Spelen met licht en schaduwen: natuurfotografie in zwart-wit

Canon Ambassador Helen Bartlett legt uit hoe ze met haar PowerShot G7 X Mark III opvallende zwart-witfoto's van de natuur maakt.
Waterdruppels op een spinnenweb vangen het licht op.

Heb je je ooit afgevraagd hoe de wereld eruit zou zien in zwart-wit? De in Londen gevestigde familieportretfotograaf en Canon Ambassador Helen Bartlett noemt het haar favoriete stijl. Sinds ze in 2003 met haar bedrijf begon, heeft Helen van zwart-wit haar handelsmerk gemaakt, waarbij ze werkt met de dimensies van licht en schaduwen op de gezichten en scènes die voor haar lens komen.

Gedurende de Covid-19-lockdowns in Engeland verruilde Helen haar familieportretten echter voor experimenteren met zwart-witnatuurfotografie tijdens wandelingen in de buurt van haar woning in Noord-Londen. Ze deelt haar eindresultaten — een mix van verborgen texturen, bladeren in tegenlicht, bedauwde spinnenwebben en dramatische silhouetten van bossen — in haar Instagram Highlights onder de naam 'Off Duty'. De meeste foto's werden gemaakt met haar Canon PowerShot G7 X Mark III.

Door met een compactcamera te fotograferen ontwikkelde Helen haar stijl en werd ze gestimuleerd om met nieuwe technieken te spelen. Hier legt ze uit hoe het proces verliep en geeft ze advies over hoe je je eigen adembenemende natuurfoto's in zwart-wit kunt maken.

1. Zoek een nieuw perspectief

Een close-up in zwart-wit van vijf identieke bloemen, waarbij de silhouetten afsteken tegen de zon.

Canon Ambassador Helen Bartlett gebruikte de compacte Canon PowerShot G7 X Mark III om tijdens de lockdowns in Londen zwart-witfoto's van de natuur te maken en ontdekte daardoor een heel nieuwe wereld. Gefotografeerd met een Canon PowerShot G7 X Mark III, ingesteld op 1/800 sec, f/10 en ISO320. © Helen Bartlett

Een compactcamera heeft voor fotografen diverse voordelen, zoals het formaat en veelzijdigheid ervan en de mogelijkheid om snel en eenvoudig foto's te delen. Bovendien kan een compactcamera ook zorgen voor een meer ontspannen ervaring wanneer er minder druk is om de perfecte foto te maken.

"Ik was altijd al op zoek naar iets tussen een telefoon en een professionele camera in, omdat ik mijn Canon EOS-1D X Mark III niet in mijn zak kan stoppen", zegt Helen. "Mijn werkcamera is simpelweg te groot voor een wandeling in het park. Ik raakte gefrustreerd van de foto's die ik met mijn telefoon maakte, want als ik ze op mijn computer opende of een print wilde maken, was de kwaliteit gewoon niet goed genoeg.

“Tijdens de lockdown kocht ik een Canon PowerShot G7 X Mark III en nam die mee op onze dagelijkse wandelingen om ermee te leren omgaan.

"Door deze camera maak ik meer foto's, ga ik dingen anders zien en meer opmerken. Ik heb geleerd om er wat relaxter in te staan en me geen zorgen te maken — deze foto's zijn voor mezelf en niet voor klanten, dus het maakt niet uit als ze niet precies uitpakken zoals ik zou willen. Ik kan me niet meer voorstellen hoe het zou zijn om geen compactcamera te hebben."

De Canon PowerShot G7 X Mark III heeft een grote 1,0-type sensor, waardoor hij meer lijkt op een spiegelreflexcamera of systeemcamera dan op een smartphone.

2. Leer zoveel mogelijk over licht

Een zwart-witfoto van stengels fluitenkruid tegen een donkere achtergrond.

De Canon PowerShot G7 X Mark III is een onmisbare aanvulling op Helens uitrusting. "Een compactcamera is niet hetzelfde als een hoogwaardige spiegelreflex- of systeemcamera, maar voor mij is het de perfecte middenweg tussen die camera's en mijn telefoon", zegt ze. Gefotografeerd met een Canon PowerShot G7 X Mark III, ingesteld op 1/500 sec, f/3,2 en ISO160. © Helen Bartlett

Een close-up in zwart-wit van zonlicht dat hooglichten en schaduwen creëert op grassprieten.

"Wanneer mensen beginnen met fotograferen, is een van de moeilijkste dingen om het licht te leren zien", zegt Helen. "Maar als je echt naar het licht gaat kijken en even de tijd neemt om er een foto van te maken, zul je het meer gaan opmerken." Gefotografeerd met een Canon PowerShot G7 X Mark III, ingesteld op 1/2000 sec, f/2,8 en ISO320. © Helen Bartlett

Als je de natuur graag in zwart-wit fotografeert, adviseert Helen om meer over licht te leren. "Probeer elke dag een foto te maken, of je nu buiten bent met je camera of thuis", zegt ze. "Misschien gaat het alleen maar over hoe het licht valt op een glas water in je keuken, maar met elke keer dat je zo'n foto maakt, ga je beter kijken."

