Licht, camera, actie: een spectaculaire reis om de schoonheid van het noorderlicht vast te leggen ...

De beste tips van Markus Morawetz voor het fotograferen van het noorderlicht

1. Ga op zoek naar de beste locaties

In de wetenschap dat de zonsondergang rond 17:00 uur zou plaatsvinden, arriveerde het gezin vroeg in de middag op nieuwe bestemmingen om alvast op zoek te gaan naar de perfecte locatie met een sterke achtergrond. Markus en Carina namen Fanni vaak mee tijdens een wandeling door het gebied. Zo konden ze zien wat de locatie te bieden had aan onderwerpen voor op de voorgrond, waarmee ze interessantere foto's met betere verhoudingen konden maken. Ondertussen hielden ze een aantal alternatieve locaties in gedachten voor als het noorderlicht zich zou verplaatsen of er elders beter uit zou zien. "Let bijvoorbeeld op mooie stenen, water, bomen of een hut", stelt Markus voor.

2. Bereid je voor op de kou

Een van de grootste problemen voor fotografen die in koudere omgevingen werken, is de snelheid waarmee de levensduur van de accu afneemt. Markus weet dat een accu die te snel leeg is het verschil kan maken tussen het vastleggen van het noorderlicht en het missen ervan. Daarom nam hij altijd een reserveaccu mee als hij op pad ging. "Ik hield de accu dicht bij mijn lichaam, in mijn broekzak of jaszak, want hoe warmer de accu is, hoe langer deze meegaat." Hij schoot met de Canon EOS R, die een aanbevolen bereik voor de omgevingstemperatuur heeft van 0 tot 40 °C. Markus wist dat geen enkele camera gegarandeerd functioneert bij temperaturen onder het vriespunt, zo tussen -5 en -10 °C. Hij deed dan ook zijn best om plotselinge temperatuurschommelingen te voorkomen. De condensatie die hiermee gepaard kan gaan, is een veelvoorkomende oorzaak van camerastoringen. Ondanks al deze omgevingsfactoren "was de EOS R geweldig", zegt hij. "De camera presteerde heel lang in de koude omstandigheden, was zeer gebruiksvriendelijk en het was leuk om er op een creatieve manier mee aan de slag te gaan."

3. Thuis oefenen

Markus zegt dat je niet hoeft te wachten met oefenen tot je op reis gaat naar het noorderlicht. "De kou zal niet alleen het energieniveau van je accu beïnvloeden, maar ook dat van jou. Dit betekent dat je snel moet werken en moet weten wat je doet. Het is dus een goed idee om te oefenen met het fotograferen van de sterrenhemel voordat je naar het noorden afreist. Ga in de winter naar een nabijgelegen open plek, uit de buurt van lichtvervuiling, zodat je leert werken met handschoenen en een grote jas aan en kunt oefenen met langere sluitertijden. Blijf daar een uur of langer. Zodra je de nachtelijke landschappen onder de knie begint te krijgen, kun je beginnen met het vastleggen van wat sterrensporen of de Melkweg.

4. Langzaam en laag

Voor de helderste resultaten raadt Markus je aan om je camera op een statief te plaatsen en een lage ISO te gebruiken met een lange sluitertijd. "Ik ben niet bang om de ISO te verhogen als dat nodig is, maar voor het vastleggen van het noorderlicht gebruik ik liever een statief en een lange sluitertijd, variërend van één tot vijf seconden. Dankzij mijn bruidsfotografie weet ik dat je zo nodig beter kunt fotograferen zonder statief dan dat je een belangrijk moment mist. Gebruik dan bijvoorbeeld een ISO-waarde van maximaal 5000 als het echt donker is, en pas dat beetje korrel dan eenvoudig in tijdens de nabewerking. Maar als je tijd hebt, is het beter om de ISO-waarde te verlagen, een langere sluitertijd in te stellen en de camera op een statief te plaatsen. Hierdoor voorkom je beweging en krijg je een scherper, helderder resultaat."

5. Bepaal het licht

Tijdens deze reis probeerde Markus vaak om details vast te leggen in heldere gebieden, zoals sneeuw of zand op een kustlijn, en details in de donkere elementen, zoals de lucht of de bergen. "Het kan een dilemma zijn om te bepalen waar je een langere sluitertijd voor gebruikt", aldus Markus. "Ik kan niet te lang met een lange sluitertijd werken, want dan wordt het strand te licht, maar als ik de helderheid alleen meet op het strand, wordt de lucht te donker. Je kunt tijdens de nabewerking proberen de foto lichter of donkerder te maken, maar deze wordt mogelijk korrelig en niet scherp genoeg."

