LANDSCHAPSFOTOGRAFIE

De beste tips voor het maken van landschapsfoto's

Onmisbare cameravaardigheden, opnametechnieken en adviezen om je landschapsfoto's naar een hoger niveau te tillen.
Een landschapsfoto van een boom op een heuvel, voor een paarse lucht.

Wanneer je buiten op avontuur bent, stuit je vaak op allerlei interessante locaties en prachtige taferelen. Maar het kost veel doorzettingsvermogen en toewijding om fotogenieke plekjes op te zoeken. Dus als je een mooie locatie vindt, wil je daar natuurlijk de best mogelijke foto's maken. In dit artikel bespreken we de meest voorkomende fouten in landschapsfotografie en hoe je ze kunt voorkomen.

1. Compositie van landschapsfoto's: details op de voorgrond vastleggen

Een landschapsfoto met een grote boom op een helling.

Hoewel dit een prima landschapsfoto is, had een lagere camerahoek een nog betere foto opgeleverd. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens, ingesteld op 24mm, 1/100 sec, f/16 en ISO 160.

Een landschapsfoto van een grote boom op een helling, met bedauwd gras op de voorgrond.

Een iets lagere camerapositie legt de nadruk op de bedauwde grassprietjes op de voorgrond en zorgt voor interessante scherptediepte in dit deel van de opname. Gefotografeerd met een Canon EOS R6 met een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens, ingesteld op 24mm, 1/100 sec, f/16 en ISO 160.

Bedenk hoe je landschappen in de verte kunt aanvullen met details op de voorgrond. Het toevoegen van interessante details op de voorgrond, kan wonderen verrichten voor je compositie. Je oog wordt als het ware door het tafereel geleid. Een saaie, lege voorgrond is gewoonweg een verspilling van een groot deel van je opname.

Wanneer je iets interessants aan de voorgrond wilt toevoegen, kun je Live View gebruiken en experimenteren met cameraposities voor het beste evenwicht tussen voorgrond en achtergrond. Met een camera met een variangle-scherm zoals de Canon EOS RP kun je opnamen vlak boven de grond maken, zodat je makkelijker stenen of planten kunt fotograferen. Door zulke objecten op de voorgrond te plaatsen, kun je een evenwichtige compositie samenstellen. Bedenk wel dat je niet per se bij elke landschapsfoto iets op de voorgrond hoeft te plaatsen. Het is simpelweg een handig compositiemiddel dat je kunt toepassen wanneer het nodig is.

2. Lenzen voor landschapsfotografie: gebruik niet altijd een groothoeklens

Een landschap met glooiende groene velden, van elkaar gescheiden door rijen bomen.

De strakke beeldhoek benadrukt de krachtige namiddagkleuren in de verte. Gefotografeerd met een Canon EOS RP met een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens, ingesteld op 105mm, 1/8 sec, f/16 en ISO 100.

Een uitgestrekt landschap met glooiende, groene velden, van elkaar gescheiden door rijen bomen, onder een wolkendek.

Een heel ander beeld: hetzelfde landschap met een grotere beeldhoek en minder details. Gefotografeerd met een Canon EOS RP met een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens, ingesteld op 24mm, 1/8 sec, f/16 en ISO 100.

Met groothoeklenzen kun je een prachtige scène in zijn geheel vastleggen, maar niet elke opname heeft een grote zichthoek nodig. Soms maak je juist de interessantste landschapsfoto's door in te zoomen op details in de verte. Een standaardzoomlens, zoals de Canon RF 24-105mm f/4-7.1 IS STM die hier wordt gebruikt, heeft een handig brandpuntsbereik voor beginnende landschapsfotografen. Onze twee uitgelichte opnamen zijn genomen met beide uiteinden van het zoombereik van een 24-105mm zoomlens. Deze lens is ideaal als je onlangs bent begonnen met landschapsfotografie. Wanneer het tijd is voor een upgrade, bieden lenzen uit de L-serie zoals de Canon RF 24-70mm F2.8L IS USM-lens een stap vooruit wat betreft weerbestendigheid en een groter maximaal diafragma. Beginnende fotografen kunnen echter al prachtige en gedetailleerde scenes vastleggen met een standaardzoomlens.