Spelen met licht zorgt voor diepte in je zwart-witfoto's en maakt ze interessant, en er zijn veel manieren om ermee te experimenteren. "Zoek situaties met tegenlicht, dat werkt heel goed in zwart-wit, en wees niet bang om met contrasten en de sluitertijd te spelen", zegt Helen. "Je kunt een langere sluitertijd nemen om iets high key te fotograferen, of juist een korte om de hooglichten vast te leggen voor grafische, dynamische beelden."

3. Focus op wat je in beeld hebt

Een close-up in zwart-wit van een sprietje rietgras met diverse vergelijkbare sprietjes onscherp op de achtergrond.

"Zwart-witfotografie heeft me altijd aangesproken, omdat ik de eenvoud ervan zo mooi vind", zegt Helen. "Ik vind het fijn dat het abstract is en dat je even stilstaat om wat beter te kijken naar de vormen en texturen." Gefotografeerd met een Canon PowerShot G7 X Mark III, ingesteld op 1/400 sec, f/2,8 en ISO640. © Helen Bartlett

Een zwart-witfoto van drie hoge bladerrijke bomen in een bos.

Een van Helens favoriete kenmerken van de Canon PowerShot G7 X Mark III is het compacte formaat. "Het is belangrijk dat hij in mijn zak past", legt ze uit. Gefotografeerd met een Canon PowerShot G7 X Mark III, ingesteld op 1/800 sec, f/2,8 en ISO400. © Helen Bartlett

Dankzij zwart-wit kan Helen zich optimaal op haar onderwerp concentreren, doordat afleidende kleuren en elementen wegvallen. Nog een goede reden om stedelijke natuur eens zonder kleur te fotograferen.

"De camera heeft een lichtsterk maximaal diafragma van f/1.8 en Wi-Fi-connectiviteit, zodat ik foto's die ik leuk vind naar mijn telefoon kan verzenden en daarop verwerken", gaat ze verder. "Daardoor hoef ik op mijn vrije dag niet achter mijn computer te gaan zitten."

Een veelzijdige lens, macromodus en Wi-Fi-functionaliteit zijn slechts enkele van de kenmerken van de Canon PowerShot G7 X Mark III die Helen op prijs stelt. "Het formaat, het gewicht en het feit dat hij zo flexibel is, zijn allemaal fantastisch", zegt Helen, die met de camera in zwart-witmodus fotografeert, zodat ze het licht in zwart-wit kan 'zien'. "De macrofunctie is ook geweldig als je foto's maakt van bomen, bloemen en wild.

"Mijn hele wereld is zwart-wit en ik vind het prachtig", zegt Helen. "Een kleurenfoto draait vaak om kleur, maar een zwart-witfoto gaat over het onderwerp, of dat nu een persoon, een gebouw of een boom is. Als je buiten fotografeert in een park, vallen ook felgekleurde afleidingen op de achtergrond weg. Ik voel me altijd aangetrokken tot zwart-wit, anders is het in de natuur allemaal zo groen!"

4. Experimenteer met verschillende technieken

Een bospad wordt omringd door besneeuwde bomen in deze zwart-witfoto.

"Experimenteer met alle instellingen op je PowerShot G7 X Mark III, zelfs met de instellingen waarvan je denkt dat je ze niet zult gebruiken", adviseert Helen. "Probeer foto's te maken met de ingebouwde flitser vanuit verschillende hoeken of met de macrofunctie. Speel ermee en zie hoe het licht valt." Gefotografeerd met een Canon PowerShot G7 X Mark III, ingesteld op 1/500 sec, f/2,8 en ISO400. © Helen Bartlett

Een close-up in zwart-wit van een spinnenweb dat glinstert van de ochtenddauw.

"Een camera met ingebouwde Wi-Fi-connectiviteit is heel belangrijk als je van plan bent je foto's op sociale media te plaatsen", zegt Helen. "Je kunt beelden heel snel naar je telefoon sturen zonder dat je daar extra moeite voor hoeft te doen." Gefotografeerd met een Canon PowerShot G7 X Mark III, ingesteld op 1/2000 sec, f/3,5 en ISO800. © Helen Bartlett

Het gebruik van een compactcamera heeft Helen aangemoedigd om verschillende technieken uit te proberen en haar fotografie met een frisse blik te benaderen. "Het was een geweldige manier om te experimenteren", zegt ze. "Flitsfotografie maakt bijvoorbeeld geen deel uit van mijn repertoire, maar toen het met Kerst sneeuwde, heb ik een aantal foto's gemaakt met de ingebouwde flitser van de Canon PowerShot G7 X Mark III.

"Het was leuk om verschillende hoeken uit te proberen, en te fotograferen vanaf een laag punt en door het gras, wat heel eenvoudig is met het 180-graden kantelbare scherm. Bovendien beschikt de Canon PowerShot G7 X Mark III over de modi Auto (A), Aperture Priority (Av) en Full Manual (M), zodat beginnende fotografen flexibel kunnen leren en vooruitgang kunnen boeken met een gebruiksvriendelijke bediening. De camera beschikt ook over de P-modus (Programmed Automatic) — een opnamemodus die het midden houdt tussen automatisch en handmatig — en Intelligent Auto, evenals een verscheidenheid aan creatieve scènemodi waarmee beginnende fotografen fantastische beelden kunnen maken zonder dat ze daarvoor technische kennis nodig hebben."

