PROJECTEN VOOR THUIS

Een thuisstudio creëren

Ontdek hoe je op een betaalbare manier prachtige portretten kunt maken met flitsfotografie.
Portret van een vrouw met grote groene ketting en een blauwe baret, tegen een paarse achtergrond.

Je hebt niet altijd een speciale studioruimte of dure flitsers nodig om strakke studiofoto's met een professionele look te maken. Met wat eenvoudige materialen en een ruimte om te fotograferen kan iedereen thuis een basisstudio creëren. In dit artikel wordt uitgelegd hoe je zo'n thuisstudio maakt met minimale apparatuur en kosten. Gaandeweg maak je ook kennis met een aantal basisbeginselen van studiofotografie, zoals het gebruik van lightshapers en het instellen van de flitsbelichting. Met een paar eenvoudige vaardigheden en de juiste apparatuur kun je allerlei prachtige foto's maken, van chique portretten tot strakke productfoto's, stillevens en meer.

1. Benodigde basisuitrusting

Een Canon EOS RP, met twee Canon Speedlites, een statief en een witte paraplu, uitgestald op een houten tafelblad.

Als je aan de slag wilt gaan met fotografie in een thuisstudio, heb je maar een eenvoudige kit nodig; hier gebruiken we twee Canon Speedlites (een 470EX-AI en 600EX II-RT), een Canon EOS RP-camera met een RF 85mm F2 Macro IS STM-lens, een lichtstandaard, een witte doorzichtige paraplu en een parapluhouder.

Een man die kijkt door de zoeker van een Canon EOS RP, met daarop een Speedlite-flitser.

Voor het activeren van je losse flitser heb je een tweede Canon Speedlite-flitser, een wireless flitser of (indien compatibel) de uitklapbare flitser van je camera nodig.

Een eenvoudige thuisstudio-uitrusting is relatief betaalbaar en bovendien makkelijk op te bergen. Als basis heb je naast je camera één of twee Speedlites nodig die je los kunt plaatsen en activeren. Een lichtstandaard is handig, maar je kunt ook een extra statief gebruiken om de flitser op te plaatsen (bijvoorbeeld de plastic standaard die bij de meeste Speedlites wordt meegeleverd, deze kan op een statiefschroef worden geschroefd). Een simpele witte paraplu is nog zo'n betaalbaar en toch effectief hulpstuk om zacht licht te creëren. Je hebt een manier nodig om de paraplu aan de standaard te bevestigen, zoals een parapluhouder. Tot slot moet je de flitser los van de camera kunnen activeren met behulp van wireless triggers. Wanneer je twee compatibele Speedlites hebt, zou je ook één flitser op de flitsschoen van je camera kunnen bevestigen en deze gebruiken om de andere flitser te activeren. Het bijkomende voordeel hiervan is dat je de sterkte van losse flitsers op afstand kunt regelen. Als je Canon-camera een uitklapbare flitser heeft, kun je ook deze gebruiken om losse Canon Speedlites te activeren en te regelen.

2. Kies de juiste ruimte

Een man die portretten fotografeert in een thuisstudio, met een grijze achtergrond en een witte paraplu om het licht van de flitser te verzachten.

Kies een ruimte met een grote, lichte muur of gebruik een provisorische achterhang voor een eenvoudige, rustige achtergrond.

Een kamer met een kale witte of lichte muur is perfect als thuisstudio. Als je geen kale muren hebt, zou je een wit laken kunnen ophangen of, beter nog, kunnen investeren in een losse achterhang zoals deze. Kies bij voorkeur een kamer met een hoog plafond, omdat je de lichtbron dan hoger kunt plaatsen en het gezicht van je model van bovenaf kunt belichten. Dit ziet er vaak net iets mooier uit. Houd er rekening mee dat licht altijd wel iets van de kleur opneemt van elk oppervlak waarop het weerkaatst, dus als de muren een felle kleur hebben dan verandert dit mogelijk ook de tint van het licht op je model.

