Dansende lichtjes, sprookjesachtige frames: het noorderlicht fotograferen met Menna Hossam

Elk jaar leggen fotografen en liefhebbers lange afstanden af om getuige te zijn van het betoverende noorderlicht, ofwel de aurora borealis. Nu er in 2024 en 2025 meer zonneactiviteit wordt verwacht, is dit het perfecte moment om een fotosessie te plannen om dit natuurlijke wonder op zijn levendigst vast te leggen.

De zon nadert een piek, het zonnemaximum, in de zoncyclus van 11 jaar. Dit betekent dat er meer zonnevlammen en plasmawolken zijn – golven van geladen deeltjes en plasma die explosief in de ruimte worden 'geworpen'. Deze plasmawolken botsen op het magnetische veld van de aarde, waardoor er geomagnetische stormen ontstaan. Dit fenomeen leidt tot een helderder noorderlicht dat schittert op lagere breedtegraden dan normaal. Dit trok Canon Ambassador Menna Hossam, een kunstfotograaf die is geboren en getogen in Egypte, naar meer noordelijke breedtegraden dan normaal.

De fotografie van Menna combineert kunst en high fashion met dromerige, sprookjesachtige beelden waarop haar creatieve helden centraal staan terwijl ze op unieke manieren wereldlandschappen vastlegt. Maar het fotograferen van de aurora is al jaren een droom van Menna.

"Het is magisch", zegt ze. "Zoiets heb ik nog nooit in mijn leven gezien."

Menna werd geïnspireerd door een artikel in National Geographic en wist dat dit haar moment was. Met haar Canon EOS R5 en een Canon RF 14-35mm F4L IS USM-lens legde Menna het noorderlicht vast boven de Kirkjufell, een iconische berg op IJsland.

Hier deelt ze haar ervaringen van de eerste keer dat ze de aurora borealis fotografeerde en de beste camera-instellingen voor het noorderlicht.

"IJsland is magisch", zegt Menna. Daarom koos ze voor deze locatie om de aurora borealis te fotograferen, en niet voor een van de andere landen in Noord-Europa waar het fenomeen te zien is.

Het is belangrijk om te weten wat de beste tijd en plaats is om het noorderlicht te fotograferen om je kansen op de beste foto's te vergroten. Als je bijvoorbeeld van plan bent naar een besneeuwde regio te reizen, is het handig om te weten hoe je het beste opnamen kunt maken onder extreme weersomstandigheden.

Menna vertelt dat, naast de juiste camera-apparatuur (meer hierover later), reserveaccu's, warme kleding en het in de gaten houden van de weersomstandigheden een must zijn. Logistiek gezien kun je urenlang wachten op de aurora en daarna nog uren bezig zijn met het fotograferen van de aurora en het rondlopen en op zoek gaan naar de perfecte compositie en perfecte hoeken.

"Het waaide echt heel hard. Het was heel koud. Je moet warm blijven om de nacht te kunnen overleven", adviseert Menna. Weerbestendige apparatuur is een noodzakelijk onderdeel van het proces. Ze voegt hieraan toe: "Je moet een stevig statief en een goede groothoeklens hebben."

Er zijn verschillende apps beschikbaar die volgens Menna zeer waardevol zijn voor fotografen. Sommige bieden realtime updates over wanneer en waar het noorderlicht zichtbaar is, wat betekent dat je opnamen veel effectiever kunt plannen. Appwaarschuwingen en locatieservices voor de beste uitkijkpunten zijn ook handige hulpmiddelen om opnamen te maken.

Zodra je op de gewenste plek bent aangekomen, is het tijd voor een tweede plannings- en voorbereidingsronde voordat je begint te klikken om het prachtige fenomeen vast te leggen. Met betrekking tot het positioneren en uitzoeken van waar je moet fotograferen, ongeacht hoe populair de locatie is, is het advies van Menna om plekken te zoeken die minder druk zijn, "zodat je de tijd hebt om alles in te stellen en te experimenteren."

Voordat Menna naar IJsland ging, heeft ze onderzoek gedaan naar de juiste lens voor het fotograferen van het noorderlicht. Het was belangrijk voor haar om een zeer lichte lens te hebben, zodat ze goed kon omgaan met de uitdagende omgeving en gemakkelijk kon werken. Het was ook belangrijk om een groothoeklens te hebben om het spektakel van de aurora goed vast te leggen.