Download de Canon Photo Companion-app voor meer informatie over de functies van je camera en hoe je deze kunt gebruiken.

Een zwart-witfoto van een kring in een vijver, met een paar waterdruppels die in de lucht zijn bevroren.

"Als je naar buiten gaat en begint te fotograferen zonder je druk te maken over waar je foto's van maakt, zul je na een paar weken merken dat je je steeds tot dezelfde dingen aangetrokken voelt", zegt Helen. Gefotografeerd met een Canon PowerShot G7 X Mark III, ingesteld op 1/1600 sec, f/2,8 en ISO3200. © Helen Bartlett

De ranke bladeren van een varenachtige plant zijn zeer gedetailleerd te zien in deze zwart-witclose-up.

Helen omschrijft de natuurfoto's die ze met haar compactcamera maakt als 'fotoschetsen' — ze ontwikkelt hiermee haar professionele vaardigheden en beleeft er tegelijkertijd plezier aan. Gefotografeerd met een Canon PowerShot G7 X Mark III, ingesteld op 1/640 sec, f/2,8 en ISO200. © Helen Bartlett

Een andere experimentele techniek die Helen heeft geholpen bij het observeren van de natuur is 'fotoschetsen', een activiteit die is geïnspireerd door kunstenaars. Zij maakte een YouTube-video over dit onderwerp, waarin zij de kracht van deze leuke manier van fotograferen toont, die sneller is maar geen druk met zich meebrengt.

"Het idee van 'fotoschetsen' kwam deels van mijn neef, die kunstenaar is", legt Helen uit. "Als kunstenaars aan een creatie werken, maken ze waarschijnlijk veel schetsen van ideeën of details die ze zouden willen gebruiken. Mijn neef omschrijft het als je potlood meenemen op een wandeling. Dat leek me vanuit het oogpunt van fotografie een heel goede methode.

"Zo zou ik in het park een paar mooie nieuwe perspectieven kunnen ontdekken die ik in een portretfoto kan verwerken. Of ik zou kunnen spelen met een techniek die ik op Instagram heb gezien, zoals waterplaspatronen, om te zien hoe dat in zijn werk gaat en wat de beste resultaten oplevert."

Een zwart-witfoto van de schaduw van een boom op een stenen muur.

"Dat is precies waar mijn project 'Off Duty' om draait: de foto's die ik maak als ik niet aan het werk ben", zegt Helen. Gefotografeerd met een Canon PowerShot G7 X Mark III, ingesteld op 1/125 sec, f/5 en ISO125. © Helen Bartlett

Te midden van een wolkenlucht schijnt de zon op grote silhouetten van bomen in dit zwart-witlandschapsbeeld.

"Ik zag 'Off Duty' niet als een persoonlijk project, maar klaarblijkelijk is het dat toch", zegt Helen. "Het is gewoon een manier om mijn gedachtenspinsels met een camera vast te leggen." Gefotografeerd met een Canon PowerShot G7 X Mark III, ingesteld op 1/2000 sec, f/10 en ISO125. © Helen Bartlett

"Als je in een saai park fotografeert, heb je het licht nodig om het beeld krachtiger te maken", gaat Helen verder. "Kijk waar het licht de zijkanten van objecten raakt, waardoor ze vorm krijgen en dramatischer worden. Probeer aan het begin of het eind van de dag te fotograferen, wanneer het licht laag staat. Hoe vaker je het doet, hoe meer je ziet en hoe leuker het wordt."

Naarmate de tijd verstrijkt, zal je stijl zich ontwikkelen en kan het zelfs leiden tot een persoonlijk project zoals Helens serie 'Off Duty'. "Je interesses bepalen waar je foto's van maakt en hoe meer foto's je maakt, hoe meer je bepaalde thema's begint te zien", zegt ze. "Denk er niet te veel over na. Ga gewoon naar buiten en geniet ervan."


Geschreven door Lorna Dockerill

Gerelateerde producten

Gerelateerde artikelen

Zwart-wit fotografie Tips & Tricks

Van bruiloften en landschappen tot sport en portretten, ontdek hoe je prachtige zwart-wit foto's maakt.

Natuurfotografietips van de Munro Moonwalker

Van kleurrijke macrofoto's tot mistige bergtoppen. Ontdek hoe Alan Rowan met de Canon PowerShot SX740 HS LITE EDITION de perfecte natuurfoto maakt.

Zwart-witfoto's maken met een lange sluitertijd

Ontdek hoe Stephen McNally mystieke zwart-witfoto's met een lange sluitertijd maakt.

De wereld vastleggen in monochrome foto's

Fotograaf Chris Ward, die kleurenblind is, legt uit hoe je foto's kunt maken waarin de fijnere details worden benadrukt.