Probeer ook zeker andere ruimtes uit. Als je een fotogenieke trap hebt, dan kun je hier perfect groepsfoto's maken. Door van bovenaf naar je model te kijken, creëer je eenvoudig fraaie, ontspannen portretfoto's.

3. Kies een portretlens

Een Canon EOS RP-camera met een  85mm-lens.

Een 85mm-lens, zoals de hier gebruikte RF 85mm F2 Macro IS STM, is perfect voor portretten omdat gezichten dankzij de brandpuntsafstand in de ideale hoek worden geportretteerd.

Lenzen met verschillende brandpuntsafstanden kunnen enorm van invloed zijn op de look van je model. Een groothoeklens kan iemands gezichtskenmerken nadelig uitvergroten omdat de neus en het voorhoofd onnatuurlijk worden verlengd, vooral als je de lens voor close-ups gebruikt. Een uitvergroot perspectief is soms handig, maar over het algemeen krijg je een flatteuzer portret als je een langere brandpuntsafstand gebruikt. Dus mocht je de zoomlens van je set gebruiken, neem dan een stap naar achteren en zoom in met de langere zijde van de lens. Als je van plan bent om veel portretten te fotograferen, is het misschien handig om een speciale portretlens te gebruiken. Een brandpuntsafstand van 85 mm (of een 50mm-lens op een camera met een crop-sensor) wordt als de perfecte portretlens beschouwd omdat je hiermee gezichten in zo'n flatteus mogelijke verhoudingen vastlegt.

4. Zorg voor een grotere lichtbron

Een man in een groene trui, met een Canon-flitser op een statief dat naar een witte paraplu is gericht.

Een witte, doorzichtige paraplu is niet al te duur en het is een veelzijdig en perfect hulpmiddel voor beginnende fotografen die het licht bij portretfotografie zachter willen maken.

Net als een gewone gloeilamp is je Speedlite-flitser een relatief kleine lichtbron. Het licht van je flitser zal dus vrij scherpe randen hebben, wat tot harde schaduwen en sterke contrasten leidt. Voor portretten wil je diffuse licht, zodat er zachter licht op een gezicht valt. Je kunt hiervoor gebruikmaken van lightshaper. Met eenvoudige llightshaper zoals een paraplu of een softbox, wordt het lichtoppervlak groter, net zoals bij een groot raam. Hierdoor kun je licht helemaal om je model heen laten vallen en schaduwen zelf vormgeven.

Je kunt de paraplu zowel naar je model toe als van je model af richten, zodat het licht weer op je model terugkaatst. Vaak kun je bij portretten het licht het beste vrij dicht op het gezicht plaatsen, omdat je hiermee de lichtbron groter maakt ten opzichte van het model.

Portret van een vrouw met bruin haar, wiens gezicht wordt verlicht door een flitser.

In deze foto zijn de schaduwen harder omdat de Speedlite is gebruikt zonder lightshaper. Gefotografeerd met een Canon EOS RP en een RF 85mm F2 Macro IS STM-lens, ingesteld op 1/100 sec, f/11 en ISO100.

Een portret vanaf de zijkant van een jonge vrouw in een grijze coltrui die naar de camera kijkt.

Houd rekening met je lichtbron, zoals direct zonlicht, schaduw, binnenshuis of bij een raam. Plaats je onderwerp op de juiste plek om optimaal gebruik te maken van daglicht. Als het licht te fel is, maak je het diafragma kleiner of verhoog je de sluitertijd. Als het bewolkt is, kun je binnen een kunstmatige lichtbron gebruiken of bekijk deze tips voor zelfgemaakte fotostudioverlichting. Gefotografeerd met een Canon EOS RP en een Canon RF 85mm F2 Macro IS STM-lens, ingesteld op 85 mm, 1/100 sec, f/5.6 en ISO100.

5. Stel de belichting en flitssterkte in

Het instellingenscherm op een Canon EOS RP.

Stel eerst de handmatige sluitertijd in en pas dan de flitsersterkte aan.

Iemand die de instellingen op de achterkant van een Canon Speedlite-flitser aanpast om een portret te fotograferen.