3. De belichting van het landschap: kies je tijdstip

Een grote boom op een hellend veld, hoog boven de lage wolken.

Door tegen het zonlicht in te fotograferen, krijg je vaak slordige schaduwen en te veel contrast. Gefotografeerd met een Canon EOS RP met een Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM-lens, ingesteld op 1/80 sec, f/16 en ISO 125.

Een grote boom op een helling die hoog boven de laaghangende wolken uitsteekt tegen een roze en paarse zonsondergang.

Door te wachten op het zachte licht aan het begin of eind van de dag, kun je sfeervolle resultaten boeken. Gefotografeerd met een Canon EOS RP met een Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM-lens, ingesteld op 0,4 sec, f/16 en ISO 100.

Het licht waarin je fotografeert, is afhankelijk van je eigen voorkeur. Licht zorgt voor een bepaalde sfeer, waardoor je landschapsfoto's naar een nieuw niveau kunnen worden getild. Een klassieke fout die vaak wordt gemaakt, is het fotograferen van scenes in fel zonlicht. Hoewel dit licht felle kleuren benadrukt, zorgt het vaak ook voor grote contrasten. Kijk eens naar de verschillen tussen deze twee foto's. De eerste foto is gemaakt in direct zonlicht. Het verbeeldt de scene, maar de sfeer ontbreekt. De details van de boom leiden af, er loopt een vreemde donkere strook over de onderkant van de opname en je ziet zelfs een slordige schaduw: misschien van de fotograaf zelf? Later die dag staat de boom in de schaduw. Dit zorgt voor een scene met minder details, maar des te meer sfeer. Nu zie je de kleur van de lucht. De boom heeft een mooi silhouet en de nevel in de verte zorgen voor een dramatische stemming.

4. Houd de opname in balans: zorg voor een vlakke horizon

Een foto van een boom tegen een bewolkte hemel, geopend in Canon Digital Photo Professional.

Je kunt een scheve horizon eenvoudig op de camera zelf corrigeren door de rasterlijnen of de waterpas te gebruiken tijdens het fotograferen, maar je kunt de foto ook achteraf bewerken door te croppen.

Een foto van een Canon EOS RP op een statief, met rasterlijnen en een elektronische waterpas op het uitgeklapte scherm.

Niet alleen kun je met de regel van derden de rasterweergave gebruiken om een rechte horizon te fotograferen, maar veel camera's, waaronder de Canon EOS RP, bevatten ook een waterpas.

Er zijn meerdere manieren om een perfecte horizon te bereiken in je opname. Activeer Live View en gebruik het raster met derde-lijnen voor een vlakke horizon. Als je een statief gebruikt, zit er mogelijk ook een handige waterpas in de statiefkop. Zelfs met deze hulpmiddelen moet je zo nu en dan een scheve opname corrigeren. Dit doe je in een handomdraai met Canon Digital Photo Professional. Gebruik de schuifregelaar in de instellingen van de Crop tool om de opname recht te zetten.

5. Houd je onderwerp scherp: zorg voor een scherpe voor- en achtergrond

Bemoste bomen in een bos, omgeven door nevel.

Deze eerste foto is gemaakt met een diafragma van f/4. De achtergrond is wazig. Gefotografeerd met een Canon EOS RP met een Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM-lens, ingesteld op 1/160 sec, f/4 en ISO 100.

Een scherpe foto van bemoste bomen in een bos, omgeven door nevel.

Dankzij het kleine diafragma van f/16 zijn zowel de voorgrond als de achtergrond scherp. Gefotografeerd met een Canon EOS RP met een Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM-lens, ingesteld op 1/80 sec, f/16 en ISO 800.

Bij landschapsfotografie wordt verwacht dat je de scène honderd procent scherp fotografeert, zowel de voorgrond als de achtergrond, zodat je zoveel mogelijk details kunt tonen. Dit wordt ook wel maximale scherptediepte genoemd. Hier heb je een klein diafragma voor nodig (een hoog f-getal). De bovenstaande voorbeelden laten het verschil zien tussen landschapsfotografie met een groot en met een klein diafragma.