"Ik had gekozen voor de RF 14-35mm F4L IS USM-ultragroothoeklens", legt Menna uit. "Hij was heel licht en heel compact, en dus ook handig." De Canon RF 15-30mm F4.5-6.3 IS STM is met een bijna identieke brandpuntsafstand een uitstekend betaalbaar alternatief voor mensen die op zoek zijn naar een groothoeklens voor het fotograferen van het noorderlicht.

Prime-lenzen bieden een groter diafragma voor beelden van hogere kwaliteit bij weinig licht. De Canon RF 16mm F2.8 STM-lens is een lichte, betaalbare f/2.8-optie, terwijl de RF 24mm F1.8 MACRO IS STM een geweldige keuze is voor mensen die een groter diafragma nodig hebben om beelden van de aurora borealis vast te leggen.

Heb je geen tijd om een nieuwe lens te kopen? Met de lenzen voor EOS R-systeemcamera's kun je geweldige foto's maken onder verschillende omstandigheden, zoals bij weinig licht, als je de juiste instellingen en een statief gebruikt.

Menna heeft de RF 14-35mm F4L IS USM-lens met ultragroothoek gecombineerd met de Canon EOS R5. De 45 Megapixel full-frame sensor van de camera levert uitzonderlijke details en helderheid. Dit is ideaal voor het produceren van grootformaat prints waarin de complexe kleuren en patronen van het noorderlicht behouden blijven.

Voor fotografen die op zoek zijn naar een budgetvriendelijkere optie zonder in te leveren op beeldkwaliteit, heeft de Canon EOS R8 een 24,2 Megapixel full-frame sensor die indrukwekkende details en een dynamisch bereik biedt, waardoor het een solide keuze is voor het fotograferen van de aurora borealis.

Het is belangrijk om te begrijpen hoe sluitertijd en ISO-instellingen van invloed zijn op je noorderlichtfotografie. Voor ideale resultaten zijn dit de beste camera-instellingen van Menna voor het vastleggen van de aurora:

• ISO: Begin met ISO 1600 of 3200, maar gebruik gerust een hogere waarde als je dat wilt. Hiermee verhoog je de lichtgevoeligheid van de camera, wat betekent dat deze meer van het beschikbare licht kan vastleggen, waardoor zelfs in het donker een helderder beeld ontstaat. Dit zou voldoende gevoeligheid moeten geven om het noorderlicht te fotograferen zonder te veel beeldruis te veroorzaken.
• Diafragma: Houd dit zo groot (een laag f-getal) als je wilt, bij voorkeur f/4 of lager, afhankelijk van de lens, voor maximale lichtopname. Hoe groter het diafragma, hoe minder diep de scherptediepte wordt, wat betekent dat minder van het beeld scherp is, maar maak je daar geen zorgen over – lees het advies over scherpstellen hieronder.
• Sluitertijd: Tussen 5 en 15 seconden werkt normaal gesproken goed, met kortere sluitertijden voor snel bewegende aurora's. Bij langere sluitertijden is een statief essentieel om de camera stabiel te houden en onscherpte door cameratrilling te voorkomen.
• Scherpstellen: Stel de lens in op handmatig scherpstellen en gebruik de focus peaking van de camera om te controleren wat scherp is in opnamen met objecten of personen op de voorgrond. Gebruik het LCD-scherm aan de achterkant van de camera voor precisie. Op deze manier kun je zelfs in het donker ervoor zorgen dat op het juiste onderwerp wordt scherpgesteld. Als je moeite hebt met scherpstellen, probeer je dan te focussen op een heldere ster.
• RAW-indeling: Opnamen maken in RAW zorgt voor de hoogste beeldkwaliteit, waardoor je beelden klaar zijn voor gedetailleerde nabewerking.

Het fotograferen van de aurora gaat gepaard met zijn eigen uitdagingen. Op basis van Menna's ervaring volgen hier enkele tips voor het oplossen van deze problemen en het behalen van prachtige resultaten.

• Cameratrilling: Als de camera bij lange sluitertijden beweegt, kunnen je foto's onscherp worden. Bij winderige omstandigheden kun je je statief vastzetten met stenen of een zandzak. Je kunt de sluiter op afstand activeren met een ontspankabel of de Canon Camera Connect-app om trillingen tot een minimum te beperken.
• Scherpstellen in het donker: Gebruik handmatige scherpstelling en stel indien mogelijk scherp op licht in de verte of laat iemand met een zaklamp schijnen om het scherpstellen te vergemakkelijken.
• Onderwerpen op de voorgrond in balans brengen met de aurora: Voor foto's van het noorderlicht met mensen of objecten kun je een zachte externe lichtbron overwegen. Dubbele belichting kan ook een creatieve oplossing zijn om zowel de aurora als het onderwerp op de voorgrond in balans te brengen.