Stel je Canon Speedlite-flitser in op de M-modus (handmatig). Misschien moet je eerst oefenen met verschillende sterkten, maar je kunt het beste met ¼ beginnen.

Als je een flitser gebruikt, heb je ongekend veel vrijheid met je belichting. Je kunt de flitser zo instellen dat deze sterker is dan het omgevingslicht of juist zorgen dat ze elkaar aanvullen. Dit is bijvoorbeeld een eenvoudige basisinstelling voor belichting met een flitser: stel de flitser in op M (handmatig) en kies een sterkte. De sterkte ¼ is een goed uitgangspunt. Wat de belichtingsinstellingen betreft: zet je camera in de handmatige belichtingsmodus en stel de sluitertijd in op 1/160 sec, of wat de maximale flitssynchronisatiesnelheid ook maar is.

Stel de ISO in op 100 en het diafragma op f/8. Neem een testfoto en pas daarna simpelweg de flitssterkte aan totdat het licht op het gezicht er goed uitziet. Je kunt de flitssterkte wijzigen door de uitvoer aan te passen of door het licht dichter bij of verder weg van je model te plaatsen.

6. Plaats de flitser

Portret van een vrouw in een grijze coltrui, tegen een grijze achtergrond, belicht van bovenaf.

Door de belichting aan één kant te concentreren, 'deel' je het licht als het ware op en breng je de tegenoverliggende kant in de schaduw. Gefotografeerd met een Canon RP en een RF 85mm F2 Macro IS STM-lens, ingesteld op 1/100 sec, f/8 en ISO100.

Portret van een vrouw in een grijze coltrui, tegen een grijze achtergrond met belichting vanaf linksboven, waardoor een lichtdriehoek op de rechterwang ontstaat.

Door de flitser vanaf linksboven omlaag te kantelen, ontstaat de zogeheten 'Rembrandt-belichting', met een aantrekkelijke lichtdriehoek op de rechterwang. Gefotografeerd met een Canon RP en een RF 85mm F2 Macro IS STM-lens, ingesteld op 1/100 sec, f/8 en ISO100.

Portret van een vrouw in een grijze coltrui, tegen een grijze achtergrond, belicht van onderaf.

Door de flitser recht boven het gezicht te gebruiken, krijg je zogeheten 'vlinderbelichting' die de jukbeenderen accentueert. Gefotografeerd met een Canon RP en een RF 85mm F2 Macro IS STM-lens, ingesteld op 1/100 sec, f/8 en ISO100.

Portret van een vrouw in een grijze coltrui, belicht van onderaf.

Onderbelichting van onderaf ziet er onnatuurlijk uit, omdat we gewend zijn dat daglicht van boven komt. Gefotografeerd met een Canon RP en een RF 85mm F2 Macro IS STM-lens, ingesteld op 1/100 sec, f/8 en ISO100.

Een van de grootste voordelen van een losse flitser voor portretten is dat je hiermee nog meer controle hebt. Een goed geplaatste flitser kan een groots effect op de look van het gezicht hebben.

7. Experimenteer met beeldverhoudingen

Portret van een vrouw, en profil, tegen een grijze achtergrond.

Belicht je model vanaf de achtergrond om een sfeervol low-key-portret te maken. Gefotografeerd met een Canon RP en een RF 85mm F2 Macro IS STM-lens, ingesteld op 1/100 sec, f/8 en ISO100.

Portret van een vrouw met een grote groene ketting, tegen een grijze achtergrond en met een witte spotlight op de achtergrond.

Met een tweede flitser die je achter je model plaatst, kun je een spotlight op de achtergrond maken. Gefotografeerd met een Canon EOS RP en een RF 85mm F2 Macro IS STM-lens, ingesteld op 1/100 sec, f/5 en ISO100.