De favoriete truc van Markus is het maken van opnamen met meervoudige belichting. "Ik maak twee foto's met dezelfde compositie, één met belichting voor de lichte gedeelten en één voor de donkere gedeelten. Vervolgens voeg ik ze samen tijdens de nabewerking, waarbij ik ook de kleur een beetje versterk. Maar er is een nog eenvoudigere manier: gebruik de HDR-modus van de Canon EOS R. Er worden drie continue opnamen met verschillende belichtingsinstellingen gemaakt en deze worden in de camera samengevoegd tot één foto, zodat deze een groter tintbereik krijgt." Het is echter goed om er rekening mee te houden dat HDR het beste gebruikt kan worden bij daglicht. Een ander alternatief is het gebruik van een polarisatiefilter waarmee je de kleurverzadiging in je foto's kunt verbeteren.

6. Creatieve composities met het variangle scherm

Als je ervoor wilt zorgen dat je foto's zich onderscheiden van de rest, moet je out of the box denken als het om de compositie gaat. "Vaak lig ik op de grond of stap ik in een struik, omdat ik niet net als iedereen de standaardfoto's wil maken", zegt Markus. "Ik wil dat die van mij anders zijn en een verhaal vertellen. Dit bereik ik door verschillende hoeken te ontdekken. Ik kon dit doen tijdens het fotograferen van het noorderlicht, dankzij het kantelbare variangle-scherm van de Canon EOS R. Aangezien er veel sneeuw en ijs lag, was het prettig om niet op de grond te hoeven liggen en koud en nat te worden, of een risico te nemen door in een boom te klimmen terwijl er in de wijde omtrek geen ziekenhuis te bekennen was. Het enige wat ik hoefde te doen, was de Canon EOS R omhoog of omlaag te brengen en het scherm te kantelen totdat ik de opname perfect kon zien."

7. Focus op focus

"In het donker is het moeilijk om de automatische scherpstelling te vergrendelen, dus gebruik ik de handmatige scherpstelling en stel ik de scherpstelling in op oneindig", aldus Markus. De lens is nu zo ingesteld dat deze een beeld kan vormen van iets wat zo ver weg is dat de afstand onmeetbaar is - in dit geval de sterren.

Voor deze reis combineerde hij een zoomlens en een prime lens: de Canon EF 16-35mm f/2.8L III USM-lens en de Canon EF 35mm f/1.4L II USM-lens. "Het zijn fantastische lenzen voor landschapsfotografie met een zeer groot diafragma, en tegelijkertijd geven ze toch veel diepte en scherpte. Ze waren dus perfect voor deze reis."

8. Combineer een groot diafragma en lange sluitertijd

Doordat Markus de Canon EF 16-35mm f/2.8L III USM-lens gebruikte op de Canon EOS R, kon hij langere sluitertijden van enkele seconden combineren met het grootste diafragma van de lens. "Voor de meeste foto's hield ik de lens open op f/2.8. Dat is ook de truc van het fotograferen van sterrensporen en de Melkweg, je hebt maar een goede lens met een zeer laag diafragma nodig, zodat je de ISO-waarde niet te hoog hoeft in te stellen."

In tegenstelling tot traditionele DSLR's stelde de Canon EOS R full-frame systeemcamera Markus in staat om zijn foto's in realtime te belichten, terwijl hij de EVF (elektronische zoeker) van de camera gebruikte om te beoordelen hoe de foto er uiteindelijk uit zou zien voordat hij op de sluiter drukte. "Dit is fantastisch want je hoeft geen foto te maken om te zien of deze te licht of te donker is. Je weet dit al dankzij de EVF. Dit kan je veel tijd en stress besparen en dit is erg belangrijk bij het vastleggen van het noorderlicht. Je weet immers nooit hoelang het er is en het is te koud om maar wat aan te rommelen. Als de belichting en de compositie eenmaal goed zijn, kun je telkens opnieuw fotograferen, tenzij het noorderlicht zich verplaatst of het licht verandert. Hierdoor is het een geweldige camera voor liefhebbers en beginners."

Markus, Carina en Fanni hebben een aantal geweldige foto's gemaakt van het noorderlicht en daarmee hebben ze hun doel bereikt. Het waren echter de momenten die ze met elkaar deelden als gezin, die de reis de moeite waard maakten. "Het gaat mij om het vastleggen van momenten, niet om het creëren ervan", zegt Markus, maar als er zich onverwachte momenten voordoen, kun je maar beter goed voorbereid zijn.

Geschreven door Natalie Denton