruis. Autofocus kan ook een grotere uitdaging zijn. Maar als je een camera gebruikt met goede prestaties bij weinig licht, zoals de Canon EOS R6 of EOS R7, kun je nog steeds heldere resultaten krijgen met hoge ISO's, zoals 3200 of meer. Bovendien werkt het toonaangevende autofocussysteem in bijna volledige duisternis.

Naast de kwaliteit van natuurlijk licht moeten we ook nadenken over de kleur. Dit kan in de loop van de dag veranderen. 's Ochtends is het erg warm. 's Middags is het koeler en 's avonds wordt het weer warm. We meten dit in graden Kelvin en de verschuiving kan veranderen van 2000 K bij zonsopgang naar 7000 K bij volledig daglicht.

Kleuren kunnen ook koeler worden als je in de schaduw of onder bewolking zit. Stel daarom je witbalans in op de omstandigheden met behulp van een van de vooraf ingestelde modi. Maak bij twijfel foto's in RAW-indeling, omdat je achteraf een willekeurige witbalans kunt kiezen wanneer je je foto's bewerkt in RAW-verwerkings- en fotobewerkingssoftware, zoals het gratis Digital Photo Professional van Canon.

Als je de camera op een stabiele ondergrond of op een statief plaatst, kun je foto's maken in de schemering of zelfs bij maanlicht. Dit betekent dat je kunt fotograferen met zeer lange sluitertijden die enkele seconden of langer duren. Als je je camera koppelt met de Canon Camera Connect-app, kun je je telefoon gebruiken om de sluiter te activeren, bulb-belichting te starten en stoppen, en op afstand foto's te maken. Dit is handig als je camera zich in een positie bevindt waarin je het LCD-scherm niet goed kunt zien, of voor foto's waarbij zelfs de kleinste beweging van de camera het effect zou vervagen.

Verschillende kwaliteiten natuurlijk licht kunnen bij bepaalde onderwerpen passen. Subtiele vensterverlichting kan bijvoorbeeld ideaal zijn voor sfeervolle, 'low-key' portretten. Direct zonlicht daarentegen is briljant voor het laten zien van levendige kleuren en texturen zoals vacht of veren in natuurfotografie. Lange schaduwen kunnen uitstekend werken voor architectonische en straatscènes, terwijl achtergrondverlichting van een zonsondergang ideaal is voor het vastleggen van silhouetten tegen de heldere hemel.

Je kunt ook optimaal gebruikmaken van al het beschikbare kunstlicht, zoals straatverlichting, bureaulampen of de gloed van een kampvuur of vuurkorf.

Er is een grote verscheidenheid aan licht beschikbaar, dus als je op weg bent met je camera, stel jezelf dan de vraag: is het licht hard of zacht, sterk of zwak, warm of koel, van boven naar beneden of vanaf de zijkant? Leer deze grondbeginselen van verlichting kennen en je kunt erop vertrouwen dat je foto's er in alle omstandigheden geweldig zullen uitzien.



Geschreven door James Paterson