Als je je flitsfotografie naar een hoger niveau wilt tillen, kun je een tweede flitser gaan gebruiken en met beeldverhoudingen experimenteren. Probeer het met één flitser op de achtergrond en de tweede flitser op je model. Wanneer je de achterste flitser op een lage uitvoer instelt, valt een subtiel spotlight op de achtergrond. Als je de uitvoer daarentegen op een hoge waarde instelt, kan het achtergrondlicht de achterhang juist extra benadrukken, voor een high-key-look. Je kunt de tweede flitser natuurlijk ook gebruiken om specifieke delen van je model uit te lichten. Als je bijvoorbeeld de flitser naar het model richt van achter jezelf, creëer je een aantrekkelijk randlicht langs de contouren van het figuur.

Portret van een vrouw met een grote, groene ketting en een witte top, tegen een witte achtergrond.

Wanneer je een tweede flitser achter je model plaatst, kun je het licht van de flitser er echt uit laten springen, voor een high-key-look. Gefotografeerd met een Canon EOS RP en een RF 85mm F2 Macro IS STM-lens, ingesteld op 1/100 sec, f/5 en ISO100.

Portret van een vrouw met een grote groene ketting en een witte top, tegen een donkergrijze achtergrond.

Als je een tweede flitser achter je model plaatst, kun je ook de flitser weer naar het model kantelen voor belichting van de haren of de contour van het gezicht. Gefotografeerd met een Canon EOS RP en een RF 85mm F2 Macro IS STM-lens, ingesteld op 1/100 sec, f/4.5 en ISO100.

8. Maak gebruik van gelfilters

Een Canon Speedlite-flitser waarop een roze gelfilter is bevestigd.

Een Speedlite waarop een roze gelfilter is bevestigd, op een standaard die recht achter het model staat en die naar de achtergrond is gericht.

Portret van een vrouw met een blauwe baret, tegen een paarse achtergrond.

Je kunt je foto met behulp van een gekleurd gelfilter op een eenvoudige en effectieve manier levendiger maken. Je kunt ook meer contrast toevoegen aan een foto als je tegengestelde kleuren gebruikt ten opzichte van het model. Gefotografeerd met een Canon EOS RP en een RF 85mm F2 Macro IS STM-lens, ingesteld op 1/100 sec, f/5 en ISO100.

Voeg gelfilters aan je flitser toe voor krachtige kleuren. Deze betaalbare, gekleurde acetaatfilters kun je aan de voorkant van je flitser vastmaken en gebruiken om het licht dat op je model valt een andere tint te geven of om indrukwekkende achtergronden voor je studio-opnamen te maken. Wanneer je met kleuren experimenteert, is het handig om na te denken over props en kleding die bij het kleurenschema passen. Gebruik ook een kleurenwiel om te bepalen wat de beste look is. In dit geval is het een blauwe baret die een extra kleuraccent toevoegt aan de opname. In huis vind je ongetwijfeld vele props en accessoires waarmee je je eigen portretten interessanter kunt maken. Bovendien kun je ook je eigen lightshapers ontwerpen. In ons DIY-artikel met tips om zelf fotoaccessoires te maken lees je hoe je een softbox en een spotlighttunnel kunt maken van een kartonnen doos en chipszak. Of maak het jezelf nog gemakkelijker en maak je eigen reflector met karton en aluminiumfolie, om licht van de Speedlite te weerkaatsen en de schaduwen op je model lichter te maken.



Geschreven door James Paterson

Gerelateerde producten

Gerelateerde artikelen

  • PROJECTEN VOOR THUIS

    Drie DIY-fotoaccessoires

    Maak je eigen softbox, spotlight voor gericht licht en beanbag voor een stabiele camera.

  • PORTRETFOTOGRAFIE

    Maak abstracte portretten

    Experimenteer met dubbelopnamen, schilderen met licht, spelen met schaduwen en meer.

  • PORTRETFOTOGRAFIE

    Het perfect vastleggen van huidtinten in je portretten

    Natuurlijke huidtinten vastleggen is een hele kunst. Krijg het onder de knie met fashion-professional Jade Keshia Gordon.

  • PORTRETFOTOGRAFIE

    High-key- en low-key-portretbelichting

    Maak klassieke belichtingsopstellingen voor stemmige portretten van hoge kwaliteit.