Bij de eerste foto werd een diafragma van f/4 gebruikt. De boom op de voorgrond is scherp, maar het tafereel erachter is zacht. In de tweede foto is er een kleiner diafragma gebruikt (f/16) waarbij zowel de voorgrond als de achtergrond scherper zijn. Als je de nadruk op één element van het landschap wilt leggen, kun je een groot diafragma gebruiken, maar meestal wordt de voorkeur gegeven aan een klein diafragma en maximale scherptediepte. Een makkelijke manier om je diafragma in te stellen voor landschappen, is met de Av-modus, waarbij je voor een kleiner diafragma van f/16 kunt kiezen. Let ook op de sluitertijd: als die te kort wordt, kun je een statief gebruiken of je ISO verhogen voor scherpe foto's.

Voor de scherpste landschappen kun je ook fotograferen vanuit de 'sweet spot’ van je lens. De algemene regel is dat je lens op z'n scherpst is op twee f-stops van je grootste diafragma-instelling. Dus als je een lens gebruikt met een maximaal diafragma van f/2.8, ligt de ideale diafragma-instelling van die lens rond f/5.6.

Een veelvoorkomend probleem bij landschapsfotografie is dat je je concentreert op een object op de voorgrond, maar daarbij het risico loopt dat de hele achtergrond onscherp wordt. Andersom geldt hetzelfde: als je je op elementen op de achtergrond concentreert, kan je voorgrond wazig worden. Door scherp te stellen op de hyperbrandpuntsafstand houd je je foto zo scherp mogelijk. Hiervoor zoek je het dichtstbijzijnde punt waarop je kunt scherpstellen, terwijl de achtergrond ook scherp blijft. Deze techniek is niet zo ingewikkeld als hij klinkt. De scherptediepte (depth of field, DOF) en de hyperfocale-afstandsmeter van de Photo Companion-app doen al het zware werk voor je.

6. Landschappen vanuit een andere hoek: fotografeer niet altijd vanaf ooghoogte

Een fotograaf die op een strand hurkt om vanuit een lage beeldhoek een foto te maken van een Victoriaanse vuurtoren.

Door een lage hoek te gebruiken, ontstaat er een krachtiger beeld van de weerspiegeling en wordt de saaie strook strand een stuk smaller.

Een Victoriaanse vuurtoren wordt weerspiegeld in het water op het zand.

Met een variangle-scherm kun je gemakkelijk composities vanuit een ongewone hoek maken. Gefotografeerd met een Canon EOS RP met een Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM-lens, ingesteld op 1/100 sec, f/11 en ISO 4000.

De meeste fotografen maken hun foto's op ooghoogte, maar dit zorgt niet altijd voor de interessantste opname. Houd je camera boven je hoofd of juist heel laag bij de grond om te experimenteren met verschillende hoogtes. Misschien vind je zo wel nieuwe, interessante invalshoeken. Zo worden weerkaatsingen in het water een stuk interessanter als je de camera laag boven het water houdt. Een variangle-scherm komt hier goed bij van pas, zoals dat van de Canon EOS RP, aangezien je hiermee vanaf een comfortabele hoogte kunt fotograferen terwijl je je camera laag bij de grond houdt of juist hoog boven je hoofd.


Geschreven door James Paterson

Gerelateerde producten

Gerelateerde artikelen

  • LANDSCHAPSFOTOGRAFIE

    Landschappen vanuit de hand vastleggen

    Ontdek hoe je prachtige landschappen zonder een statief kunt vastleggen

  • BASISBEGINSELEN FOTOGRAFIE

    Focus stacking voor beginnende fotografen

    Fotograaf Matt Doogue legt uit hoe je met Canon's tools voor focus stacking macro-opnamen en landschappen kunt vastleggen met scherpte van dichtbij tot veraf.

  • BASISPRINCIPES VOOR BEWERKING

    Landschapsfoto's bewerken om te printen

    Bewerkingstechnieken die je landschapsfoto's transformeren in een kunstwerk.

  • LANDSCHAPSFOTOGRAFIE

    Tips & tricks voor kustfotografie

    Leer hoe je prachtige kustfoto's kunt maken met onze professionele tips & tricks voor betere kustfotografie.