Menna zegt dat het opnemen van een persoon in je compositie kijkers een referentiepunt geeft, zodat ze de verbluffende grootte van het noorderlicht beter begrijpen.

Als je dit doet, raadt Menna aan een zachte lichtbron op het onderwerp te richten, zodat dit subtiel wordt verlicht zonder dat dit ten koste gaat van de gloed van de aurora. "Een vriend van me scheen met een zaklamp op haar", vertelt Menna over haar onderwerp. Ze voegt eraan toe dat je onderwerpen ook een comfortabele staande positie moeten vinden, omdat ze "heel stil moeten staan om bewegingsonscherpte te voorkomen, dus meestal stel ik voor om met de handen in de zak te staan."

Als het niet mogelijk is om bewegingsonscherpte volledig te voorkomen, kun je natuurlijk een abstractere foto maken. Als je bijvoorbeeld iemand met zijn of haar handen laat bewegen, kan de beweging doelgerichter en onderdeel van de creatieve visie worden. Als je de aanbevolen instellingen gebruikt en onderwerpen hun handen bewegen, legt de camera vage sporen of vervagingen van de beweging vast, waardoor een etherisch, bijna schilderachtig effect ontstaat.

Iets anders waar je op moet letten bij het fotograferen van de aurora: je moet snel zijn. Zoals Menna zegt: "Het kan in een oogwenk verdwenen zijn."

Bij de nabewerking deed Menna maar een paar kleine aanpassingen. Ze heeft de hooglichten verbeterd, schaduwen verminderd en de levendigheid aangepast om de kleuren van de aurora en het landschap naar voren te brengen. Opnamen maken in RAW biedt meer flexibiliteit voor aanpassingen van de belichting, kleur en het contrast, waardoor het volledige effect van het noorderlicht en andere extreme natuurlijke fenomenen, zoals vulkanen, wordt vastgelegd.

Alle Canon EOS R-systeemcamera's ondersteunen opnamen in RAW-indeling, wat essentieel is voor flexibiliteit in de nabewerking. RAW-bestanden bevatten alle beeldgegevens die door de sensor zijn vastgelegd, waardoor je meer ruimte hebt voor aanpassingen in belichting, kleurbalans en ruisreductie. Dit zijn belangrijke factoren bij het omgaan met de uitdagende lichtomstandigheden van noorderlichtfotografie.

Canon's DPP-software (Digital Photo Professional) biedt krachtige tools voor RAW-bewerking, waaronder geavanceerde ruisonderdrukking, hooglichtherstel en gedetailleerde kleuraanpassingen, om je foto's naderhand te verfijnen. Bekijk Canon's tips en richtlijnen voor het bewerken van RAW-beelden om het beste uit je opnamen te halen.

Om je foto's tot leven te brengen, kun je je foto's van de nachtelijke hemel printen. De 45 Megapixel foto's van de Canon EOS R5 zorgen voor hoogwaardige prints met fijne details, levensechte kleuren en een uitstekend contrast. Dit is ideaal voor grootformaat prints die kijkers helemaal doen opgaan in de scène. De 24,2 Megapixel foto's van de Canon EOS R8 zijn ruim voldoende voor prints tot A2-formaat, met een helderheid en diepte waarmee je de schoonheid van het noorderlicht in opvallend realistische kwaliteit kunt delen.

Gebruik voor de beste resultaten hoogwaardig fotopapier, zoals Canon's Pro Platinum of Pro Lustre. Hiermee worden de kleurdiepte en helderheid verbeterd, zodat de etherische gloed van de aurora borealis echt tot leven komt op papier. Dit fotopapier zorgt er bovendien voor dat je niet alleen de schoonheid van de aurora prachtig vastlegt, maar ook duurzame kwaliteit levert, of het nu gaat om kunstprints of grote displays.

Door deze tips en instellingen te volgen, ben je goed voorbereid om het noorderlicht vast te leggen en prachtige foto's van de aurora borealis te maken die je kunt delen en printen.